Σαν Σήμερα: 2 Δεκεμβρίου 1804 – Η στέψη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην Παναγία των Παρισίων

Της Παρασκευής Κωστίνου,

1804: Στέφεται αυτοκράτορας ο Ναπολέων Βοναπάρτης στις 2 Δεκεμβρίου στην Παναγία των Παρισίων. Ο Ναπολέων έφερε πολύ μεγάλες αλλαγές στον σύγχρονο κόσμο της Γαλλίας αλλάζοντας την πορεία της χώρας του, αλλά και τον χαρακτήρα της βασιλείας.

Ο Ναπολέων Βοναπάρτης γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου 1769 στο Αιάκειο της Κορσικής και κατάγονταν από την κατώτερη αριστοκρατία. Αποφοιτά από τη Στρατιωτική Σχολή της Μπριέν, συνεχίζει τις σπουδές του στη Στρατιωτική Σχολή του Παρισιού και σε μικρή ηλικία λαμβάνει το αξίωμα του ανθυπολοχαγού. Σταδιακά, αρχίζει να ηγείται διαφόρων πολεμικών εκστρατειών, ενώ παίρνει μέρος και στην Γαλλική Επανάσταση. Σταθμός, όμως, στην καριέρα του στάθηκε η 5^η Οκτωβρίου 1795, που κατέπνιξε μία εξέγερση των βασιλοφρόνων στο Παρίσι και κατάφερε να σώσει την επανάσταση. Ανέλαβε πολύ σημαντικές εκστρατείες σε όλη την Ευρώπη συντρίβοντας τους περισσότερους αντιπάλους, με μόνη εξαίρεση τους Βρετανούς.

Στον θρόνο ο Ναπολέων έφτασε μέσω ενός πραξικοπήματος το 1799. Στο πραξικόπημα της 18^ης Μπρυμαίρ, όπως ονομάζεται, ο Ναπολέων κηρύχθηκε Πρώτος Ύπατος της Γαλλικής Δημοκρατίας. Με αφορμή την εξέγερση των βασιλοφρόνων αλλά και την συνεχή απειλή της Βρετανίας, το 1804 ο Ναπολέων αυτοανακηρύσσεται αυτοκράτορας. Βέβαια, η άνοδός του στον θρόνο εγκρίθηκε από την πλειοψηφία του Γαλλικού λαού, όπως φάνηκε στο δημοψήφισμα του 1804. Δεν προέβη σε κάποια αλλαγή του πολιτεύματος, έχοντας επηρεαστεί βαθύτατα από τις ριζοσπαστικές ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης.

Οι υπόλοιποι βασιλικοί οίκοι της Ευρώπης δεν τον δέχτηκαν και αυτό το γνώριζε πολύ καλά. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, επέλεξε η στέψη του να είναι τελείως διαφορετική, από ότι συνηθίζονταν μέχρι τότε στη Γαλλία. Καταρχάς πρόκειται για στέψη και όχι για μύηση, όπως ίσχυε μέχρι τότε. Η τελετή στέψης διεξήχθη στον Καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων και όχι στην Παναγία της Ρενς.

Η τελετή στέψης του Ναπολέοντα έχει μείνει στην ιστορία για την χλιδή της, την επισημότητα αλλά και τον συνδυασμό των αρχών του παλαιού καθεστώτος, της Γαλλικής Επανάστασης και της Καρολιδικής παράδοσης. Με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό, η τελετή κόστισε γύρω στα 8,5 εκατομμύρια γαλλικά φράγκα.

Όλες τις λεπτομέρειες τις είχε σχεδιάσει ο ίδιος. Το πρωί της στέψης ήχησαν κανονιοβολισμοί, ο Ναπολέων αποχώρησε από το παλάτι και κατευθύνθηκε προς τον καθεδρικό ναό μαζί με τη σύζυγό του, Ιωσηφίνα. Ήδη εκεί βρισκόταν ο πάπας Πίος Ζ΄. Η τελετή έλαβε χώρα σε διάφορα σημεία του ναού, με στόχο να διαχωριστούν οι θρησκευτικές πτυχές της τελετής από τις κοσμικές.

Το ένδυμα του Ναπολέοντα έχει μείνει στην ιστορία για το πόσο πλούσιο ήταν αλλά και γεμάτο συμβολισμούς. Φορούσε έναν βαρύ μανδύα από κόκκινο βελούδο, στο οποίο ήταν κεντημένες χρυσές μέλισσες, που αποτελούσαν το σύμβολο του Μεροβίγγειου βασιλιά Χιλδέριχου Α΄. Με αυτόν τον τρόπο, συνέδεσε το παρελθόν της Γαλλίας με την νέα δυναστεία, που ο ίδιος προσπαθούσε να δημιουργήσει. Παρόμοια ενδυμασία είχε και η Ιωσηφίνα την οποία έστεψε ο Ναπολέων, αμέσως αφού ο ίδιος στέφθηκε από τον πάπα. Ορισμένες αντίπαλες προς τον Ναπολέοντα πηγές, αναφέρουν πως από την αλαζονεία του άρπαξε το στέμμα από τον πάπα και το φόρεσε. Με αυτή την κίνησή του βέβαια, ήθελε να δείξει, ότι ο ίδιος κηρύσσεται αυτοκράτορας, χωρίς την μεσολάβηση του πάπα. Αξίζει φυσικά να αναφερθεί ότι το στέμμα του Ναπολέοντα κατασκευάστηκε από την αρχή, διότι το προηγούμενο είχε καταστραφεί στη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.

Στην τελετή, επίσης, υπήρχαν δύο ορχήστρες με χορωδίες, η στρατιωτική μπάντα και 3.000 μουσικοί, που έπαιζαν παράλληλα με την τελετή. Ο Ναπολέων μετά τη στέψη του, ορκίστηκε ως νέος αυτοκράτορας και στην ουσία σηματοδότησε την αρχή μιας νέας δυναστείας, η οποία δεν κατάγεται από αριστοκρατικές ρίζες, αλλά θα είναι πολύ ισχυρή και θα διαρκέσει για πάντα.

Ο θρίαμβος του Ναπολέοντα κράτησε μέχρι το 1815. Μετά από δύο καταστροφικές εκστρατείες, η μία στην Ιβηρική, όπου σε συνδυασμό με τον βαρύ χειμώνα, το μεγαλύτερο μέρος του στρατού χάθηκε, εκθρονίστηκε και εξορίστηκε στο νησί της Αγίας Ελένης στον Ατλαντικό. Η δεύτερη και τελευταία αναλαμπή του Ναπολέοντα ήταν στο Βατερλό, που ηττήθηκε κατά κράτος και εξαναγκάστηκε σε εξορία μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Ναπολέων Βοναπάρτης αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της παγκόσμιας Ιστορίας, αφήνοντας μεγάλη παρακαταθήκη στην Γαλλία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ναπολεόντειος Κώδικας (1804) και ένα μέρος του ισχύει ακόμη και σήμερα στη Γαλλία. Κατάφερε να κάνει την χώρα του την πιο ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη αλλά και να οργανώσει τον κρατικό της μηχανισμό ιδρύοντας την Τράπεζα της Γαλλίας, λαμβάνοντας μέτρα για την παιδεία και τον στρατό. Αναμφισβήτητα ο Ναπολέων Βοναπάρτης αποτέλεσε πολλά περισσότερα από μια στρατιωτική προσωπικότητα.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Ναπολέων Βοναπάρτης: Ο άνθρωπος που άλλαξε το σημερινό κόσμο, maxmag.gr, Διαθέσιμο εδώ
• Ναπολέων – Η ζωή και η δράση του ”μικρού δεκανέα” από την Κορσική, historical-quest.com, Διαθέσιμο εδώ