Της Σοφίας Μαχαίρα,
Η άνευ προηγουμένου αγχωτική ταχύτητα της καθημερινότητας απαιτεί ολοένα αυξανόμενη προσοχή και προσπάθεια για να αποφευχθεί η υπερκόπωση, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Παρά τις διάφορες λύσεις, οι οποίες προτείνονται γι’ αυτό, ένα ζήτημα το οποίο συχνά παραμελείται είναι η πρόληψη άσκοπων συγκρούσεων, είτε με άλλους είτε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Στο παρόν άρθρο, επικεντρωνόμαστε αναλυτικότερα σε αυτό το θέμα.
Αρχικά, μια βασική έκφραση αυτοπειθαρχίας θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της υπενθύμισης. Ο ρόλος και ορισμός, δηλαδή, του «σκέφτομαι πριν μιλήσω ή πράξω». Αυτές οι υπενθυμίσεις, όπως είναι προφανές, δεν χρειάζεται να είναι περίπλοκες. Αρκεί μία βαθιά ανάσα και η συνειδητοποίηση ότι πρέπει να σεβόμαστε τόσο τα δικά μας όρια, όσο και των άλλων ανθρώπων. Επίσης, είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι οι καυγάδες με φίλους και οικογένεια συχνά προκύπτουν από αγάπη. Αυτό σημαίνει πως η επίλυσή τους δεν είναι η επιθετική ή αμυντική συμπεριφορά αλλά αντιθέτως, η υπενθύμιση του ενδιαφέροντος και η αναγνώριση των θυσιών κάθε πλευράς. Συνεπώς, απαιτείται ενσυναίσθηση.
Όσον αφορά το ζήτημα του σεβασμού των δικών μας ορίων, ένα σύνηθες πρόβλημα είναι η πεποίθηση για τον εαυτό μας ότι είμαστε ανίκανοι για την ολοκλήρωση των διαφόρων σκοπών μας. Έτσι λοιπόν, η αυτοτιμωρία ή η υπερ-ανάλυση αδυναμιών δεν επιφέρει παραγωγικά αποτελέσματα και γι’ αυτόν τον λόγο, καλύτερα να παραλείπονται. Στη θέση τους μπορεί να έρθει η άσκηση πίεσης των δυνατοτήτων μας, για να βγούμε έξω από το στοιχείο μας, σταδιακά, χωρίς αυτοκριτική για το πόσο αργό ή μικρό φαίνεται, καθώς οι κακές συνήθειες και απαισιόδοξες σκέψεις δεν εξαφανίζονται ολότελα. Αντ’ αυτού, αντικαθίστανται από καλύτερες και η επιρροή τους σταδιακά μειώνεται. Η ανταλλαγή αυτή απαιτεί σχεδίαση για να είναι στοχευμένη, εύκολα υλοποιήσιμη, μετρήσιμη και χρονικά δεσμευτική (τα λεγόμενα «S.M.A.R.T. goals»). Μερικά παραδείγματα αγχολυτικών δραστηριοτήτων, για να διοχετευτούν τα νεύρα, είναι ο διαλογισμός, το πλέξιμο ή το κέντημα και φυσικά, ο αθλητισμός.
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια του αυτοέλεγχου αποτελεί ο… «πειρασμός», ο οποίος μπορεί να αποδίδεται σε δύο παράγοντες. Ο ένας είναι αυτός της ευκολίας, όπου το άτομο ξεσπά με έντονα συναισθήματα, αντί να δοκιμάσει τον διάλογο ως επίλυση του προβλήματος και ο δεύτερος είναι αυτός της άμεσης απόλαυσης, κυρίως σε περιπτώσεις διατήρησης μίας υγιεινής ζωής. Μία άποψη είναι πως ο νους πρέπει να αποστασιοποιείται πλήρως από το να ενδίδουμε στον πειρασμό. Στην προσπάθεια λοιπόν του ατόμου να βρει την ισορροπία, μεταπηδά από το ένα άκρο στο άλλο. Επομένως, μία πιο αποτελεσματική εναλλακτική θα ήταν το μέτρο και η λήψη συνειδητών αποφάσεων.
Όλα τα παραπάνω μπορούν συμπεριληφθούν στην έννοια της εκλογίκευσης. Ειδικότερα, η μετριοφροσύνη και η πειθαρχία οφείλουν, μέσω υποχωρήσεων, να υπερκαλύπτουν την ανάγκη να υπερυψωθεί το «εγώ» και η αναβλητικότητα. Αυτό δε σημαίνει ότι οι θυσίες είναι εύκολες, αλλά διότι επιφέρουν καλύτερα αποτελέσματα μακροπρόθεσμα. Το σημαντικότερο είναι η λήψη αποφάσεων χωρίς περιττές δεύτερες σκέψεις οι οποίες θολώνουν την ορθή κρίση.
Στο τέλος του ταξιδιού μας προς την αυτοπειθαρχία, η οποία αποτελεί ένα σύνθετο, αλλά ικανοποιητικό στόχο, είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί ότι η αυτό-κατανόηση χτίζεται με τον χρόνο. Χτίζεται πάνω στην εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, η οποία αναδύεται από τις επιτυχίες, αλλά και από τις αποτυχίες που προκύπτουν. Καταληκτικά, η δέσμευση στις ανθρώπινες σχέσεις -παρά την πιθανή τριβή-, η υπομονή και η βούληση, αποτελούν απαραίτητα εφόδια για την επίτευξη και ενίσχυση της αυτοπειθαρχίας.
