Της Σπυριδούλας Βλάχα,
Οι γυναίκες, πέρα από τα υπόλοιπα ζητήματα που έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν ανά τα χρόνια έρχονται συνεχώς αντιμέτωπες με το θέμα της ομορφιάς. Αν και η ομορφιά είναι, κυρίως κάτι υποκειμενικό οι άνθρωποι έχουμε θεσπίσει συγκεκριμένα κριτήρια διαφορετικά για τους άντρες και τις γυναίκες, τα οποία απαιτούμε από τους εαυτούς μας να πληρούνται συνεχώς. Η αντικειμενοποίηση της γυναίκας, όπως συνέβαινε ανά τους αιώνες, και η μεγάλη έμφαση που αποδιδόταν από την κοινωνία στο σώμα της-σαν ένα αντικείμενο το οποίο «πρέπει» να «πληροί» ορισμένες προϋποθέσεις για να έχει αξία-, «ενίσχυσαν» τις προσδοκίες για την εμφάνισή της. Μάλιστα, οι «κανόνες» αυτοί «συνδέονται» από την κοινωνία άμεσα με την έννοια της θηλυκότητας, καθορίζοντας ποια γυναίκα είναι περισσότερο θηλυκή -και άρα επιθυμητή- και ποια όχι. Με άλλα λόγια, υπάρχει μια κοινή προσδοκία από τις γυναίκες, να επιτελέσουν με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο τη θηλυκότητά τους, ο οποίος αφορά, ιδίως την εξωτερική τους εμφάνιση.
Τα πρότυπα ομορφιάς «αλλάζουν» συνεχώς, έχοντας διαφορετικές απαιτήσεις από τις γυναίκες. Για παράδειγμα, στην περίοδο της Αναγέννησης, το ιδανικό σώμα ήταν εκείνο που είχε καμπύλες, όπως είναι φανερό και από τους αναγεννησιακούς πίνακες, ώστε να αντικατοπτρίζει την κοινωνική θέση του συζύγου της, και κατ΄επέκταση τον τρόπο ζωής που εκείνος της προσέφερε. Έκτοτε, τα πρότυπα του ιδανικού σώματος «μεταβάλλονται» διαρκώς, άλλοτε θεωρώντας από καιρό σε καιρό ιδανικό το skinny σώμα, το πληθωρικό σώμα, ή δίνοντας έμφαση σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, όπως το στήθος ή οι γλουτοί.
Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να παραλείψουμε την οικονομική διάσταση του ζητήματος, καθώς η βιομηχανία της ομορφιάς «κατέχει» «καίριο» ρόλο στις αντιλήψεις που επικρατούν για την εμφάνιση της γυναίκας. Το 1903, γνωστή εταιρεία παραγωγής ξυραφιών, η οποία απευθυνόταν μόνο σε άντρες, προκειμένου να αυξήσει τις πωλήσεις της άρχισε να συνεργάζεται με περιοδικά που απευθύνονταν σε γυναίκες, με σκοπό να μεταδώσει το μήνυμα πως το αποτριχωμένο σώμα είναι και το ωραίο. Από τότε, υπάρχει μια διαρκής πίεση προς τις γυναίκες να μην έχουν τρίχες σε συγκεκριμένα μέρη του σώματός τους, διότι κάτι τέτοιο χαρακτηρίζεται αντιαισθητικό και λιγότερο θηλυκό. Πέρα, όμως, από το σώμα, ας μην ξεχνάμε και την πίεση για συνολική περιποίηση και ομορφιά που υφίστανται οι γυναίκες. Ένα σύγχρονο παράδειγμα αποτελούν οι αντιδράσεις προς την πολιτικό Έφη Αχτσιόγλου, όταν εκείνη εμφανίστηκε σε ένα πολιτικό βίντεο, οι οποίες είχαν να κάνουν με την εμφάνισή της, ισχυρίζοντας πως φαινόταν απεριποίητη και ταλαιπωρημένη, χωρίς να λάβουν υπόψη πως ήταν μια νέα μητέρα, η οποία παράλληλα εργάζεται.
Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που οι γυναίκες βιώνουν κάτι παρόμοιο στην καθημερινότητά τους. «Δεν θα βαφτείς για να βγεις;», «βάλε φόρεμα είναι καλύτερο από το παντελόνι», «γιατί δεν βάζεις ποτέ τακούνια;» είναι λίγες από τις φράσεις που κάθε γυναίκα θα ακούσει στη ζωή της. Η συνεχής προσδοκία που υπάρχει από τις γυναίκες να είναι βαμμένες, καλοφτιαγμένες, περιποιημένες και συνεπώς «όμορφες» με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο αποτελεί ένα κοινωνικό κατασκεύασμα, το οποίο συχνά είναι κουραστικό και πιεστικό.
Κλείνοντας, η ομορφιά δεν ήταν ποτέ κάτι σταθερό ή δεδομένο, αλλά αντίθετα, «άλλαζε» και «αλλάζει» συνεχώς. Θεωρείται άρρηκτα «συνδεδεμένη» με την γυναικεία υπόσταση και την έννοια της θηλυκότητας, θέτοντας συγκεκριμένους κανόνες και προσδοκίες στα οποία οι γυναίκες χρειάζεται συνεχώς να ανταποκρίνονται. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια φαίνεται να υπάρχει μια προσπάθεια απαλλαγής των γυναικών από αυτά. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι βαμμένος ή όχι, περιποιημένος ή μη, κάθε άνθρωπος είναι όμορφος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Όταν η γυναίκα κυνηγά την ομορφιά!, govastileto.gr. Διαθέσιμο εδώ
