Της Ιωάννας Μέγα,
Ο όρος νεύρωση επινοήθηκε για πρώτη φορά τον 18ο αιώνα, για να χαρακτηρίσει μια σειρά ψυχολογικών διαταραχών που δεν μπορούσαν να συνδεθούν με μια φυσική αιτία. Συχνά συγχέεται με τον νευρωτισμό, ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Από την άλλη, ο όρος ψύχωση πρωτοεμφανίστηκε τον 19ο αιώνα ως υποκατηγορία της νεύρωσης. Παρόλα αυτά, η σχέση μεταξύ των δύο αυτών όρων έχει υποστεί πολλές αλλαγές μέχρι σήμερα. Στις μέρες μας, οι νευρωτικές και οι ψυχωσικές διαταραχές έχουν διαχωριστεί σαν έννοιες και αντιμετωπίζονται με διαφορετικό τρόπο η κάθε μία. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι νευρωτικές διαταραχές έχουν ψυχολογική αιτιολογία, ενώ οι ψυχωτικές διαταραχές έχουν οργανική αιτιολογία.
Βασικά Χαρακτηριστικά Νευρώσεων και Ψυχώσεων:
Νεύρωση
Ο όρος νεύρωση χρησιμοποιείται για να περιγράψει ορισμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας. Συνήθως, περιλαμβάνει εκφράσεις εμμονικών συμπεριφορών, υποχονδρία, έντονη ανάγκη για έλεγχο, διασχιστικές καταστάσεις, κατάθλιψη και άγχος. Η νεύρωση είναι μια διαταραχή που περιλαμβάνει ιδεοληπτικές σκέψεις και άγχος. Όσον αφορά τη θεραπεία, μπορεί να χρειάζεται μόνο Συμβουλευτική ή Συμπεριφορική θεραπεία, παρόλα αυτά σε κάποιες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή κρίνεται απαραίτητη.
Κυριότεροι Τύποι Νευρώσεων
- Αγχώδης νεύρωση: Ακραίο άγχος και ανησυχία, κρίσεις πανικού και σωματικά συμπτώματα όπως τρόμος και εφίδρωση.
- Καταθλιπτική νεύρωση: Συνεχής και βαθιά θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε πρόσφεραν ευχαρίστηση.
- Ιδεοψυχαναγκαστική νεύρωση: Επανάληψη παρεμβατικών σκέψεων, συμπεριφορών ή νοητικών πράξεων. Τόσο η επανάληψη όσο και η στέρηση αυτών των ενδείξεων μπορεί να προκαλέσει αγωνία.
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD): Υπερβολικό άγχος και αδυναμία λειτουργίας στην καθημερινή ζωή μετά από τραυματικά γεγονότα.
Ψύχωση
Ο όρος ψύχωση χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη για να περιγράψει μια μη φυσιολογική ψυχική κατάσταση. Αυτή η ψυχική κατάσταση μπορεί να περιλαμβάνει ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις ή παράνοια. Η ψύχωση κάνει ένα άτομο να αντιλαμβάνεται ή να ερμηνεύει αυτό που βλέπει και βιώνει με διαφορετικό τρόπο από τους γύρω του. Έτσι, λοιπόν, παρεμβαίνει στην ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί σε ένα κοινωνικό πλαίσιο. Όσον αφορά τη θεραπεία, συχνά απαιτείται παρακολούθηση από ψυχίατρο και χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για τον έλεγχο των σκέψεων και της συμπεριφοράς.
Κατηγορίες Ψυχώσεων
- Διαταραχές διάθεσης (μείζων καταθλιπτική διαταραχή, δυσθυμική διαταραχή, διπολικές διαταραχές, κυκλοθυμική διαταραχή, διαταραχή διάθεσης λόγω χρήσης ουσιών)
- Σχιζοφρενικές
- Παραληρητικές
Ομοιότητες Νευρώσεων και Ψυχώσεων
Η νεύρωση και η ψύχωση παρουσιάζουν ορισμένες ομοιότητες, παρόλα αυτά δεν πρέπει να συγχέονται σαν καταστάσεις. Και οι δύο συμπεριλαμβάνονται στον τομέα της ψυχικής υγείας. Συχνά, τα άτομα και των δύο καταστάσεων δυσκολεύονται να ελέγξουν το σύνολο των σκέψεών τους και μπορεί να έχουν δυσκολίες που σχετίζονται με το γενικευμένο άγχος, την εκτελεστική λειτουργία και τη λήψη αποφάσεων. Τόσο στη νεύρωση όσο και στην ψύχωση, τα συμπτώματα ενδέχεται να επηρεάσουν τις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις των ατόμων.
Διάκριση Νεύρωσης από Ψύχωση
Στη νεύρωση ο ασθενής έχει πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας κάτι που δεν ισχύει στην ψύχωση. Οι νευρώσεις δεν αποδιοργανώνουν την προσωπικότητα του ατόμου και δεν συνοδεύονται από συμπτώματα ψευδαισθήσεων. Επιπλέον, τα συμπτώματα των νευρώσεων αναγνωρίζονται από τον εκάστοτε ασθενή ως παθολογικά.
Μπορεί ένα άτομο να παρουσιάσει ταυτόχρονα και νεύρωση και ψύχωση;
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι είναι πολύ πιθανό κάποιος να πάσχει από πολλαπλές καταστάσεις ψυχικής υγείας που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τόσο επεισόδια νεύρωσης όσο και ψύχωσης. Για παράδειγμα, κάποιος θα μπορούσε να πάσχει από σχιζοφρένεια και, παράλληλα, να έχει διαγνωστεί και με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή.
Μπορεί η νεύρωση να οδηγήσει σε ψύχωση;
Παρά το γεγονός πως οι δύο αυτές καταστάσεις ψυχικής υγείας παρουσιάζουν ορισμένες ομοιότητες, η νεύρωση δεν μπορεί να μετατραπεί σε ψύχωση. Εάν υπάρχουν επεισόδια και των δύο, πιθανότατα αυτό οφείλεται σε πολλαπλές αλληλεπικαλυπτόμενες συνθήκες, όπως ήδη προαναφέρθηκε. Άλλωστε, η συννοσηρότητα σε καταστάσεις ψυχικής υγείας είναι αρκετά συχνή. Επιπλέον, σε μία νεύρωση είναι πιθανό το άγχος να είναι τόσο σοβαρό που να εμφανιστούν συμπτώματα παράνοιας. Παρόλα αυτά, ένα τέτοιο επεισόδιο δεν θεωρείται ψύχωση.
Συμπερασματικά, η νεύρωση και η ψύχωση, παρόλο που παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες, δεν θα πρέπει να συγχέονται σαν καταστάσεις. Η ψύχωση αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη κατηγορία μη φυσιολογικών ψυχικών καταστάσεων, ενώ η νεύρωση χαρακτηρίζεται από μια σειρά ψυχολογικών διαταραχών που συνήθως δεν μπορούν να συνδεθούν με μια φυσική αιτία. Τόσο η νεύρωση όσο και η ψύχωση μπορούν να προκαλέσουν υπερβολικό άγχος στον πάσχοντα, θέτοντας εμπόδια στην καθημερινή ζωή του. Έτσι, η επικοινωνία με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας κρίνεται απαραίτητη για τη διάγνωση και τον προσδιορισμό της υποκείμενης αιτίας, με σκοπό την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Connecting neurosis and psychosis: the direct influence of emotion on delusions and hallucinations, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Understanding Neurosis vs. Psychosis, Healthline. Διαθέσιμο εδώ
- Neuroses and neuroticism: What’s the difference?, Medical News Today. Διαθέσιμο εδώ
