Η δολοφονία που συνετάραξε τον πλανήτη 60 χρόνια πριν

Του Κωνσταντίνου Κατσούλα,

Τον Νοέμβριο του 1963, συνέβη η τελευταία δολοφονία Προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς ο John F. Kennedy έπεσε νεκρός από σφαίρα, ενώ βρισκόταν στο αυτοκίνητό του κατά τη διάρκεια περιοδείας στο Dallas. Η δολοφονία αυτή οδήγησε στην άνοδο στη θέση του Προέδρου του ως τότε Αντιπροέδρου του, Lyndon Johnson, αλλά και στη δημιουργία πολλών θεωριών συνωμοσίας μεταξύ των Αμερικανών για τους πραγματικούς υπαίτιους της δολοφονίας αυτής. Πολλές σειρές έχουν γραφτεί για τη δολοφονία του, ωστόσο ακόμη και σήμερα πολλές από τις λεπτομέρειες της δολοφονίας παραμένουν ανεξιχνίαστες.

Ο J.F.K. και η σύζυγός του, Jacqueline, είχαν μεταβεί για την περιοδεία τους στο Texas την προηγούμενη ημέρα, Πολιτεία μείζονος σημασίας για την επανεκλογή του Kennedy στις επερχόμενες εκλογές του 1964. Αφού επισκέφτηκε πρώτα το San Antonio, το Houston και το Fort Worth, πόλεις οι οποίες ήταν φίλα προσκείμενες στον δημοκρατικό πολιτικό, την 22^η του Νοεμβρίου εκείνος μετέβη στο Dallas. Όμως στην πόλη αυτή η κοινή γνώμη ήταν εναντίον του Kennedy. Εκείνος κατευθυνόταν προς το Trade Mart, σημείο στο οποίο ήταν προγραμματισμένο να εκφωνήσει λόγο, όταν, στις 12:30 το μεσημέρι, έπεσε θύμα πυροβολισμού, ενώ σφαίρα τραυμάτισε και τον Κυβερνήτη του Τέξας, John Conally. Μισή ώρα αργότερα ανακοινώθηκε ο θάνατος του J.F.K., ενώ ο Conally επιβίωσε παρά τα τραύματα.

Ο δολοφόνος του Kennedy ήταν ο Lee Oswald, ο οποίος ήταν κομμουνιστής και είχε λιποτακτήσει παλαιότερα στη Σοβιετική Ένωση. Καθώς πολλοί μάρτυρες τον είχαν δει στο κτίριο, από το οποίο πυροβόλησε τον Kennedy, γρήγορα έγινε γνωστή μια εξωτερική περιγραφή του δράστη. Λίγη ώρα αργότερα ο αστυνόμος J.D. Tippit προσπάθησε να τον συλλάβει, αλλά ο Oswald τον δολοφόνησε και αυτόν και μάλιστα ενώπιον αρκετών μαρτύρων. Εντέλει, τις 13:50 συνελήφθη από την αστυνομία. Ενώ βρισκόταν υπό καθεστώς κράτησης, το βράδυ της 24^ης Νοεμβρίου, όταν και επρόκειτο να μεταφερθεί στις φυλακές, έπεσε και αυτός θύμα δολοφονίας από τον Jack Ruby, ιδιοκτήτη νυχτερινού μαγαζιού της πόλης.

Την επόμενη μέρα, 25^η Νοεμβρίου, έγινε η κηδεία του Προέδρου στην Washington, η οποία σκόρπισε κύμα συγκίνησης στην αμερικανική επικράτεια, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προξένησε ο χαιρετισμός του τρίχρονου υιού του Kennedy στη σορό του πατέρα του. Η υπόθεση της δολοφονίας κάθε άλλο παρά ξεχάστηκε μετά την κηδεία βέβαια, καθώς ο Johnson ανέθεσε σε μια ειδική επιτροπή, η οποία έμεινε γνωστή ως επιτροπή Warren, την εξιχνίαση των κινήτρων του δολοφόνου. Μετά από 10 μήνες αναζήτησης, το πόρισμα της επιτροπής ήταν πως δεν υπήρξε συνωμοσία και βάσει των δεδομένων ο Oswald είχε δράσει μόνος του.

Το πόρισμα της επιτροπής Warren δεν έγινε ποτέ ευρέως αποδεκτό από τους Αμερικάνους, με αποτέλεσμα πληθώρα θεωριών συνωμοσίας να διαδοθούν ανά τον κόσμο εκείνη την περίοδο. Πολλοί ήταν αυτοί που υπήρχαν πως η Κούβα, υπό την ηγεσία του κομμουνιστή Fidel Castro, ενεπλάκη στη δολοφονία, κατηγορία την οποία ο Castro απέρριπτε, καθώς μια τέτοια ενέργεια θα οδηγούσε σε πολύ βαριά αντίποινα από τις Η.Π.Α. Σύμφωνα με άλλες θεωρίες, το οργανωμένο έγκλημα της χώρας ήθελε να δολοφονήσει τον Kennedy, καθώς ο αδερφός του και γενικός εισαγγελέας, Robert, είχε λάβει μέτρα με σκοπό να εξαρθρώσει τις σπείρες της μαφίας. Υπήρξε, επίσης, ο ισχυρισμός πως ο Johnson ήθελε τον θάνατο του Προέδρου, για να ανοίξει ο δικός του δρόμος προς την προεδρία του κράτους, σύμφωνα με τον οποίο ο Αντιπρόεδρος είχε έρθει σε επαφή με κύκλους της CIA με σκοπό να δολοφονηθεί ο Kennedy χωρίς ο Johnson να εκτεθεί ως πιθανός συνωμότης, ενώ ως απόδειξη της εν λόγω θεωρίας δόθηκε μια σχετική δήλωση από τον πρώην πράκτορα της CIA E. Howard Hunt.

Το 1975, που δόθηκε στη δημοσιότητα βίντεο από τη δολοφονία, έγινε φανερό πως εκτός από τον Oswald, ο Πρόεδρος δέχθηκε πυρά και από άλλη κατεύθυνση, και συγκριμένα μπροστά από το αυτοκίνητο που επέβαινε. Η διαπίστωση αυτή ενίσχυσε περαιτέρω τις εικασίες που υπήρχαν πως η δολοφονία ήταν οργανωμένο σχέδιο, ενώ η αποκάλυψη πως η CIA απέκρυψε στοιχεία από την επιτροπή Warren οδήγησε στην ίδρυση της HSCA, της οποίας η ευθύνη ήταν να διαλευκάνει δολοφονίες σημαινόντων προσώπων όπως ο Kennedy. Αργότερα, εν έτει 1992 και χάρη στην κυκλοφορία της ταινίας JFK από τον Stone, το Κογκρέσο των Η.Π.Α. αποφάσισε τη δημοσίευση αρχείων εκατομμυρίων σελίδων σχετικών με τη δολοφονία. Ακόμα περισσότερα αρχεία της σχετικής έρευνας δημοσιεύτηκαν αργότερα, καθώς από το Κογκρέσο προβλεπόταν η έκδοση όλου του σχετικού αρχείου από την Εθνική Διαχείριση Αρχείων (National Archives and Records Administration) μετά από 25 χρόνια. Ο Πρόεδρος την εποχή της έκδοσης των αρχείων, Donald Trump, καθυστέρησε τη δημοσίευση ορισμένων από τα αρχεία, με αποτέλεσμα να δημοσιευτούν σταδιακά από το 2017 ως το 2021 χιλιάδες ακόμα αρχεία αναφορικά με τη δολοφονία αυτή.

Στην περίπτωση, όμως, της δολοφονίας του Αμερικάνου Προέδρου, όσες έρευνες και αν δημοσιεύονται, ουσιαστική διασαφήνιση των γεγονότων της εποχής δεν έχει συμβεί, καθώς τα στοιχεία δεν δείχνουν ουσιαστικά ποιο ήταν το κίνητρο του Oswald, το οποίο τον ώθησε στη δολοφονία του Kennedy. Το μόνο σίγουρο είναι πως η υπόθεση αυτή θα διχάζει τους Αμερικάνους, αλλά και τους απανταχού λάτρες της Ιστορίας για πολύ καιρό ακόμη.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Assassination of John F. Kennedy, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
• The assassination of JFK: One of the US’s biggest mysteries, bbc.com, Διαθέσιμο εδώ