Του Ελευθέριου Χονδρού,
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας εξασφάλισε την εξουσία του μέσω μιας αμφιλεγόμενης συμφωνίας, την Πέμπτη, προσφέροντας αμνηστία στους αυτονομιστές που συμμετείχαν στην ανεπιτυχή προσπάθεια για την ανεξαρτησία της Καταλονίας το 2017 ,με αντάλλαγμα την πολιτική τους υποστήριξη. Αυτό το σύμφωνο ωθεί τον Πρωθυπουργό Pedro Sánchez, μια χαρισματική 51χρονη φιγούρα γνωστή για την προοδευτική ηγεσία του στην Ευρώπη από το 2018, πιο κοντά στην πλειοψηφία που απαιτείται για τη σύσταση μιας νέας Κυβέρνησης, μετά από ένα κρεμασμένο Κοινοβούλιο τον Ιούλιο. Μια πιθανή συμφωνία με τους Βάσκους εθνικιστές, σύμφωνα με πληροφορίες, σε προχωρημένο στάδιο θα μπορούσε να εδραιώσει τη θέση του Sánchez.
Ωστόσο, η αμνηστία που επεκτάθηκε στους Καταλανούς αυτονομιστές πριν από έξι χρόνια έχει προκαλέσει ευρεία δυσαρέσκεια στην Ισπανία, οδηγώντας σε βίαιες διαμαρτυρίες και τροφοδοτώντας εθνικιστικά αισθήματα. Η κίνηση μπορεί ακούσια να ενισχύσει τις Ακροδεξιές δυνάμεις, που ήταν κατώτερες των προσδοκιών στις προηγούμενες εκλογές. Η αντίδραση του κοινού σε αυτήν την αμφιλεγόμενη συμφωνία υπογραμμίζεται από τον πυροβολισμό του εθνικιστή πολιτικό Alejo Vidal-Quadras στη Μαδρίτη την Πέμπτη. Ο Vidal-Quadras, πρώην Πρόεδρος του Δεξιού Λαϊκού Κόμματος στην Καταλονία και ιδρυτής του Ακροδεξιού Κόμματος Vox, πυροβολήθηκε στο πρόσωπο, εγείροντας ανησυχίες για πιθανή σύνδεση με τη διαμάχη για την αμνηστία.
Ενώ οι τελικές λεπτομέρειες του νόμου περί αμνηστίας παραμένουν άγνωστες, το ευρύ πεδίο εφαρμογής του θα προσφέρει νομική προστασία σε πολυάριθμους αυτονομιστές και Καταλανούς πολιτικούς που εμπλέκονται σε φερόμενα εγκλήματα που σχετίζονται με την παράνομη ψηφοφορία και τη διακήρυξη ανεξαρτησίας του 2017. Ο Santos Cerdán, ο Γενικός Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Sánchez, τόνισε την ιστορική ευκαιρία να επιλυθεί η σύγκρουση με πολιτικά μέσα, αναγνωρίζοντας τις σημαντικές αποκλίσεις.
Ένα βασικό πρόσωπο στο επίκεντρο είναι ο Carles Puigdemont, ο εξέχων πολιτικός ηγέτης της Καταλονίας που ζει αυτοεξόριστος στο Βέλγιο. Οι γενικοί όροι της αμνηστίας θα μπορούσαν ενδεχομένως να τον καλύψουν, αλλά ο Puigdemont τόνισε ότι η συμφωνία στοχεύει στην αποποινικοποίηση ολόκληρου του κινήματος ανεξαρτησίας.
Οι διαπραγματεύσεις για την αμνηστία προκάλεσαν εκτεταμένες διαμαρτυρίες, με διαδηλωτές να συγκεντρώνονται ενάντια στην υποτιθέμενη προδοσία μπροστά από τα κεντρικά γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Μαδρίτη και σε άλλες ισπανικές πόλεις. Η αντιπολίτευση, με επικεφαλής ιδιαίτερα το Ακροδεξιό κόμμα Vox, καταδικάζει την αμνηστία ως προσβολή της Δημοκρατίας, προβλέποντας μια σκοτεινή περίοδο για την Ισπανία. Ο Alberto Núñez Feijóo, επικεφαλής του Κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος, επέκρινε την αμνηστία και κάλεσε σε ειρηνικές διαδηλώσεις, προειδοποιώντας για τον πιθανό αρνητικό αντίκτυπό της στο δικαστικό σώμα και το κράτος.
Παρόλο που η συμφωνία αντιμετωπίζει αντιπαράθεση από την πλειοψηφία των ερωτηθέντων, όπως υποδεικνύεται από μια δημοσκόπηση της GAD3, και δημιουργεί ανησυχίες σε αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Sánchez την υπερασπίζεται ως ζωτικής σημασίας για την εθνική «θεραπεία». Το ισπανικό δικαστικό σώμα, ιδίως το Γενικό Δικαστικό Συμβούλιο και οι επαγγελματικές ενώσεις που εκπροσωπούν δικαστές, έχουν εκφράσει έντονη ανησυχία για την πιθανή υποβάθμιση του κράτους δικαίου και την παρέμβαση στη δικαστική ανεξαρτησία.
Παρά την προηγούμενη στάση του Sánchez κατά της αμνηστίας, την έχει πλέον θεωρήσει απαραίτητη για την εθνική ενότητα. Η συμφωνία περιλαμβάνει, επίσης, τη διαγραφή € 15 δις σε περιφερειακό χρέος της Καταλονίας και τη μεταφορά του ελέγχου μιας υπηρεσίας προαστιακού σιδηροδρόμου στην καταλανική Κυβέρνηση, για να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- To stay in power, Spain’s Socialists offer amnesty to Catalan separatists, Washington Post, διαθέσιμο εδώ
- Why Spain’s acting leader is offering a politically explosive amnesty for Catalan separatists, AP, διαθέσιμο εδώ
