Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Ο επίτιμος πρόξενος του Graham Greene, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1973 στην πρωτότυπη αγγλική έκδοση (The Honorary Consul), στέκεται ως ένα διαχρονικό αριστούργημα που ξεπερνά τις διαχρονικές του καταβολές. Με φόντο τον «βρώμικο πόλεμο» της Αργεντινής στη δεκαετία του 1970 (Dirty War), ο Greene υφαίνει μια ιστορία που παραμένει βαθιά σχετική, εξερευνώντας την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, την πολιτική αναταραχή και τις διαρκώς μεταβαλλόμενες πτυχές της πίστης. Το μυθιστόρημα εμβαθύνει στις σκληρές πραγματικότητες μιας επαρχίας της Αργεντινής, όπου οι χαρακτήρες περνούν τη λεπτή γραμμή μεταξύ αγάπης και προδοσίας, πίστης και αμφιβολίας, ανάμεσα στις διάχυτες σκιές ενός έθνους σε αναταραχή κατά τη διάρκεια του Βρώμικου Πολέμου.
Το Ο επίτιμος πρόξενος, το οποίο οι αναγνώστες μπορούν να αναζητήσουν από τις Εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη, είναι ένα βρετανικό θρίλερ που ο ίδιος ο συγγραφέας θεωρούσε ένα από τα αγαπημένα του έργα. Το μυθιστόρημα που διαδραματίζεται ενόψει του Βρώμικου Πολέμου της Αργεντινής, παρουσιάζει το εξαιρετικό ταλέντο του Greene να ζωγραφίζει ζωντανά τοπία μέσα από τις ιστορικές συνθήκες της εποχής του. Αν και είναι ιδιαίτερα γνωστός, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Henry Graham Greene (2 Οκτωβρίου 1904 – 3 Απριλίου 1991) ήταν Άγγλος συγγραφέας και δημοσιογράφος που θεωρείται από πολλούς ως ένας από τους κορυφαίους μυθιστοριογράφους του 20ου αιώνα, και, μάλιστα, είχε βρεθεί αρκετές φορές στη βραχεία λίστα για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, χωρίς, ωστόσο, να το κατακτήσει.
Η ιστορία του συγκεκριμένου έργου διαδραματίζεται στην επαρχιακή πόλη Corrientes, στον ποταμό Paraná. Η αφήγηση ακολουθεί τον Dr. Plarr, έναν Άγγλο γιατρό με ταραγμένο παρελθόν, καθώς συναντά τον Fortnum, έναν επίτιμο πρόξενο που λυπάται τον εαυτό του, και τον Saavedra, έναν Αργεντινό συγγραφέα. Η ζωή του Plarr μπλέκεται με την Κλάρα, ένα κορίτσι από τον οίκο ανοχής της πόλης, που οδηγεί σε μια περίπλοκη υπόθεση. Η πλοκή παίρνει μια απροσδόκητη τροπή όταν οι φίλοι του Plarr από το παρελθόν του στην Παραγουάη τον εμπλέκουν σε μια συνωμοσία για την απαγωγή του Πρέσβη των Η.Π.Α. Ωστόσο, ένα λάθος οδηγεί στην απαγωγή του Fortnum. Καθώς η ιστορία ξετυλίγεται, τα θέματα της αγάπης, της πίστης και της θυσίας διερευνώνται παράλληλα με τα στοιχεία της κύριας αφήγησης, με αποκορύφωμα μια τραγική και συναρπαστική κορύφωση, την οποία, φυσικά, δε θα αποκαλύψουμε εδώ.
Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μία από τις κορυφαίες στιγμές της αφήγησης του Greene. Η δύναμη του μυθιστορήματος έγκειται στους πολυεπίπεδους χαρακτήρες του και στη λεπτή εξερεύνηση ηθικών διλημμάτων ενόψει της πολιτικής αναταραχής. Ο Greene αποτυπώνει με μαεστρία την ουσία μιας κοινωνίας σε κρίση, χρησιμοποιώντας το επαρχιακό σκηνικό ως μικρογραφία του ευρύτερου πολιτικού τοπίου. Οι χαρακτήρες ελαττωματικοί, αλλά και εύκολοι στο να ταυτιστεί κανείς μαζί τους, παλεύουν με τις συνέπειες των πράξεών τους και ο Greene περιηγείται επιδέξια στην πολυπλοκότητα της αγάπης και του καθήκοντος, που συχνά καθοδηγούν τις ανθρώπινες πράξεις.
Η γραφή του βιβλίου είναι ταυτόχρονα υποβλητική και ενίοτε στοχαστική, με τους στοχασμούς του Greene για τον Θεό και την ανθρώπινη κατάσταση να προσθέτουν ακόμη ένα στρώμα βάθους στην αφήγηση. Η κορύφωση του μυθιστορήματος είναι συγκινητική και συγκινητική, αφήνοντας μια μόνιμη εντύπωση στον αναγνώστη. Η ικανότητα του Greene να συνδυάζει την πολιτική ίντριγκα με το οικείο ανθρώπινο δράμα δείχνει, γιατί θεωρείται ένας από τους πιο εξέχοντες συγγραφείς του 20ου αιώνα.
Εν κατακλείδι, το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μια αδιάσειστη απόδειξη της διαρκούς λογοτεχνικής κληρονομιάς του Graham Greene. Η εξερεύνηση των καθολικών θεμάτων μέσα σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο το καθιστά διαχρονικό και συναρπαστικό ανάγνωσμα. Είτε είναι κανείς λάτρης των πολιτικών θρίλερ, είτε αγαπά τις αφηγήσεις που βασίζονται σε πολυδιάστατους χαρακτήρες, είτε αγαπά τα βιβλία με βαθύ προβληματισμό για την ανθρώπινη εμπειρία, το αριστούργημα του Greene είναι ένα ιδιαίτερα ψυχαγωγικό ανάγνωσμα με στοχαστικά στοιχεία, που συνεχίζει να έχει απήχηση στους αναγνώστες σε πολλές γενιές.
