Της Παρασκευής Κωστίνου,
1917: Η Ρωσία μπαίνει σε μια νέα φάση με την ολοκλήρωση της Ρωσικής Επανάστασης. Καλείται αλλιώς και Οκτωβριανή Επανάσταση, καθώς, σύμφωνα με το παλαιό ημερολόγιο, η επανάσταση ξεκίνησε στις 25 Οκτωβρίου.
Αναμφισβήτητα, πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός που επηρέασε την παγκόσμια ιστορία. Η Ρωσική Επανάσταση αποτελείται από δύο φάσεις, η πρώτη τον Φεβρουάριο και η δεύτερη τον Οκτώβριο. Λαϊκές εξεγέρσεις είχαν ξεκινήσει ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά περισσότερο οργανωμένα και με σαφή πολιτική κατεύθυνση.
Η Ρωσία, όπως και πολλές χώρες της Ευρώπης, τον 19ο αιώνα είχαν μοναρχία, αλλά στα μέσα του 19ου αιώνα οι κατώτερες τάξεις των εργατών άρχισαν να ξεσηκώνονται και να διεκδικούν δικαιώματα, σχετικά με την εργασία τους και την ποιότητα ζωής τους. Αυτό, όμως, στη Ρωσία άργησε να εμφανιστεί, διότι οποιαδήποτε εξέγερση εναντίον του Tσάρου καταστελλόταν άμεσα και με βίαιο τρόπο.
Με την έλευση του νέου αιώνα ξεκινούν και οι έντονες εξεγέρσεις στη Ρωσία. Η Ένωση Εργατών Εργοστασίων στην Αγία Πετρούπολη κήρυξε απεργία και απηύθυνε αίτηση στον Tσάρο Νικόλαο Β΄ σχετικά με την καταπίεση που βιώνουν οι εργάτες στον χώρο εργασίας. Φυσικά, το αίτημα έμεινε αναπάντητο και οι εργάτες προχώρησαν σε ειρηνική διαδήλωση μπροστά στα Χειμερινά Ανάκτορα. Κατεστάλη όμως βίαια, καθώς ο ρωσικός στρατός σκότωσε 2.000 διαδηλωτές.
Το 1906 έχει δημιουργηθεί Βουλή, ύστερα από πολλούς αγώνες των εργατών, και έχουν πλέον δικαίωμα έκφρασης. Έρχεται, όμως, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και βρίσκει τη Ρωσία σύμμαχο με τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Πρόκειται για δύο χώρες με ισχυρή βιομηχανία, που μπορούν, φυσικά, να στηρίξουν τον πόλεμο. Σε αντίθεση, βέβαια, με τη Ρωσία, που η οικονομία της βασίζεται ακόμη στη γεωργία. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο θα υποστεί ολέθρια καταστροφή, γεγονός που θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, οι οποίες οδήγησαν, τελικά, στην πρώτη εξέγερση.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, η Ρωσική Επανάσταση χωρίζεται στη Φεβρουαρινή και την Οκτωβριανή. Η πρώτη ξεσπά στις 22 Φεβρουαρίου το 1917, με αφορμή κάποιες μαζικές απολύσεις από ένα εργοστάσιο στην Αγία Πετρούπολη. Οι εργάτες προχώρησαν σε μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες, ενώ, ταυτόχρονα, οι γυναίκες διαδηλώνουν ζητώντας δικαίωμα ψήφου. Ως απάντηση σε αυτά τα γεγονότα, ο Tσάρος Νικόλαος καταργεί τη Βουλή. Τότε δημιουργούνται για πρώτη φορά τα Σοβιέτ (συμβούλια) και την Κυβέρνηση την αναλαμβάνει μια προσωρινή, ενώ, παράλληλα, έχουν ενωθεί πάρα πολλοί εργάτες και στρατιωτικοί στα Σοβιέτ που θα καταφέρουν να καταλάβουν το Πέτρογκραντ. Στις 7 Μαρτίου 1917 η Προσωρινή Κυβέρνηση εκδίδει ένταλμα σύλληψης κατά του Τσάρου και της οικογένειάς του, στέρηση της ελευθερίας τους και μεταφορά στο Τσαρσκόγε Σελό.
Το δεύτερο μέρος της Επανάστασης του Οκτωβρίου ήταν και το ολοκληρωτικό. Στη Ρωσία φτάνει ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, γνωστός κι ως Λένιν, ήδη από τον Μάρτιο και μέσω δημόσιων λόγων που εκφώνησε προσπάθησε να συσπειρώσει τις δύο πλευρές των Σοβιέτ και της Προσωρινής Κυβέρνησης μέσω της ιδεολογίας του κομμουνισμού. Το κύριο μέλημα του Λένιν είναι να υιοθετηθούν οι βασικές αρχές του κομμουνισμού, όπως η κατάσχεση της γης των γαιοκτημόνων και η αναδιανομή της, αλλά και η κατάργηση του στρατού και της αστυνομίας του κράτους.
Στις 9 Σεπτεμβρίου μόλις έχει βγει από τη φυλακή ο Λέων Τρότσκι, ο οποίος ανήκει στους θεμελιωτές του κομμουνισμού και το Σοβιέτ του Πέτρογκραντ τον διορίζει ως Πρόεδρο. Ύστερα από αρκετές συνελεύσεις, ο Τρότσκι προτείνει στις 12 Οκτωβρίου να συσταθεί επαναστατική στρατιωτική επιτροπή, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή και, τελικά, το βράδυ της 24ης προς 25ης Οκτωβρίου 1917 (παλαιό ημερολόγιο) ξεσπά η Επανάσταση. Στις 26 Οκτωβρίου τα χειμερινά ανάκτορα και η κατοικία των Ρομανόφ είχαν καταληφθεί από τους επαναστάτες. Τις επόμενες μέρες είχαν καταργηθεί τα Υπουργεία της Προσωρινής Κυβέρνησης, ενώ σταδιακά τα Σοβιέτ προχώρησαν στην αυτοδιαχείριση των εργοστασίων.
Μετά την Επανάσταση και την εγκαθίδρυση των Σοβιέτ, ξέσπασε την επόμενη χρονιά εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του Κόκκινου Στρατού και του Λευκού Στρατού, που υποστήριζε τη μοναρχία. Διήρκησε έως το 1922 και το αποτέλεσμα ήταν να διαλυθεί εξ ολοκλήρου η Ρωσική Αυτοκρατορία.
Το 1922 δημιουργείται η Σοβιετική Ένωση, που αποτελούνταν από σοβιετικές-σοσιαλιστικές Δημοκρατίες, υπό την ηγεσία του Λένιν. Ο τελευταίος αρχηγός του κράτους ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ το 1991, όταν διαλύθηκε η Ε.Σ.Σ.Δ. και δημιουργήθηκαν 15 διαφορετικά κράτη.
Μέσω της Ρωσικής Επανάστασης ξεσπά ένα παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα και στάθηκε αφορμή για να ξεκινήσουν πολλές λαϊκές εξεγέρσεις και διεκδικήσεις. Ακόμη και σήμερα είναι ένα σύμβολο των λαϊκών διεκδικήσεων και ίσως μία υπενθύμιση ότι κανένα κοινωνικό στρώμα δεν πρέπει να εκμεταλλεύεται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ρωσική Επανάσταση: Ένα χρονικό προς τιμήν των 100 χρόνων από την Κόκκινη Επανάσταση του 1917, artic.gr, Διαθέσιμο εδώ
- October Revolution, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
