Της Άννας-Νικολέτας Γρίβα,
Με αφορμή τον χθεσινό εορτασμό της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου, ήρθε για μια άλλη φορά ένα καίριο ερώτημα στην επιφάνεια: πρέπει να εορτάζονται οι εθνικές επέτειοι; Η αλήθεια είναι πως, αν και η κοινή γνώμη δεν έχει μέχρι σήμερα στραφεί κατά των εθνικών επετείων, όλο και περισσότερος κόσμος τα τελευταία χρόνια υποστηρίζει πως ο εορτασμός τους μας «κρατά» στο παρελθόν, σε έναν κόσμο που χαρακτηριζόταν από έχθρα μεταξύ των εθνών αντί για γόνιμη συνεργασία, και «ξυπνά» εθνικιστικά συναισθήματα που βλάπτουν τη συνοχή της κοινωνίας. Είναι όμως αυτό αλήθεια, ή ο εορτασμός των εθνικών επετείων φέρνει τους ανθρώπους κοντά και θα πρέπει να συνεχιστεί;
Είναι αναντίρρητο, θεωρώ, το γεγονός ότι η εθνική ταυτότητα ενός ατόμου αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της ταυτότητάς του, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η καταγωγή του αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα που διαμορφώνει τις απόψεις του περί των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στο παγκόσμιο πολιτικό γίγνεσθαι. Πράγματι, αν και η φράση «χωρίς γνώση των γεγονότων του παρελθόντος, η ιστορία τείνει να επαναλαμβάνεται» είναι αρκετά «κλισέ», δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω πως τελικά, η γνώση της ιστορίας, στην οποία άμεσα συμβάλλει ο εορτασμός των εθνικών επετείων, οδηγεί στην αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των εθνών, και όχι στη δημιουργία τους. Φυσικά, όμως, αυτό προϋποθέτει το άτομο να μη διέπεται από έντονα εθνικιστικά συναισθήματα και μισαλλοδοξία, που το «ωθούν» στην έκφραση ιδεών μίσους απέναντι σε άλλους λαούς, με αφορμή συγκρούσεις του παρελθόντος.
Ο εορτασμός, λοιπόν, ενός απελευθερωτικού πολέμου, που ελευθέρωσε κάποιον λαό από την πολιορκία ενός άλλου, αποσκοπεί στην απόδοση τιμής σε όσους ηρωικά θυσιάστηκαν για την πατρίδα τους, και σε ένα είδος παραστατικής υπενθύμισης των γεγονότων, και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να προκαταβάλει κάποιον αρνητικά όσον αφορά τους σημερινούς πολίτες μιας άλλης χώρας, οι οποίοι άλλωστε δεν ευθύνονται για τις πράξεις των προγόνων τους, και οι περισσότεροι των οποίων, δεν συμμερίζονται τις ιδεολογίες τους. Ο κόσμος έχει αλλάξει, και το ίδιο έχει συμβεί με τις απόψεις των ανθρώπων. Η επαφή των λαών στη σημερινή εποχή, είναι πιο στενή από ποτέ.
Τελικά, λοιπόν, οι εθνικές επέτειοι είναι, θεωρώ, ένας τρόπος να γιορτάσουμε την κοινή μας καταγωγή και ταυτότητα και τα κατορθώματα των ηρώων μας, και παράλληλα, να θυμηθούμε τα γεγονότα που οδήγησαν σε καταστροφές, θανάτους, πολέμους, ώστε να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη. Καταλήγουμε, έτσι, στο συμπέρασμα ότι, όπως εύστοχα σημειώνουν οι ιστορικοί Χάρης Αθανασιάδης και Πολυμέρης Βόγλης «Το έθνος πρέπει να θυμάται, διότι η συλλογική ταυτότητα πηγάζει από το κοινό παρελθόν. Το παρελθόν πρέπει να αναβιώνει για να τονώνει τη συλλογική, εθνική ταυτότητα στο παρόν».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Τι γιορτάζουν οι εθνικές επέτειοι;, avgi.gr, Διαθέσιμο εδώ
