Της Μαρίας Αλευρομαγείρου,
1929: Η αμερικανική οικονομία και κοινωνία συγκλονίζεται από την κατάρρευση του χρηματιστηρίου, γεγονός που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως Κραχ του 1929, φέρνοντας αλυσιδωτές αντιδράσεις τόσο στην εθνική οικονομία όσο και στην ευρωπαϊκή, με τη δεκαετία του ΄30 να μπαίνει σε μεγάλη ύφεση. Μάλιστα, η μέρα αυτή έμελλε να χαραχθεί στη συνείδηση του κόσμου ως Μαύρη Τρίτη.
Ύστερα από την πολυαίματη δεκαετία του 1910, οι περισσότερες οικονομίες είχαν αρχίσει να παίρνουν ανοδική πορεία, με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής να ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. Έτσι, λοιπόν, η δεκαετία του ΄20 βρίσκει τις ΗΠΑ σε οικονομική ευμάρεια μέχρι και το τελευταίο έτος της. Τα δεδομένα αυτά οδήγησαν πολλούς Αμερικανούς σε μαζικές επενδύσεις σε διάφορους τομείς. Ένας από αυτούς ήταν και το χρηματιστήριο, με τα ποσά που ανταλλάσσονταν στη Wall Street να είναι αστρονομικά για τα δεδομένα της εποχής.
Το θέρος του 1929 βρήκε το χρηματιστήριο σε μια πρωτοφανή ανάπτυξη, με τους πολίτες να παίρνουν ακόμη και δάνεια από τις τράπεζες για να παίξουν στο χρηματιστήριο. Ενδεικτικό του κλίματος είναι πως ο κεντρικός δείκτης της Νέας Υόρκης, ο Ντάου Τζόουνς (DJIA), συγκέντρωσε τον αριθμό ρεκόρ των 381.17 μονάδων στις 3 Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, αυτό δεν θα διατηρούνταν για πολύ, καθώς είχε αρχίσει να γίνεται πλέον εμφανές από τους ψυχραιμότερους αναλυτές πως όλη αυτή η εισροή χρήματος ήταν πλασματική ή όπως θα λέγαμε σήμερα, μια φούσκα έτοιμη να εκραγεί, πράγμα που τελικά συνέβη.
Έκτοτε αρχίζει, από τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, ένα ράλι ρευστοποίησης των μετοχών από αρκετούς οικονομικούς και επενδυτικούς κύκλους, οι οποίοι φοβούνταν μην χάσουν τα κεφάλαιά τους. Η πρώτη μεγάλη ρευστοποίηση πραγματοποιήθηκε στις 24 του μήνα με περίπου 13 εκατομμύρια μετοχές να προσφέρονται από τους επενδυτές, προσδίδοντας στην ημέρα αυτή τον χαρακτηρισμό «Μαύρη Πέμπτη».
Η κατάσταση όσο περνούσε ο καιρός έβαινε επί τα χείρω και έτσι πέντε μέρες αργότερα, η κρίση έφτασε στο μη περαιτέρω, με το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης να «παίρνει φωτιά» από τις εναλλαγές των μετοχών που έσπασε ρεκόρ ξεπερνώντας τα 16 εκατομμύρια μετοχές που άλλαζαν χέρια. Το ημερολόγιο έγραφε τότε Τρίτη 29 Οκτωβρίου, με την ημέρα αυτή να μένει στη συλλογική συνείδηση ως «Μαύρη Τρίτη». Από την ιστορία αυτή, όμως, πέραν από τον απλό κόσμο και τους χρηματιστές που έχασαν εκατομμύρια ζημιωμένες βγήκαν και πολλές τράπεζες που είχαν επενδύσει τα κεφάλαια των πελατών τους στο χρηματιστήριο και στο τέλος βγήκαν ζημιωμένες, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να κηρύξουν πτώχευση (περίπου 1.600 τράπεζες).
Οι αντιδράσεις πλέον ήταν αλυσιδωτές και οι «Μαύρες Μέρες» συνεχίζονταν. Υπολογίζεται ότι από τα γεγονότα αυτά έμειναν άνεργοι περισσότεροι από 12.000.000 εργαζόμενοι, ενώ η απόγνωση οδήγησε μέσα σε ένα έτος 23.000 ανθρώπους στην αυτοκτονία. Οι συνέπειες αυτές μεταδόθηκαν και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού με την Ευρώπη να μπαίνει κι αυτή σε μια φάση μεγάλης ύφεσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Stock market crash of 1929, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Stock Market Crash of 1929, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- Η Χρηματιστηριακή Κρίση του 1929, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Stock Market Crash of 1929, federalreservehistory.org, Διαθέσιμο εδώ
