Της Χριστίνας Γουτσίκα,
Στο τελευταίο άρθρο θα ασχοληθούμε με την τρίτη φάση της Κου Κλουξ Κλαν και την πιο γνωστή, την περίοδο των πολιτικών δικαιωμάτων. Δηλαδή την περίοδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1960 που οι μαύροι στις Η.Π.Α. διεκδίκησαν τα πολιτικά τους δικαιώματα και ζητούσαν την κατάργηση των νόμων σχετικά με την ανισότητα και τον διαχωρισμό τους από την υπόλοιπη λευκή κοινωνία – οι νόμοι “separate but equal”.
Στη δεκαετία του 1940 με αρχές του 1950, όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο, η ΚΚΚ πέρασε σε μια φάση παρακμής εξαιτίας και της πίεσης από τις αρχές αλλά και φυσικά λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η δράση της βρισκόταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και θεώρησαν πως ήταν η κατάλληλη στιγμή για αναδιοργάνωση της Κλαν. Το 1953 ένας εργάτης σε εργοστάσιο αυτοκινήτων ονόματι Eldon Edwards δημιούργησε την U.S. Klans Knights of the Ku Klux Klan στην Ατλάντα, ονομασία την οποία θα υιοθετήσουν και επίσημα οι Κλάνσμεν. Το ορόσημο όμως που άλλαξε την κατάσταση που επικρατούσε στην οργάνωση και εκτόξευσε ξανά τη δημοτικότητά της ήταν η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου σχετικά με τα φυλετικά δικαιώματα το 1954. Η εν λόγω απόφαση σταματούσε τους νόμους περί διαχωρισμού στα σχολεία και επέτρεπε την προσέλευση μαύρων μαθητών σε σχολεία και κολλέγια όλης της χώρας. Αυτό το γεγονός προκάλεσε ένα κύμα υστερίας, φόβου και μίσους στις Πολιτείες του Νότου στις οποίες οι κάτοικοι θα αντιστεκόντουσαν σθεναρά, όπως δήλωναν οι ίδιοι. Αυτό το κλίμα εκμεταλλεύτηκε και η ΚΚΚ και αποφάσισε να ξεκινήσει πάλι τη δράση της.
Πλέον, με την ονομασία United Klans of America (UKA), Knights of the Ku Klux Klan, αρχικά στην Ατλάντα και έπειτα και στην υπόλοιπη χώρα ξεκίνησε η δράση της στις ίδιες Πολιτείες, όπως και στη δεκαετία του 1920 (για παράδειγμα Αλαμπάμα, Τζόρτζια, Βόρεια Καρολίνα, κ.α.). Ειδικά η τελευταία Κλαν μετατράπηκε και στο πιο μαζικό της χώρας. Ο Eldon Edwards ως αυτοκρατορικός μάγος αναδιοργάνωσε και ενδυνάμωσε την Κλαν. Ανανέωσε την Κλαν της Τζόρτζια που απορροφήθηκε από το (UKA) και μέχρι το 1958 αριθμούσε 12-15 χιλιάδες μέλη, ενώ η United Klans of America (UKA), Knights of the Ku Klux Klan στην Ατλάντα μέχρι το 1956 αριθμούσε 3 χιλιάδες μέλη που συναντήθηκαν για πρώτη φορά στο βουνό Stone (όπως και το 1915 ) και μέχρι το 1958 αριθμούσε και αυτή συνολικά γύρω στα 15 χιλιάδες μέλη.
Οι πρακτικές παρέμειναν οι ίδιες: μαστιγώματα, πορείες, παρελάσεις, κάψιμο σταυρών. Αυτό, όμως, δεν σήμαινε ότι δεν μπορούσαν να προσθέσουν νέες πρακτικές, με πιο γνωστές απ’ αυτές τους βομβαρδισμούς και την επίθεση σε λεωφορεία πολιτικών ακτιβιστών, η οποία χρησιμοποιήθηκε ευρέως την δεκαετία του 1960. Οι βομβαρδισμοί είτε ως μέσο εκφοβισμού είτε ως μέσο αντιποίνων ήταν διαδεδομένη και συχνή τακτική, οι περιπτώσεις, ωστόσο, που ξεχωρίζουν είναι ο βομβαρδισμός του σπιτιού του ηγέτη των πολιτικών δικαιωμάτων και ειρηνιστή Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ τον Ιανουάριο του 1956 στο Μοντγκόμερυ, Αλαμπάμα και τον Σεπτέμβρη του 1963 η βομβιστική επίθεση της Εκκλησίας των Βαπτιστών στο Μπέρμινχαμ με θύματα 4 μικρά μαύρα κορίτσια. Η αναφορά των αρχών σχετικά με βομβιστικές επιθέσεις στις Νότιες Πολιτείες από τον Ιανουάριο του 1956 μέχρι και τον Ιούνιο του 1963 ανέρχονται στις 138 και οι βασικοί υπαίτιοι πιθανότατα είναι Κλανσμεν. Σε πολλές εγκληματικές ενέργειες, οι θύτες δεν ήταν μόνο Κλάνσμεν, αλλά είχαν και την συμμετοχή απλών πολιτών που δεν αποτελούσαν μέλος της Κλαν, καθώς και την ανεπίσημη υποστήριξη των πολιτικών και αστυνομικών των περιοχών αυτών.
Η κατάσταση όλο και χειροτέρευε. Μονάχα στην Αλαμπάμα έγιναν 10 δολοφονίες μαύρων, 70 βομβιστικές επιθέσεις στην Αλαμπάμα και στην Τζόρτζια και ο εμπρησμός 30 εκκλησιών που πήγαιναν μαύροι στο Μισισιπή. Σε δημοσίευση του 1959, 4 χρόνια μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου περί ενοποίησης του Εθνικού Συμβουλίου των Εκκλησιών του Χριστού, καταγράφηκαν γύρω στις 530 υποθέσεις φυλετικής βίας, εκφοβισμού και αντιποίνων. Το 1960 ο Edwards πεθαίνει και τον διαδέχεται στη θέση της ηγεσίας ένας πωλητής από την Αλαμπάμα, ο Robert M. Shelton, που έγινε περιβόητος γιατί το 1961 οι Κλάνσμεν του καταδίωκαν και επιτίθονταν σε μαύρους και λευκούς ακτιβιστές των πολιτικών δικαιωμάτων που περιόδευαν για την διάδοση της φυλετικής ισότητας (freedom riders) στις Πολιτείες του Μπέρμινχαμ, του Μοντγκόμερυ και του Άννιστον, καθώς και επιτίθεντο στα Πανεπιστήμια που ίσχυε ο νόμος της ενοποίησης όπως του Μισισιπή, της Αλαμπάμα και της Τζόρτζια.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η ΚΚΚ είχε μια αυτοκρατορία βίας και τρομοκρατίας που στην ουσία διοικούσε τον Νότο. Ερχόντουσαν σε αιματηρές συγκρούσεις με τους πολιτικούς ακτιβιστές (freedom riders), οι οποίες συχνά κατέληγαν σε δολοφονίες. Για παράδειγμα, η δολοφονία του υπολοχαγού Lemuel Penn, ο οποίος, καθώς γυρνούσε στο σπίτι του στην Ουάσιγκτον μετά από την καλοκαιρινή του θητεία, πυροβολήθηκε εν ψυχρώ, και η δολοφονία της Viola Liuzzo, μιας εργάτριας των πολιτικών δικαιωμάτων που πυροβολήθηκε το 1965 οδηγώντας από Σέλμα προς Μοντγκόμερυ. Παρ’ όλο που όλες οι φατρίες επιδίδονταν σε βίαιες και αιματηρές δράσεις, αυτή που υπήρξε κυριολεκτικά ο φόβος και ο τρόμος ήταν η φατρία των Λευκών Ιπποτών του Μισισιπή, αποτελούμενη μόνο από 6-7 χιλιάδες μέλη, αλλά ήταν η πιο αιμοδιψής απ’ όλες. Η πιο συγκλονιστική τους πράξη υπήρξε η βάναυση δολοφονία 3 πολιτικών ακτιβιστών, ενός μαύρου και δυο λευκών, στη Φιλαδέλφεια στις 21 Ιουνίου του 1964. Το 1965 η οργάνωση βρισκόταν στο ζενίθ της, καθώς περιλάμβανε περίπου 35 έως 50 χιλιάδες μέλη.
Το σκηνικό αυτό δεν το αγνόησαν φυσικά οι αρχές. Από το 1964 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 1965 το FBI ξεκίνησε μια επιχείρηση που σκοπό είχε την παρείσφρηση στην οργάνωση. Είχε καταφέρει να αποκτήσει κατασκόπους σε υψηλές ηγετικές θέσεις σε 14 διαφορετικές Κλαν, καθώς και από τα 10 χιλιάδες ενεργά μέλη τα 2 χιλιάδες παρείχαν πληροφορίες στην κυβέρνηση. Η επιχείρηση του FBI και η βιαιότητα των Κλάνσμεν παρακίνησε τον Πρόεδρο Lyndon Johnson και τον πολιτευτή του Κογκρέσου της Τζόρτζια Charles L. Weltner να διεξάγουν προανακριτική εξέταση κατά του ηγέτη της ΚΚΚ και άλλων 7 ηγετών, εκ των οποίων συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν για 1 χρόνο ο Shelton και άλλοι 2 Κλάνσμεν με την κατηγορία της καταφρόνησης της δικαστικής αρχής.
Από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1960 η κατάσταση βελτιώθηκε αργά. Οι κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις, καθώς και ο ταχύς ρυθμός αστικοποίησης επηρέασαν δραστικά το φυλετικό ζήτημα στην Αμερική. Η ΚΚΚ έπειτα από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 δεν είχε τη δύναμη και την επιρροή και δεν την απέκτησε και ποτέ άλλοτε όπως σε εκείνη την εποχή. Φυσικά, η δράση της δεν έχει σταματήσει. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά έχει αποκτήσει έναν διαφορετικό χαρακτήρα. Από τις μυστικιστικές τελετουργίες έχει μετατραπεί σ’ ένα παραστρατιωτικό μόρφωμα, όπου ιδέες της λευκής υπεροχής έχουν συνδυαστεί με τη νεοναζιστική ιδεολογία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- The Ku Klux Klan: A History of Racism and Violence 6η έκδοση 2011 The Southern Poverty Law Center, splcenter.org, Διαθέσιμο εδώ
- Klansville, U.S.A. The Rise and Fall of the Civil Rights-Era Ku Klux Klan David Cunningham Oxford University Press 2013, books.google.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Hooded Americanism: The History of the Ku Klux Klan David M. Chalmers Durham 1987 DUKE UNIVERSITY PRESS, books.google.gr, Διαθέσιμο εδώ
