Της Ναταλίας Ατζέμογλου,
Το σύνδρομο Capgras (CS) αποτελεί το πιο διαδεδομένο σύνδρομο παραληρητικής λανθασμένης ταυτοποίησης και χαρακτηρίζεται ως παραλήρημα διπλασιασμού. Οι ασθενείς πιστεύουν εσφαλμένα ότι ένα πανομοιότυπο πρόσωπο έχει αντικαταστήσει ένα κοντινό τους πρόσωπο, ένα άψυχο αντικείμενο ή ένα ζώο.
Το CS πήρε το όνομά του από τον Joseph Capgras, ψυχίατρο γαλλικής καταγωγής. Το 1923, ο Joseph Capgras ανέφερε την περίπτωση μιας γυναίκας γαλλικής καταγωγής, η οποία παραπονιόταν ότι αντίστοιχες σωσίες είχαν αντικαταστήσει τον σύζυγό της και άλλα πρόσωπα που γνώριζε. Η γυναίκα πίστευε, επίσης, ότι υπήρχε ένας σωσίας του εαυτού της. Οι συγγραφείς αναφέρθηκαν σε αυτό το σύνδρομο ως “I’illusion des sosies”, το οποίο μεταφράζεται ως «η ψευδαίσθηση των σωσιών». Αρχικά, το CS θεωρήθηκε ως ψυχιατρική διαταραχή, παρόμοια με τις ψευδαισθήσεις στη σχιζοφρένεια. Το CS συνδεόταν με την υστερία, καθώς παρατηρούνταν κυρίως σε γυναίκες. Στη δεκαετία του 1980, εντοπίστηκαν οργανικές εγκεφαλικές βλάβες σε ασθενείς με CS. Σήμερα, το CS θεωρείται ότι είναι μια ψυχιατρική και νευρολογική διαταραχή, στην οποία η αυταπάτη προέρχεται κυρίως από οργανική εκφύλιση του εγκεφάλου και έχει ίδια συχνότητα εμφάνισης και στα δύο φύλα.
Η έναρξη του συνδρόμου Capgras μπορεί να συμβεί ταυτόχρονα ή αργότερα από την έναρξη της συνυπάρχουσας ψύχωσης. Τα συμπτώματα του CS μπορεί να οδηγήσουν σε ενδοπροσωπικές και διαπροσωπικές συγκρούσεις, μαζί με φτωχές κοινωνικές σχέσεις. Ένα άτομο με αυτού του είδους τη διαταραχή είναι επιρρεπές στον αυτοτραυματισμό και τη βία. Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν την αδυναμία του ασθενούς να διατηρήσει μια θέση εργασίας, η οποία επηρεάζει περαιτέρω τα μέλη του νοικοκυριού. Εν ολίγοις, το σύνδρομο Capgras αποτελεί επιβάρυνση για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και την κοινωνία.
Η παθοφυσιολογία του συνδρόμου Capgras δεν είναι σαφής λόγω της σπάνιας φύσης του. Οι Coltheart et al. περιέγραψαν μια διπλή παραγοντική υπόθεση της παραληρητικής πεποίθησης που επικυρώθηκε από τις απεικονιστικές μελέτες του εγκεφάλου. Η πρώτη εμποδίζει τα οικεία πρόσωπα να προκαλέσουν συναισθηματική αντίδραση, ενώ η δεύτερη ελέγχει την ικανότητα απόρριψης της παραληρητικής πεποίθησης. Υπάρχει αποσύνδεση στη διαδρομή μεταξύ του κροταφικού λοβού, της περιοχής που συντονίζει την επεξεργασία του προσώπου, και των μεταιχμιακών κυκλωμάτων που σχετίζονται με το κατάλληλο προσωπικό και συναισθηματικό ερέθισμα. Τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα από τη δυσλειτουργία του δεξιού ημισφαιρίου και του μετωπιαίου λοβού έχουν ως αποτέλεσμα τη χαμηλή ικανότητα αυτοελέγχου, τα όρια του εγώ και την εξοικείωση με τα ερεθίσματα. Οι βλάβες στο δεξιό ημισφαίριο προκαλούν αποσύνδεση μεταξύ των μετωπιαίων λοβών και του δεξιού κροταφικού-μεταιχμιακού λοβού που είναι απαραίτητη για τη συμφιλίωση των πληροφοριών σχετικά με τον αυτοπροσδιορισμό του υποκειμένου.
Η έλλειψη εμπειρικών δεδομένων αποτελεί σημαντική πρόκληση για την αποτελεσματική διαχείριση των ασθενών με σύνδρομο Capgras. Η θεραπεία, με την υποστήριξη αντιψυχωσικών φαρμάκων, είναι μια συνήθης παρέμβαση. Η διαχείριση του CS περιλαμβάνει την έκφραση ενσυναίσθησης και ενδιαφέροντος για τη δυσχερή θέση των ασθενών. Είναι, επίσης, απαραίτητο να αποφεύγεται η αντιπαράθεση των συμπτωμάτων του Capgras. Η νοσηλεία του ασθενούς είναι απαραίτητη εάν ο ασθενής επιδίδεται σε αυτοτραυματισμό ή βία. Ο εντοπισμός και η θεραπεία των συνυπάρχουσων ψυχιατρικών διαταραχών είναι το κλειδί για τη διαχείριση του CS. Λόγω του κινδύνου βίας που αντιμετωπίζει το άτομο που δεν έχει αναγνωριστεί σωστά, είναι ζωτικής σημασίας να βοηθηθούν οι φροντιστές των ασθενών CS, χρησιμοποιώντας τεχνικές επικοινωνίας και συμβουλευτική. Υποστηρίζεται η καλύτερη ακουστική αλληλεπίδραση. Η επικοινωνία αυτή αποσκοπεί κυρίως στην παράκαμψη της δυσκολίας του ασθενούς CS να συνδεθεί με τους φροντιστές μέσω των πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεων. Ο φροντιστής πρέπει να αναγγέλλει τον εαυτό του και να επικοινωνεί με σαφήνεια, ενώ βρίσκεται εκτός οπτικής επαφής, ώστε να δημιουργηθούν καλύτεροι συναισθηματικοί δεσμοί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Capgras Syndrome, National Library of Medicine. Διαθέσιμο εδώ
-
Σύνδρομο Κάπγκρα: Τι είναι και πως θα το αναγνωρίσουμε, newsnowgr.com. Διαθέσιμο εδώ
-
Το σύνδρομο του σωσία, psychology.gr. Διαθέσιμο εδώ
-
Σύνδρομο Capgras : το σπάνιο σύνδρομο του “σωσία”, maxmag.gr. Διαθέσιμο εδώ
