Του Χάρη Κουρή,
Οι ειδήσεις για φυσικές καταστροφές σε πιο φτωχές χώρες αποτελούν σύνηθες φαινόμενο. Τις περισσότερες φορές, αυτές οι περιπτώσεις έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η Κυβέρνηση της πληγείσας χώρας δεν είχε προετοιμασθεί αρκετά για αυτήν τη δοκιμασία, με αποτέλεσμα ο απλός πολίτης να πληρώνει το τίμημα. Η πιο πρόσφατη, αλλά και ιδιαίτερη περίπτωση είναι αυτή του Αφγανιστάν.
Στις 7 Οκτωβρίου, κατά τις 11:00 μ.μ. (τοπική ώρα), ένας σεισμός 6,3 Ρίχτερ «χτύπησε» την ευρύτερη περιοχή της πόλης Χεράτ. Όπως μπορεί να δει κανείς και από τοπογραφικό χάρτη, το Αφγανιστάν αποτελείται κυρίως από βουνά, όπως για παράδειγμα την οροσειρά του Ινδικού Καυκάσου (Hindu Kush) στα σύνορα με το Πακιστάν, κάτι που οφείλεται στο γεγονός ότι αυτή η περιοχή βρίσκεται πολύ κοντά στο σημείο συνάντησης της Ευρασιατικής με την Ινδική πλάκα (η σύγκρουση αυτών των δύο τεκτονικών πλακών οδήγησε και στην ανάπτυξη των Ιμαλαΐων). Έτσι, δεν είναι καθόλου δύσκολο να συμβαίνουν πολύ συχνά σεισμοί, οι οποίοι οδηγούν σε μεγάλο αριθμό θανάτων και υλικών καταστροφών, όπως για παράδειγμα ο περσινός σεισμός 5,9 Ρίχτερ στην επαρχία Πακτικά, που σκότωσε πάνω από 1.000 άτομα και άφησε πίσω του δεκάδες χιλιάδες άστεγους.
Υπάρχει και πολιτική διάσταση που περιβάλλει το θέμα του σεισμού. Όπως θα περίμενε κανείς, οι δεκαετίες πολέμου έχουν αφήσει το στίγμα τους ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, στις οποίες οι ήδη ανεπαρκείς υποδομές, μαζί με τη δυσκολία προσβασιμότητας, βοηθούν στην αύξηση των θυμάτων. Εκτός αυτού, από όταν οι δυνάμεις των Ταλιμπάν κατέλαβαν το Αφγανιστάν το 2021, μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, το Αφγανιστάν έχει σε μεγάλο βαθμό απομονωθεί διπλωματικά. Αυτό έχει οδηγήσει στην απόσυρση της διεθνούς βοήθειας, που αποτελούσε τεράστιο κομμάτι της αφγανικής οικονομίας, με πολλούς να επισημαίνουν ότι η παραμέληση του Αφγανιστάν οφείλεται στην κοινωνική πολιτική των Ταλιμπάν (έχουν τεθεί απαγορεύσεις στην επαγγελματική δραστηριότητα των γυναικών, εκτός από πεδία που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση), καθώς και την ύπαρξη πολλαπλών κρίσεων παγκοσμίως. Τον Αύγουστο, ένας εκπρόσωπος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού είχε επισημάνει ότι η έλλειψη χρηματικής υποστήριξης ίσως να οδηγούσε στην παύση της χρηματοδότησης 25 νοσοκομείων στο Αφγανιστάν, αλλά δεν ήταν σίγουρο αν το νοσοκομείο του Χεράτ βρισκόταν ανάμεσά τους.
Πληροφορίες κάνουν λόγο για περισσότερες από 2.400 ανθρώπινες απώλειες, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Τα σωστικά συνεργεία έσπευσαν αμέσως να βοηθήσουν όσα περισσότερα πληγέντα μέρη μπορούν. Από τις μαρτυρίες των διασωστών, των νοσοκόμων, αλλά και απλών πολιτών, μπορεί κανείς να καταλάβει ότι η κατάσταση έχει λάβει απελπιστικές διαστάσεις. Απλοί πολίτες κατάφεραν να ενημερώσουν μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία και έτσι μαθεύτηκε ότι στα χωριά τα περισσότερα κτήρια έχουν καταρρεύσει, ενώ σε πολλά από αυτά έχει χαθεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Πρέπει, επίσης, να επισημανθεί ότι οι διασώστες και οι νοσοκόμοι, αν και έχουν θέληση να βοηθήσουν, δεν έχουν πολλές φορές την απαραίτητη εμπειρία ή τον απαραίτητο εξοπλισμό για να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους (επίπτωση της προαναφερθείσας έλλειψης πόρων), με αποτέλεσμα να διακινδυνεύουν οι ζωές πολλών πληγέντων. Την ίδια στιγμή, τα νοσοκομεία, που ήδη υποφέρουν από ελλείψεις πόρων, συναντούν εξαιρετικά μεγάλες δυσκολίες, ακόμα και με τη λιγοστή βοήθεια που έχει προσφερθεί από μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Ανακεφαλαιώνοντας, ο σεισμός στο Αφγανιστάν έχει δείξει τις αδυναμίες του τωρινού καθεστώτος λόγω της διεθνούς του απομόνωσης. Ο απολογισμός έχει φτάσει τους 2.445 νεκρούς και 9.240 τραυματίες (σύμφωνα με τον Janan Sayiq, εκπρόσωπο Τύπου του Υπουργείου Καταστροφών) και, καθώς έρχεται ο χειμώνας, οι μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πληγέντες θα αυξηθούν πολύ περισσότερο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Afghanistan earthquake: Hundreds dead in powerful quake, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Afghan earthquakes kill 2,445, Taliban say, as deaths mount, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Desperate people dig out dead and injured from Afghanistan earthquakes that killed at least 2,000, AP News, διαθέσιμο εδώ
- Afghan earthquake survivors sleep amid rubble as death toll nears 3,000, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Afghanistan earthquake death toll rises to 2,000: Taliban officials, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ