Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Λογική και αναμενόμενη θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η «ευαισθησία» που παρουσιάζει η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά στα διεθνή αρνητικά γεγονότα, ακόμα και όταν δεν υπάρχει κάποιος εγχώριος αρνητικός καταλύτης, καθώς είναι μια μικρή και ρηχή αγορά, η οποία βασίζεται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στους τίτλους της υψηλής κεφαλαιοποίησης, ιδίως των τραπεζών, που σε πολλές συνεδριάσεις μονοπωλούν το ενδιαφέρον, συμμετέχοντας σημαντικά στον ημερήσιο τζίρο. Έχοντας αυτά ως δεδομένα, σε συνδυασμό με τις υπεραποδόσεις που συνεχίζουν να διατηρούν οι δείκτες του Χρηματιστηρίου Αθηνών, επακόλουθο ήταν να σημειώσει μια «βαριά» διόρθωση, εν μέσω διεθνούς αβεβαιότητας και ενός sell-off στην αγορά ομολόγων.
Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε ευρύτερη πτώση τις αγορές παγκοσμίως, με αφορμή την επιθετικότερη στάση που παρουσίασαν πρόσφατα οι αξιωματούχοι των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών, ενώ, παράλληλα, οι επιπτώσεις της νομισματικής «σύσφιξης» και του συνεχιζόμενου υψηλού ενεργειακού κόστους κάνουν πιο έντονα την εμφάνισή τους, χειροτερεύοντας τις οικονομικές καταστάσεις των εταιρειών. Οι πιστώσεις αρχίζουν και περιορίζονται περισσότερο, το κόστος εξυπηρέτησης δανείων και το κόστος της ενέργειας συμπιέζουν επικίνδυνα την κερδοφορία και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να κλιμακώνονται οι πιθανότητες για μια ύφεση, δεδομένων και των προοπτικών που επικρατούν. Μάλιστα, η πρόσφατη «υπερθέρμανση» της αγοράς εργασίας των Η.Π.Α. αναμένεται να επιδεινώσει την κατάσταση, λόγω της επιθετικότερης στάσης που μπορεί να υιοθετήσει η Fed.
Με τον Γενικό Δείκτη, λοιπόν, να χάνει αυτήν την εβδομάδα και τις στηρίξεις των 1.150 μονάδων, η απαισιοδοξία κατακλύζει ακόμα πιο έντονα την εγχώρια αγορά. Συνεπώς, η αμέσως επόμενη βασικότερη στήριξη για τον Γ.Δ. είναι η 1.000 μονάδες. Για να καταφέρει το Χ.Α. να βρει ξανά το θετικό του βραχυπρόθεσμο momentum, θα πρέπει να καταγράψει μια ανοδική διάσπαση προς τις 1.220 με 1.240 μονάδες, αλλά πάντα με την προϋπόθεση πως θα βελτιωθεί αισθητά το κλίμα στη διεθνή αγορά ομολόγων και μετοχών, ώστε να μην υπάρχουν εξωγενείς πτωτικές πιέσεις και να υπάρχει μεγαλύτερο κίνητρο για ανάληψη ρίσκου από τους επενδυτές, καθώς αυτό έχει εξαλειφθεί ακόμη και στα τρέχοντα υπερπουλημένα επίπεδα. Οι αγοραστές, όσο η αβεβαιότητα θα κυριαρχεί για την πορεία της εγχώριας και της διεθνούς οικονομίας, θα είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί και επιλεκτικοί στις τοποθετήσεις τους, ώστε να μην χάσουν άλλο από τα κέρδη που έχουν κατοχυρώσει μετά το «ράλι» που σημειώθηκε από την αρχή του έτους μέχρι και το ξεκίνημα της διόρθωσης.
Το βλέμμα των επενδυτών, μέσα στο επόμενο διάστημα, είναι στραμμένο στις 20 Οκτωβρίου, που θα πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση του ελληνικού αξιογράφου από τον Standard & Poor’s, ενός από τους αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης.
Έχασε ξανά σε ημερήσια συνεδρίαση τις 1.200 μονάδες το Χρηματιστήριο Αθηνών τη Δευτέρα, επηρεαζόμενο και από τις πτωτικές πιέσεις στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά, με τη συναλλακτική δραστηριότητα να πέφτει επίσης κατακόρυφα. Το πρωινό ξεκίνημα των διαπραγματεύσεων ήταν ήπια θετικό, ωστόσο ήδη πριν τις 12:00 άρχισε να υποχωρεί, καταλήγοντας με απώλειες που ξεπερνάνε σημαντικά το 1%, με τη ζώνη των 1.220 μονάδες να αποτελούν, πλέον, τις βασικές αντιστάσεις για την αγορά.
Μικρή εξαίρεση αποτέλεσε ο δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, ο οποίος είχε πιο περιορισμένες απώλειες από τη συνολική αγορά και από την υψηλή κεφαλαιοποίηση, αν και αυτός ξεπέρασε το -1%. Επιλεγμένοι τίτλοι, όπως οι ΑΝΕΚ, Ελινόιλ, Intralot, Interlife και Ideal, στήριξαν ελαφρώς τον δείκτη σε αυτήν τη «ζόρικη» συνεδρίαση.
Ο τραπεζικός δείκτης, ο οποίος δέχεται έντονες πιέσεις το τελευταίο διάστημα λόγω της υπερπόδοσής του, έχασε και αυτός τις στηρίξεις των 900 μονάδων.
Πτωτικά έκλεισε και η ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να υποχωρεί κατά 1%, πέφτοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 6 μηνών. Παρόμοιες ήταν οι μεταβολές και για τους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών, με τις απώλειες των περιφερειακών χρηματιστηρίων και του Λονδίνου να ξεχωρίζουν. Η πλειονότητα των κλάδων έκλεισαν με απώλειες.
Όπως και στην ελληνική αγορά, οι δείκτες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις με θετικό πρόσημο, ωστόσο η μεγάλη υποχώρηση της μεταποιητικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη και το «άλμα» των αποδόσεων των ομολόγων, σε συνδυασμό με το ήδη επιβαρυμένο κλίμα που έχει διαμορφωθεί από την επιθετική «γερακίσια» ρητορική των κεντρικών τραπεζιτών, πυροδότησαν ισχυρές πιέσεις.
Περνώντας στα μακροοικονομικά, σύμφωνα με την S&P Global, ο μεταποιητικός P.M.I. στην Ευρωζώνη τον Σεπτέμβρη διολίσθησε στις 43,4 μονάδες από τις 43,5 τον Αύγουστο, δείχνοντας μια (ήπια) κλιμάκωση στη συρρίκνωση της δραστηριότητας στον τομέα.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 1,45% στις 1.191,77 μονάδες (χαμηλά τετραμήνου) και κυμάνθηκε μεταξύ 1.217,28 και 1.191,65 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 1,74% στις 2.785,26 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 2,13%, πέφτοντας στις 898,56 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε πολύ χαμηλά στα € 53,7 εκατ., εκ των οποίων τα € 10,5 εκατ. ήταν πακέτα, και ο όγκος στα 13,6 εκατ. τεμάχια.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, ισχυρή ήταν η πτώση άνω του 3% για τις Τράπεζα Πειραιώς, Μυτιληναίος και Βιοχάλκο. Σημαντικές ήταν, επίσης, οι απώλειες άνω του 2% για τις Ελλάκτωρ, Δ.Ε.Η., ΕΛΧΑ, Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Coca Cola.
Οριακά μικρότερη από το 2% ήταν η υποχώρηση των βασικών δεικτών στο Χρηματιστήριο Αθηνών την Τρίτη, συνεχίζοντας η αγορά τη διόρθωση, αλλά με ανεβασμένο τζίρο σε σχέση με τη συνεδρίαση της Δευτέρας. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν με αρκετές διακυμάνσεις και εναλλαγές προσήμων, μέχρι που η μεγάλη προσφορά δεν μπορούσε να καλυφθεί. Επίσης, αυτή η συνεδρίαση έδειξε πως έχει χαθεί σχεδόν εντελώς το ενδιαφέρον των επενδυτών για τις μικρότερες κεφαλαιοποιήσεις.
Σημαντικές ήταν οι απώλειες ξανά για την ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να παρουσιάζει απώλειες 1,10%. Παρόμοιες ήταν οι μεταβολές και για τους επιμέρους βασικούς δείκτες των αγορών του «πυρήνα», ενώ στα χρηματιστήρια της περιφέρειας ήταν ξανά μεγαλύτερες. Μικρή εξαίρεση αποτέλεσε ο βρετανικός FTSE 100, ο οποίος έχασε 0,54%. Η πλειονότητα των κλάδων έκλεισαν με αρνητικό πρόσημο, με τον εξορυκτικό τομέα να αποτελεί το βασικότερο «βαρίδι», καθώς έπεσε κατά 2,7%.
Οι πιέσεις προκλήθηκαν εκ νέου από την αγορά ομολόγων, η οποία σημείωσε νέα «βουτιά», φτάνοντας οι αποδόσεις των αμερικανικών, γερμανικών και ιταλικών ομολόγων σε πολυετή υψηλά (πάνω από 10 έτη), καθώς και από την πτωτική κίνηση της Wall Street, όπως ήταν αναμενόμενο.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 1,96% στις 1.168,45 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.195,78 και 1.166,89 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 1,98% στις 2.825,31 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 1,87%, πέφτοντας στις 881,73 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε υψηλότερα στα € 82 εκατ., εκ των οποίων τα € 3,2 εκατ. ήταν πακέτα, και ο όγκος στα 20,65 εκατ.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, ισχυρή ήταν η πτώση 4,44% για την Τράπεζα Πειραιώ και άνω του 3% για τις Εθνική Τράπεζα, Τέρνα Ενεργειακή, ΕΛΧΑ και Ελληνικά Πετρέλαια. Σημαντικές ήταν, επίσης, οι απώλειες άνω του 2% για τις Τιτάν, Δ.Ε.Η., Jumbo, Motor Oil, Μυτιληναίος, Ελλάκτωρ και Autohellas.
Την Τετάρτη, παρά τα υψηλά κέρδη των τραπεζικών μετοχών (με τον κλαδικό δείκτη να ανακτά τα επίπεδα των 900 μονάδων), το Χρηματιστήριο Αθηνών έκλεισε με μικτή άνοδο, ενώ σχετικά με δυσκολία διατήρησε το θετικό πρόσημο, καθώς η αβεβαιότητα στις διεθνείς αγοράς συνεχίζει να επικρατεί και στη ρηχή αγορά της Λεωφόρου Αθηνών.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο τζίρος ενισχύθηκε αισθητά, κυρίως εξαιτίας του μεγάλου ενδιαφέροντος για την Optima Bank (€ 18 εκατ. αφορούσαν μόνο τη μετοχή της τράπεζας), η οποία πραγματοποίησε την πρώτη της συνεδρίαση στο ελληνικό χρηματιστήριο, με την τιμή της μετοχής της να κλείνει στα € 7,20 με οριακή άνοδο.
Επίσης, την Τετάρτη, διεξήχθη δημοπρασία έντοκων γραμματίων του Δημοσίου ύψους € 625 εκατ., με τη διάρκεια να ανέρχεται στις 13 εβδομάδες και την απόδοση να διαμορφώνεται στο 3,90%. Οι συνολικές προσφορές ήταν στα € 1,014 δις.
Συνεχίστηκε η πτώση στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά σε πιο ήπια επίπεδα, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να κλείνει με απώλειες 0,14%. Όσον αφορά τους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών, μόνο ο ιταλικός FTSE MIB είχε παρόμοια μεταβολή (-0,17%). Ο βρετανικός FTSE 100 (-0,77%) και ο ισπανικός IBEX 35 (-0,68%) παρουσίασαν τις πιο βαριές απώλειες, ενώ ο γαλλικός CAC 40 παρέμεινε αμετάβλητος και ο γερμανικός DAX είχε μικρά κέρδη (+0,10%). Η πλειονότητα των κλάδων έκλεισε πτωτικά, με τις πετρελαϊκές να αποτελούν το βασικότερο βαρίδι, λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου.
Οι πιέσεις από το sell-off στην αγορά ομολόγων (το οποίο την Τετάρτη επιβραδύνθηκε) και την επιδείνωση των μακροοικονομικών δεικτών παραμένουν κραταιές, διαμορφώνοντας για ακόμα μια φορά τη συνολική τάση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων. Συγκεκριμένα, δημοσιεύθηκε ο σύνθετος P.M.I. της Ευρωζώνης για τον Σεπτέμβριος, ο οποίος διαμορφώθηκε στις 47,2 μονάδες. Αν και βελτιωμένος από τον Αύγουστο, παραμένει κάτω από τη βάση των 50 μονάδων, γεγονός που δηλώσει πως συνεχίστηκε η συρρίκνωση των οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ευρωζώνη. Επίσης, βελτιωμένος ήταν και ο P.M.I. υπηρεσιών της Ευρωζώνης, ο οποίος ανήλθε στις 48,7 μονάδες.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε άνοδο 0,14% στις 1.170,13 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.157,24 και 1.174,41 μονάδων. Ο FTSE Large Cap ενισχύθηκε κατά 0,53% στις 2.840,16 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης κέρδισε 3,44%, ανεβαίνοντας στις 912,04 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε στα € 114,5 εκατ., εκ των οποίων τα € 9,5 εκατ. ήταν πακέτα.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, αλματώδης ήταν η άνοδος 5,12% για την Τράπεζα Πειραιώς και 4,04% για τη Eurobank. Αξιοσημείωτα ήταν, επίσης, τα κέρδη άνω του 2% για τις Aegean, Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Δ.Ε.Η. Αντίθετα, σημαντικές ήταν οι απώλειες άνω του 2% για τις Μυτιληναίος, Cenergy και Quest και άνω του 1% για τις Βιοχάλκο, Motor Oil, ΕΛΧΑ, Τέρνα Ενεργειακή, Τιτάν, Ο.Π.Α.Π., Jumbo, Ελλάκτωρ, ΓΕΚ Τέρνα και Ε.ΥΔ.Α.Π.
Παρά την προσπάθεια ενδοσυνεδριακά για ανοδική αντίδραση, το Χρηματιστήριο Αθηνών έκλεισε για ακόμα μία συνεδρίαση με βαριές απώλειες και σε χαμηλό ημέρας την Πέμπτη, με τις πιέσεις να εντείνονται σημαντικά στις δημοπρασίες. Το ξεκίνημα ήταν θετικό για τους δείκτες της αγοράς, επηρεαζόμενοι από την τάση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, ωστόσο το πρόσημο ανατράπηκε άμεσα, με τίτλους όπως οι Cenergy, Τέρνα Ενεργειακή και Aegean να βρίσκονται στο επίκεντρο των πιέσεων.
Διέκοψε το πτωτικό σερί η ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να κλείνε με κέρδη 0,28%. Παρόμοια ήταν οι μεταβολή για τους DAX και FTSE MIB, ενώ ο βρετανικός FTSE 100 και ο ισπανικός IBEX 35 είχαν αξιοσημείωτα κέρδη. Ο γαλλικός CAC 40 παρουσίασε οριακή άνοδο. Στους επιμέρους κλάδους τα πρόσημα ήταν μεικτά, με τις βασικές στηρίξεις να παρουσιάζονται στον ταξιδιωτικό κλάδο, ενώ οι μεγαλύτερες πιέσεις να προέρχονται από τον πετρελαϊκό κλάδο.
Ανάσα πήραν οι αγορές των ομολόγων και, κατ’ επέκταση, των μετοχών σε Ευρώπη και Η.Π.Α., λόγω της αποκλιμάκωσης των αποδόσεων στην πρώτη αγορά με αφορμή τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη για τις θέσεις εργασίας στις Η.Π.Α., ενώ, επίσης, ευνοϊκά λειτούργησε (σε πολλούς κλάδους) η συνέχεια της πτώσης των τιμών του πετρελαίου και τους ρεύματος, καθοδηγούμενες από την αδύναμη ζήτηση.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 1,38% στις 1.154,02 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.174,83 μονάδων και 1.154,02 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 1,13% στις 2.808,07 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 1,93%, πέφτοντας στις 894,4 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε χαμηλότερα στα € 78,4 εκατ., εκ των οποίων τα € 2 εκατ. ήταν πακέτα, και ο όγκος στα 16,86 εκατ.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, «βουτιά» σημείωσαν οι Τέρνα ενεργειακή, η Aegean και η Cenergy, ύψους 5,44%, 5,22% και 5,16% αντίστοιχα. Ισχυρή ήταν η πτώση 4,82% και για τη ΓΕΚ Τέρνα και άνω του 3% για τις Motor Oil και Βιοχάλκο.
Εκ νέου πτωτικός κύκλος αναμένεται ότι μπορεί να ανοίξει στο Χρηματιστήριο Αθηνών, καθώς την Παρασκευή σημείωσε πάλι βαριές απώλειες, με αποτέλεσμα να χάσει τις στηρίξεις των 1.150 μονάδων και να καταγράψει την 6η σερί «κόκκινη» εβδομάδα διαπραγματεύσεων.
Η ευρωπαϊκή αγορά σημείωσε κέρδη, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να κλείνει με άνοδο 0,82%. Παρόμοιες ήταν και οι μεταβολές για τους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών. Σημαντική στήριξη δόθηκε από τα κέρδη 2,2% του κλάδου λιανικών πωλήσεων.
Παρά τις πιέσεις που ήρθαν από την αμερικανική αγορά, στην οποία δημοσιεύθηκαν τα στοιχεία για τις θέσεις απασχόλησης που προστέθηκαν τον Σεπτέμβριο, οι οποίες ανήλθαν στις 336.000 ενώ προβλεπόταν πως θα αυξηθούν μόνο κατά 170.000 βάσει δημοσκόπησης του Reuters, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατάφεραν να βρουν στηρίξεις και να διαμορφώσουν συνολικά θετικό πρόσημο. Βέβαια, το κλίμα ίσως επιβαρυνθεί εκ νέου, καθώς η Fed δύσκολα θα μείνει άπραγη απέναντι σε αυτά τα νέα απροσδόκητα στοιχεία για την αγορά εργασίας.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 1,48% στις 1.136,93 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.163,8 μονάδων και 1.135,32 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 1,59% στις 2.763,42 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 1,39%, κλείνοντας στις 881,93 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε στα € 84,5 εκατ., εκ των οποίων τα € 14,2 εκατ. ήταν πακέτα, και ο όγκος στα 23,35 εκατ.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, ισχυρή ήταν η πτώση άνω του 3% για τις Ελλάκτωρ, Coca Cola, Cenergy, Δ.Ε.Η. και Eurobank. Σημαντικές ήταν επίσης οι απώλειες άνω του 2% για τις Ελληνικά Πετρέλαια, Ο.Τ.Ε. και Μυτιληναίος. Αντίθετα, αξιοσημείωτα ήταν τα κέρδη 2,42% για την Τέρνα Ενεργειακή και 1,82% για την Ε.ΥΔ.Α.Π.
Συνοψίζοντας, την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση σχεδόν 6%, με τα κέρδη από την αρχή του έτους να έχουν περιοριστεί στο +22,28%. Τέλος, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έκλεισε στις 444,93 μονάδες, με απώλειες 1,31%.
