Της Γιώτας Κασάπη,
Εθνικισμός, γη, ιδεολογίες, μια ωραία Ελένη… Αυτά είναι μόνο μερικά από τα χιλιάδες αίτια, που έχουν πυροδοτήσει συγκρούσεις κατά καιρούς. Ένα από τα πιο συνηθισμένα είναι, αν μη τι άλλο, το νερό, το οποίο σε πολλές περιοχές του πλανήτη είναι περιορισμένο και στάθηκε αρκετό για να φέρει τα «πάνω- κάτω» στις σχέσεις μεταξύ κρατών. Τα παραδείγματα ποικίλλουν, με πρώτο εκείνο της Αιγύπτου και της Αιθιοπίας, που μέχρι να έρθουν σε συμφωνία για τη διαχείριση της ροής του ποταμού Νείλου, βρίσκονταν σε τριβή, ενώ η Τουρκία, η Συρία και το Ιράκ είχαν αντικρουόμενα συμφέροντα στη περιοχή του Ευφράτη και του Τίγρη. Στη λίστα έρχεται να προστεθεί ένα ακόμη παράδειγμα, η Δομινικανή Δημοκρατία, η οποία αποφάσισε να κλείσει τα σύνορά της με την Αϊτή, έπειτα από διαφωνία που αφορά το πολύτιμο αγαθό.
Πιο συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος της Δομινικανής Δημοκρατίας, Luis Abinader, προχώρησε σε δήλωση, σύμφωνα με την οποία τα σύνορα της χώρας από τις 6 το πρωί της περασμένης Παρασκευής, θα παραμείνουν κλειστά «μέχρι όσο χρειαστεί». Αφορμή στάθηκε ένα κανάλι, το οποίο σχεδιάστηκε από την Αϊτή και θα διαχειριζόταν το νερό του ποταμού Massacre, που βρέχει τα σύνορα των δύο χωρών, οι οποίες συναποτελούν το νησί Ισπανιόλα. Οι διεργασίες είχαν ήδη ξεκινήσει από ένα αγροτικό γκρουπ το 2021, ωστόσο διακόπηκαν μετά τη δολοφονία του Jovenel Moïse, πρώην Αϊτιανού Προέδρου, τον Ιούλιο εκείνου του έτους. Ο ποταμός, στον οποίο πριν από 86 χρόνια έλαβε χώρα η μαζική δολοφονία Αϊτινών, έρχεται να απασχολήσει ξανά τη περιοχή, αποτελώντας το μήλο της έριδος σε μια διαμάχη που δύναται να επηρεάσει σημαντικά την έκβαση της οικονομίας και των δύο χωρών και ιδιαίτερα της Αϊτής.
Ο Πρόεδρος της Δομινικανής Δημοκρατίας κατηγόρησε, πως η εκτροφή και διαχείριση του νερού από τους Αϊτινούς αγρότες θα επηρεάσει το αγροτικό περιβάλλον και της δομινικανής πλευράς. Πέραν του κλεισίματος των συνόρων, ο Abinader προχώρησε και στην αναστολή έκδοσης βίζας. Το κλείσιμο ξεκίνησε στη βόρεια πόλη Dajabon, με αποτέλεσμα να επηρεαστούν οι εμπορικές σχέσεις των δύο κρατών, μιας και αποτελεί αστικό κέντρο αγοραπωλησίας αγαθών.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Αϊτής ήδη σχεδιάζει τις επόμενες κινήσεις του, έχοντας στο πρόγραμμα περισσότερες συζητήσεις με Δομινικανούς αξιωματούχους, μιας και αυτές διακόπηκαν με την ανακοίνωση του δομινικανού Προέδρου. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί, πως η Αϊτή διατηρεί μια πιο διαλλακτική στάση και είναι διατεθειμένη να διεξάγει διάλογο, σε αντίθεση με τη Δομινικανή Δημοκρατία, που έδρασε βεβιασμένα δίχως διαπραγμάτευση. Οι αγρότες που εργάζονται στο κανάλι αρνούνται πάντως σθεναρά την παύση των εργασιών, ενώ η κυβέρνηση της χώρας προσπαθεί να εξασφαλίσει την αρδευτική δυνατότητα στη πεδιάδα Maribaroux. Σύμφωνα με τον Claude Joseph, τον πρώην Πρωθυπουργό της Αϊτής, οι διεργασίες στον ποταμό δεν παραβιάζουν κάποια συμφωνία και δεν υπάρχει λόγος να σταματήσουν. Ο Abinader είχε έρθει σε ρήξη με τον Joseph και έλαβε εκδιωκτικά μέτρα σχετικά με το μεταναστευτικό κύμα από την Αϊτή, ενώ έχει ξεκινήσει τη δημιουργία ενός τείχους 190 χιλιομέτρων κατά μήκος των συνόρων.
Η πολιτική κατάσταση και στις δύο χώρες περνά από δοκιμασίες. Στην Αϊτή σήμερα κυβερνά ο Πρωθυπουργός Ariel Henry, ο οποίος δεν έχει εκλεγεί αλλά ανέλαβε τα σχετικά προεδρικά καθήκοντα μετά τον θάνατο του Προέδρου Jovenel Moïse. Περίπου ο μισός πληθυσμός της χώρας υποφέρει από οξεία πείνα και πέραν της πολιτικής κρίσης, τη χώρα μαστίζει η βία, η διαφθορά και η φτώχεια. Τον έλεγχο μεγάλου μέρους της διαθέτουν συμμορίες, οι οποίες είναι στενά συνδεδεμένες με την αστυνομία. Το 2024 αναμένονται νέες εκλογές, στις οποίες ελπίζεται να αποκατασταθεί η δημοκρατία. Στη Δομινικανή Δημοκρατία κυβερνά όπως ήδη αναφέρθηκε ο Luis Abinader, ο οποίος διανύει τη τετραετή θητεία του από το 2020 και στη χώρα έχουν σημειωθεί αρκετές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης έμειναν ατιμώρητες. Όσον αφορά το κλείσιμο των συνόρων, ο τελευταίος επιμένει πως δεν παραβιάζεται η συνθήκη του 1929 και σύντομα το θέμα θα φτάσει στα Ηνωμένα Έθνη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Dominican Republic to close all borders with Haiti in a dispute over a canal, AP News, διαθέσιμο εδώ
- Haiti 2023: Political abyss and vicious gangs, Brookings, διαθέσιμο εδώ
- 2022 Country Reports on Human Rights Practices: Dominican Republic, U.S. Embassy in the Dominican Republic, διαθέσιμο εδώ
