Της Κυριακής Γκουργκούλη,
Ανακάλυψα την ιστορία πίσω από το σημερινό άρθρο τυχαία, και θυμάμαι το αίσθημα deja-vu που μου προκάλεσε ο τίτλος της, όταν αποφάσισα να διαβάσω περισσότερο για αυτή. Ίσως το βιώνετε κι εσείς τώρα, ίσως είναι η λέξη «άθλος» που σας παραπέμπει στον γνώριμο σε όλους εμάς τους Έλληνες μυθικό Ηρακλή και τους δώδεκα άθλους του. Μόνο που ο μύθος αυτός διαδραματίζεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο μας, στα νησιά της Πολυνησίας. Εδώ, ήρωας δεν είναι ο Ηρακλής, αλλά ο Maui, και καταφέρνει να φέρει εις πέρας όχι δώδεκα, αλλά επτά ηρωικούς άθλους που τον τοποθετούν στο επίκεντρο της μυθολογίας της περιοχής.
Ποιος είναι, όμως, ο Maui; Το όνομα του αναγνωρίζουν όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της Πολυνησίας και γίνεται αντικείμενο θαυμασμού μέσα από την τέχνη των νησιών. Συναντάται στη μυθολογία των Μαορί, της Χαβάης και των νησιού Τόνγκα, Σαμόα και Ταϊτή, με διάφορες μορφές. Δεν είναι θεός, ούτε όμως και θνητός, κάτι ανάμεσα σε άνθρωπο και ζώο, σε άγριο πολεμιστή και σοφό γέροντα, πρόκειται για τον πιο θρυλικό ημίθεο της Πολυνησίας. Μάλιστα, η φήμη του φτάνει και στην δυτική pop κουλτούρα, με την πιο γνωστή του εμφάνιση αυτή, στην ταινία κινουμένων σχεδίων, «Βαϊάνα».
Γιατί φημίζεται όμως ο Maui και τι ήταν αυτό που τον καθιστά έναν «Πολυνήσιο Ηρακλή»; Στη Χαβάη, η απάντηση μας παραπέμπει στους «Επτά Άθλους» του.
Τα κατορθώματα του Maui ξεκινάν πριν καν ενηλικιωθεί. Τότε ήταν που η μητέρα του, πτωχή καθώς ήταν και ανίκανη να τον αναθρέψει μαζί με τα υπόλοιπα πέντε αδέρφια του, αποφάσισε να τον εγκαταλείψει στη θάλασσα. Το μωρό, όμως, δεν πνίγηκε ποτέ αλλά το έσωσε η θάλασσα και το ανέθρεψε σαν γιο της. Όταν ήταν αρκετά μεγάλος για να περπατήσει και να μιλήσει ο Maui περπάτησε και συνάντησε τα υπόλοιπα αδέρφια του. Εκείνα δεν τον αναγνωρίσαν και μοιράστηκαν μαζί του τα παιχνίδια τους. Ένα από τα παιδιά, κάποτε, αποφάσισε να πετάξει ένα δόρυ στο σπίτι της μητέρας τους. Το δόρυ όμως ήταν μικρό και εύθραυστο και η δύναμη του παιδιού ελάχιστη, το δόρυ ίσα που έφτασε το κατώφλι της πόρτας. Του κάκου προσπαθούσαν και οι υπόλοιποι. Τελικά, μόνο ο Maui τα κατάφερε και το δόρυ του διαπέρασε τους τοίχους του σπιτιού. Βγαίνοντας από το σπίτι και βλέποντάς τα αυτά, η μητέρα των παιδιών κατάλαβε πως ο γιος της είχε γυρίσει και πως ήταν δυνατός σαν τον πατέρα του. Έτσι τον πήρε ξανά υπό την προστασία της.
Δεν είχε περάσει πολύς καιρός και ο Maui ανασήκωσε στους ώμους του τον ουρανό. Βλέπετε, την εποχή εκείνη ο ουρανός βρισκόταν χαμηλά, σχεδόν άγγιζε τη γη και έτσι τα φυτά ξεραίνονταν από την ζέστη και η ζωή μαραινόταν. Ο Maui αποφάσισε να το διορθώσει αυτό. Στο μπράτσο του έφερε ένα τατουάζ που χάριζε στον κάτοχό του τεράστια δύναμη και ήπιε από τον χυμό νεροκολοκύθας που του προσέφερε κάποια γυναίκα του νησιού. Αυτά τον έκαναν δυνατότερο από ποτέ και, αφού στερέωσε καλά τον ουρανό στους ώμους του, τον ανασήκωσε και τον τοποθέτησε μακριά από τη γη. Αυτός ήταν ο δεύτερος άθλος του Maui.
Παρά τα κατορθώματά του αυτά, όμως, o Maui δεν κατάφερε να κερδίσει τον σεβασμό των αδερφών του που τον θεωρούσαν άχρηστο και τεμπέλη. Ήταν εκείνος που πάντα έφερνε την μικρότερη ψαριά στο σπίτι, εκείνος που το καλάμι του έμενε πάντα ακίνητο για ώρες -μάταια. Ο Maui αποφάσισε πως έπρεπε να κάνει κάτι για αυτό, να φτιάξει ένα καλάμι που όμοιό του δεν είχε υπάρξει ποτέ ως τότε. Για να φτιάξει το αγκίστρι -που τα χρόνια αυτά κατασκευαζόταν από κόκκαλο- έφτασε στα βάθη του Κάτω Κόσμου και εκεί συνάντησε μια πρόγονή του. Εκείνη ξεκόλλησε το κόκκαλο από το σαγόνι της και του το έδωσε. Το κόκαλο ονομάστηκε “Ma-nai-i-ka-lani,” δηλαδή «Αυτό που φτιάχτηκε ψηλά στον Ουρανό».
Στη συνέχεια, ο Maui πήρε ένα από τα ιερά ζώα της μητέρας του για δόλωμα για ξανοίχτηκε στη θάλασσα με τα υπόλοιπα αδέρφια του. Τελικά, το αγκίστρι πιάστηκε σε κάτι και ο Maui άρχισε να το τραβά προς την επιφάνεια. Μα όσο τραβούσε, τόσο μεγαλύτερο και βαρύτερο αισθανόταν αυτό που είχε αγκιστρώσει και μόνο με τη βοήθεια των αδερφών του κατάφερε να το φέρει στην επιφάνεια. Ήταν ένα ολόκληρο νησί, το νησί όπου θα ζούσαν από δω και μπρος ο Maui, η οικογένεια του και οι απόγονοί τους. Ήταν το νησί της Χαβάης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
