Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Στο οικονομικό συνέδριο του Jackson Hole, αλλά και σε μετέπειτα ομιλίες τους, οι επικεφαλής των Κεντρικών Τραπεζών των Η.Π.Α. και της Ευρωζώνης, Jerome Powell και Christine Lagarde αντίστοιχα, διατήρησαν την επιθετική ρητορική τους απέναντι στον πληθωρισμό, ο οποίος παραμένει ακόμη μακριά από τoν στόχο των Fed και Ε.Κ.Τ., αλλά και με μια επιφυλακτικότητα ως προς τις αμέσως επόμενες συνεδριάσεις. Αυτή η αβεβαιότητα ως προς την πορεία των επιτοκίων πολιτικής έχει κάνει αρκετά ευαίσθητη την αγορά σε γενικές γραμμές, καθώς φαίνεται να επικρατεί ευρύτερα μια νευρικότητα στο επενδυτικό κοινό και αντίρροπες –ήπιες– διακυμάνσεις, ανάλογα με το νέο που επικρατεί και πώς αυτό μεταφράζεται από την αγορά.
Εν μέσω ενός αβέβαιου και επιφυλακτικού επενδυτικού περιβάλλοντος, οι δείκτες στη Wall Street την περασμένη εβδομάδα έκλεισαν πτωτικά, παρά τη θετική μεταβολή που σημείωσαν στη συνεδρίαση της Παρασκευής, ενώ χθες, Δευτέρα, έκλεισαν με μικρά κέρδη, εν αναμονή για τις μακροοικονομικές ανακοινώσεις εντός της εβδομάδας. Εν γένει, η αμερικανική αγορά παρουσιάζει το τελευταίο διάστημα κάποια σημάδια συσσώρευσης στα τρέχοντα επίπεδα, καθώς διανύουμε μια περίοδο που δύσκολα μπορούν να γίνουν προβλέψεις. Οι απόψεις μεταξύ των αναλυτών και των στελεχών διίστανται ως προς τη ροπή που μπορούν να πάρουν τα δεδομένα, καθώς η διατήρηση της νομισματικής «σύσφιξης», σε συνδυασμό με την έλλειψη δημοσιονομικών περιθωρίων, μπορούν να οδηγήσουν σε –ίσως βαριά– ύφεση. Βέβαια, η Goldman Sachs μείωσε πρόσφατα την πρόβλεψή της για την πιθανότητα ύφεσης στις Η.Π.Α. τους επόμενους 12 μήνες σε μόλις 15% από 35%, αυξάνοντας το ενδεχόμενο ήπιας συρρίκνωσης με αποκλιμάκωση του πληθωρισμού (αποφεύγοντας την ύφεση).
Η άνοδος του χρηματιστηρίου από την αρχή του έτους (συν $ 2,6 τρις κατά το περασμένο τρίμηνο), παράλληλα με τη βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών, έπειτα από μια χρονιά απωλειών (το 2022), σε συνδυασμό με την άνοδο των αξιών των ακινήτων (συν $ 2,5 τρις κατά το περασμένο τρίμηνο), έχει αυξήσει σημαντικά τον πλούτο των νοικοκυριών στις Η.Π.Α., φτάνοντάς τον στο ρεκόρ των $ 154,3 τρις κατά το β’ τρίμηνο του 2023, ανακάμπτοντας, δηλαδή, πλήρως από την πρόσφατη πτώση των τιμών των μετοχών. Ο καθαρός πλούτος των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών οργανισμών αυξήθηκε κατά $ 5,5 τρις (4%) μεταξύ του τέλους Μαρτίου και του τέλους Ιουνίου, σύμφωνα με στοιχεία της Federal Reserve που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή, έπειτα από την αύξηση $ 3 τρις κατά τους πρώτους τρεις μήνες του έτους.
Ωστόσο, η ευρύτερη βελτίωση της αμερικανικής οικονομίας δεν έχει πιστωθεί στις πολιτικές της Κυβέρνησης του Biden από τους πολίτες, καθώς η πλειονότητα του κοινού θεωρεί πως λειτούργησαν, εν τέλει, επιβαρυντικά στην ανάπτυξη. Παρά τις γενναίες παρεμβάσεις του και τα τεράστια πακέτα χρηματοδότησης επενδύσεων, βλέπουμε πως ούτε έφεραν ιδιαίτερο αποτέλεσα, ειδικά για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, αλλά ούτε έπεισαν και το κοινό.
Στον αντίποδα, ο υψηλός πληθωρισμός ενέτεινε την οικονομική ανισότητα μεταξύ των Αμερικανών, αφού παρά τα επίπεδα ρεκόρ που έφτασε ο πλούτος, σύμφωνα με έρευνες, πολλοί Αμερικανοί έχουν δει ραγδαία πτώση στο βιοτικό τους επίπεδο. Επίσης, παρουσιάστηκε τεράστια αύξηση στο ιδιωτικό χρέος, κάτι που μπορεί μελλοντικά να προκαλέσει τεράστια προβλήματα. Ενδεικτικά, το χρέος των πιστωτικών καρτών ξεπέρασε το $ 1 τρις για πρώτη φορά, ενώ, παράλληλα, έχουν αυξηθεί οι επισφάλειες.
Τα υψηλά επιτόκια (τα πραγματικά έχουν φτάσει σε υψηλά 20ετίας), η οικονομική στασιμότητα της Κίνας, το “nearshoring”, ο περιορισμός του περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων και η φθορά των «αμυνών» της αμερικανικής οικονομίας έχει πυροδοτήσει ανησυχίες σε πολλούς απαισιόδοξους επενδυτές (bearish investors). Αν και ακραίο σενάριο, σύμφωνα με τον βετεράνο ειδικό τεχνικής ανάλυσης Milton Berg, τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πιθανότατα έχουν υποστεί βαθιές απώλειες στην αξία των χαρτοφυλακίων τους που περιλαμβάνουν τίτλους σταθερού εισοδήματος, καθώς τα επιτόκια έχουν αυξηθεί ραγδαία τους τελευταίους 18 μήνες περίπου. Όταν ξεσπάσει η ύφεση (ένα ισχυρό ενδεχόμενο), μπορεί να δούμε και άλλες περιπτώσεις σαν της S.V.B., που θα παρασύρουν ολόκληρη την αγορά. Μάλιστα, ισχυρίστηκε πως ο S&P 500 μπορεί να υποχωρήσει έως και 50% σε κατάσταση ύφεσης. Επίσης, υποστήριξε πως αυτή την περίοδο η πιθανότητα ύφεσης είναι η πιο ισχυρή καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών.
Βέβαια, υπάρχει και μια μεγάλη επενδυτών και αναλυτών που είναι πιο αισιόδοξη ως προς την πορεία της οικονομίας και της αγοράς στις Η.Π.Α., υπονομεύοντας τους παραπάνω κινδύνους. Βασίζονται στην ανατροπή που μπορεί να φέρει η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, ιδίως στην τεχνητή νοημοσύνη, τις επιλογές σε ένα περιβάλλον πιο παγκοσμιοποιημένο σε σχέση παλαιότερες κρίσης (παρά την επιβράδυνση των τελευταίων ετών), αλλά και την απεξάρτηση της αμερικανικής –και ευρύτερα της δυτικής– οικονομίας από την κινεζική αγορά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Americans have never been wealthier, cnn.com, διαθέσιμο εδώ
- 5 bearish risks hanging over the stock market, and a bullish response to each one, businessinsider.com, διαθέσιμο εδώ
- The S&P 500 could crash nearly 50% as a brutal recession takes hold, veteran technical analyst warns, businessinsider.com, διαθέσιμο εδώ
