Της Μαριάνθης Τσιάρα,
Την περασμένη Τετάρτη, η Anita Chand, ένα 16χρόνο κορίτσι από το Νεπάλ, πέθανε εξαιτίας της παράνομης πρακτικής Chhaupadi, που εφαρμόζεται ως παράδοση εδώ και πολλούς αιώνες στην περιοχή. Συμφώνα με αυτό το έθιμο, οι γυναίκες και τα κορίτσια με εμμηνόρροια αναγκάζονται να μένουν σε καλύβες, έξω από τα σπίτια τους, καθ’ όλη την διάρκεια της έμμηνου ρύσης. Από ό, τι φαίνεται, η Anita πέθανε από δάγκωμα φιδιού όσο κοιμόταν στην καλύβα.
Το Chhaupadi βασίζεται στη μακραίωνη πεποίθηση, ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια είναι «μιαρές» και δεν πρέπει να τις ακουμπάει κανείς κατά την έμμηνο ρύση. Δεν τους επιτρέπεται να κάνουν μια σειρά από δραστηριότητες και σε ορισμένες περιπτώσεις αναγκάζονται να μείνουν σε «καλύβες για την έμμηνο ρύση» καθόλη τη διάρκειά της. Το έθιμο συνδέεται με μια ινδουιστική παράδοση, συμφώνα με την οποία ο θεός Indra, γνωστός ως ο Θεός των Ουρανών, στην προσπάθεια του να εξιλεωθεί από έναν φόνο, για τον οποίο κατηγορήθηκε, «έκανε αμαρτίες με γυναίκες στον ουρανό». Λόγω αυτών των πράξεων τιμωρούνται με έμμηνο ρύση όλες οι γυναίκες μέχρι και σήμερα και πρέπει να μένουν μακριά από τους «αγνούς και καθαρούς άνδρες». Αυτό φανερώνει και το ίδιο το όνομα της παράδοσης, της οποίας η ακριβής μετάφραση είναι «ανεπιθύμητη, ανέγγιχτη ύπαρξη»
Πιο συγκεκριμένα, η πρακτική Chhaupadi, ωθεί το γυναικείο πληθυσμό στο περιθώριο της κοινωνίας, γεμίζοντάς τον με πολλές ευθύνες και συντελώντας τροχοπέδη στην συνέχεια της ζωής του, καθώς οφείλει να βρίσκεται στην απομόνωση. Αν παραδείγματος χάριν, μια γυναίκα πάρει νερό από κάποιο πηγάδι, αυτό θα στερέψει. Αν αγγίξει κάποιο καρπό, αυτός δεν θα ωριμάσει. Αν αγγίξει κάποιο φυτό θα μαραθεί. Αν αγγίξει τον άνδρα της, εκείνος θα αρρωστήσει. Μεταξύ άλλων, απαγορεύεται να καταναλώσουν γάλα, κρέας, βούτυρο και άλλα τρόφιμα, επειδή υπάρχει ο φόβος ότι μπορεί να τα μολύνουν. Επιτρέπεται να τρέφονται μόνο με αλατισμένο ψωμί, ξηρή τροφή και ρύζι. Επίσης, απαγορεύεται να πηγαίνουν σχολείο, να κάνουν μπάνιο ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα μέσω της οποίας έρχονται σε επαφή με άλλα άτομα. Σε περίπτωση μη τήρησης των παραπάνω κανονισμών, θα προκληθεί καταστροφή και θάνατος στην οικογένεια της «ανυπάκουης» γυναίκας .
Ειδική και σχετικά διαφορετική είναι η αντιμετώπιση των κοριτσιών, που έχουν για πρώτη φορά στην ζωή τους περίοδο. Σε αντίθεση με τις άλλες γυναίκες, μένουν δέκα μέρες στις αυτοσχέδιες καλύβες -ανεξαρτήτως αν έχουν ή όχι όλες τις μέρες περίοδο-, ενώ οι άλλες γυναίκες μένουν μέχρι το πέρας της περιόδου τους.
Δυστυχώς, εξαιτίας της εφαρμογής της συγκεκριμένης πρακτικής έχουν χαθεί πολλές γυναίκες στο πέρασμα του χρόνου. Ένας από τους πιο πρόσφατους θανάτους που προήλθαν από αυτήν την πρακτική ήταν το 2019. Η Parwati Budha Rawat, 21 ετών, πέθανε αφότου πέρασε τρεις νύχτες σε μια υπαίθρια καλύβα, με τον θάνατό της να αποτελεί το πέμπτο θύμα, που αναφέρθηκε εκείνη τη χρονιά. Γυναίκες και κορίτσια πέθαναν από επιθέσεις ζώων και από εισπνοή καπνού μετά το άναμμα φωτιών σε καλύβες χωρίς παράθυρα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο κουνιάδος της Rawat καταδικάστηκε σε τρεις μήνες φυλάκιση.
Παρά το γεγονός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Νεπάλ έθεσε εκτός νόμου το έθιμο το 2005, αρκετές οικογένειες συνεχίζουν να το εφαρμόζουν ειδικά στο δυτικό Νεπάλ, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα της Ινδίας. Το 2017 ψηφίστηκε νόμος, σύμφωνα με τον οποίο, οι άνθρωποι που πιέζουν τις γυναίκες να ακολουθήσουν το έθιμο, θα καταδικάζονται μέχρι και σε 3 μήνες φυλάκισης ή θα τους επιβάλλεται πρόστιμο 3000 ρουπιών, περίπου 25 ευρώ.
Οι ακτιβιστές πιστεύουν, ότι ο νόμος από μόνος του δεν αρκεί για να απαλλαγεί η χώρα από το Chhaupadi. «Δεν καταφέραμε να εξαφανίσουμε τους υποστηρικτές του εθίμου στις περιοχές, όπου η θρησκεία είναι βαθιά ριζωμένη. Πιστεύουμε ότι η διάδοση της ευαισθητοποίησης για την υγεία της περιόδου θα έχει αποτέλεσμα και σιγά σιγά θα φέρει καλές αλλαγές», δήλωσε η Αντιπρόεδρος του Δήμου της Badimalika. Παράλληλα, επισήμανε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ίδιες οι γυναίκες προσπαθούν να εμποδίσουν την αστυνομία να κατεδαφίσει αυτά τα υπόστεγα, λόγω του βαθιά ριζωμένου φόβου, ότι κάτι κακό θα συμβεί αν δεν τηρήσουν το έθιμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το απαγορευμένο ινδουιστικό έθιμο που απομονώνει τις γυναίκες που έχουν περίοδο ως μιαρές. Πώς μια κοπέλα έχασε τη ζωή της από ασφυξία στο δυτικό Νεπάλ, μηχανή του χρόνου, διαθέσιμο εδώ
- Teenage girl dies after being forced to stay in a ‘period hut’ in Nepal, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Nepal: Why menstrual huts still exist despite being illegal, DW, διαθέσιμο εδώ
