Της Λυδίας Τσώνη,
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούνται αδιάκοπες αλλαγές στα καιρικά φαινόμενα. Οι κάποτε υπερβολικοί φόβοι τρελών οικολόγων που μιλούσαν για την εξαφάνιση των εποχών, την εξασθένιση του πλανήτη και την εμφάνιση κινδύνων για την σωματική και ψυχική υγεία όχι μόνο επιβεβαιώνονται, αλλά αποτελούν την σύγχρονη καθημερινότητα. Όλοι μαζί συλλογικά, αλλά και ο καθένας προσωπικά καλούμαστε να ανταποκριθούμε στις σφοδρές και απότομες αλλαγές και τις επιπτώσεις που αναπόφευκτα τις συνοδεύουν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά το φετινό καλοκαίρι. Με τις θερμοκρασίες να φτάνουν μέχρι και τους 48 ̊C, σε χώρες της Μεσογείου κυρίως, ο πανικός που επικράτησε σε πολλούς ανθρώπους κρίνεται πλήρως δικαιολογημένος. Οι καύσωνες ήταν διαρκείς, πολλαπλοί και εξοντωτικοί, δημιουργώντας αρνητικά συναισθήματα σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν είναι άγνωστο, άλλωστε, ότι η ψυχική μας διάθεση είναι άμεσα συνδεδεμένη με την καιρική κατάσταση που επικρατεί. Μια έρευνα που πραγματοποίησε η Εθνική Ομοσπονδία Άγριας Πανίδας των ΗΠΑ, αποκάλυψε μάλιστα ότι έως και 200 εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας ταλαιπωρούνταν από αυξημένο άγχος και διάφορες μορφές εθισμών λόγω των ξαφνικών μεταβολών του καιρού και της έκθεσής τους σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η θερμοκρασία μπορεί, επίσης, να επηρεάσει το νου, αλλά ακόμη και την συμπεριφορά, ανεξάρτητα από τον ήλιο. Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την ιδανική θερμοκρασία (περίπου 20 °C), τόσο περισσότερη δυσφορία αισθανόμαστε. Διαπιστώθηκε, μάλιστα, ότι τα ποσοστά του πόσο φιλικοί και πρόθυμοι να βοηθήσουν είναι οι άνθρωποι μειώνονται ή αυξάνονται ανάλογα με την απόκλιση της θερμοκρασίας προς τη ζέστη ή το κρύο! Επιπλέον, οι συνέπειες της θερμοκρασίας δεν είναι αδιάφορες και στο ίδιο μας το σώμα. Οι διακυμάνσεις της βαρομετρικής πίεσης μπορούν να προκαλέσουν πονοκεφάλους, ενώ τόσο η αφυδάτωση, όσο και η θερμοπληξία, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στην πρόκληση μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης.
Ωστόσο, οι επιπτώσεις του καιρού στη διάθεση δεν είναι μόνο άμεσα βιολογικές, αλλά έχουν και ψυχολογικά ή κοινωνικά ερείσματα. Για παράδειγμα, ο λόγος που θεωρείται πως ο ζεστός καιρός αυξάνει την επιθετικότητα είναι διότι υπό αυτές τις συνθήκες αλληλοεπιδρούμε πολύ περισσότερο με τους υπόλοιπους ανθρώπους στον εξωτερικό κόσμο. Επιπλέον, πολλές φορές απλές διεργασίες όπως το περπάτημα ή η μεταφορά αντικειμένων – όχι κατά ανάγκη βαριών- καθίσταται δύσκολη εργασία που απαιτεί παραπάνω χρόνο από την καθημερινότητά μας απ’ ό,τι συνήθως, κάτι που δεν δύνανται όλοι να διαθέσουν. Τέλος, καθώς ο ζεστός καιρός συνεπάγεται καλοκαίρι και αυτό με την σειρά του ραστώνη, κάθε εργασία φαντάζει διπλά κουραστική και περιττή.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν είναι παράλογη, αλλά ούτε και υπερβολική η αντίδραση εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως στο φαινόμενο του καύσωνα. Το φλέγον ζήτημα εδράζεται στο εάν το καλοκαίρι αυτό αποτελεί μια εξαίρεση στην ούτως ή άλλως συνήθη υψηλή θερμοκρασία του πλανήτη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ή το έναυσμα μιας νέας εποχής. Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που έχουν εκφράσει προβληματισμούς σχετικά με τις σφοδρές αλλαγές του καιρού, ούτε φυσικά είναι άγνωστα τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής που καθημερινά βιώνουμε.
Εάν αυτές οι καιρικές μεταβολές στο μέλλον αυξήσουν την συχνότητα και την έντασή τους, οι μελέτες δείχνουν ότι θα οδηγηθούμε απρόσκοπτα σε ένα πιο ξηρό και παράλληλα, πιο θερμό κλίμα. Αυτό δηλαδή θα συμβεί, καθώς ότι οι ζώνες της Αφρικής και ο αφρικανικός καιρός, ανεβαίνουν πιο βόρεια και σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη. Συνεπώς, τα καλοκαίρια θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια, θα είναι πιο ξηρά, πιο θερμά και θα έχουμε μεγαλύτερες περιόδους με αυξημένες θερμοκρασιακές τιμές. Και τον χειμώνα όμως, όπως δείχνουν μελέτες, όποιες αλλαγές συμβαίνουν θα γίνονται με απότομο τρόπο, από μέτριες σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες με διαφορά ακόμη και μέρας!
Ίσως έφτασε λοιπόν η στιγμή να αναλάβουμε όλοι μας δράση, αφού άλλωστε πρόκειται για ένα πρόβλημα παγκόσμιας κλίμακας. Οφείλουμε να είμαστε φιλικοί απέναντι στο περιβάλλον, να εκτιμούμε τις οικολογικές δράσεις και – γιατί όχι;- να συμμετέχουμε σε αυτές. Είναι αναγκαίο να διαπαιδαγωγούμε τους μικρότερους, αλλά και τους εαυτούς μας στο πως να προσέχουμε το περιβάλλον που μας περικλείει. Μόνο έτσι, θα κατορθώσουμε να αποτρέψουμε την κλιματική καταστροφή και να διατηρήσουμε τη ψυχοσωματική μας υγεία!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πώς ο καιρός επηρεάζει την υγεία μας: Τί συμβαίνει στο σώμα μας και γιατί η βροχή φέρνει πόνο, newsbeast.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τελικά πόσο επηρεάζει ο καιρός την διάθεσή μας; elle.gr, διαθέσιμο εδώ
