Της Νικόλ Καστόρα,
Τα δράματα εποχής ανέκαθεν είχαν και έχουν το δικό τους στυλ… Άλλοτε αρέσουν στο κοινό, κι άλλοτε όχι. Κάποιοι θεατές τα κυνηγούν, γιατί τους συνεπαίρνει η ιδέα μίας άλλης εποχής: Άλλες καταστάσεις, άλλη μόδα, η ιστορία μίας εποχής, διαφορετικές νοοτροπίες και συμπεριφορές ή και όχι πάντα, καθώς πολλά πράγματα δεν αλλάζουν, αλλά επαναλαμβάνονται με έναν διαφορετικό τρόπο, προσαρμοσμένο πάντα στην εκάστοτε εποχή. Από την άλλη, για αρκετούς θεατές τα δράματα εποχής είναι παντελώς αδιάφορα, καθώς τα θεωρούν πεπερασμένα και βαρετά μέχρι απέχθειας.
Το Jeanne du Barry αποτέλεσε πρόκληση, από όταν ακόμη βρισκόταν στα σπάργανά του, πόσο μάλλον φέτος που επιλέχτηκε να είναι η ταινία που θα άνοιγε το 76ο φεστιβάλ των Καννών. Αρκεί να σκεφτείτε μόνο πως είναι ταινία εποχής (όχι κάτι το συνηθισμένο για το φεστιβάλ των Καννών), με γαλλικό αέρα φυσικά, αλλά και με άρωμα γυναίκας, αφού η Maïwenn σκηνοθετεί, συν-σεναριογραφεί και πρωταγωνιστεί στο Janne du Barry. Βέβαια, μέχρι και πριν λίγους μήνες, ο πήχης της προκλήσεως δεν είχε εκτοξευτεί ακόμη στα ύψη, αφού η Maïwenn δεν είχε «ρίξει» ακόμη το τελευταίο της χαρτί. Το καλύτερο το φυλούσε για το τέλος… Τον Λουδοβίκο τον XV θα τον υποδυθεί ο πιο αναλλοίωτος στο πέρασμα των χρόνων ηθοποιός, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον Τζόνι Ντεπ!
Ουσιαστικά, το Jeanne du Barry σηματοδοτεί τη «μετα-δικαστική» εποχή του Τζόνι και το μεγάλο comeback του. Να θυμίσουμε πως μέχρι το περασμένο καλοκαίρι, που δικαιώθηκε ύστερα από 6 χρόνια γεμάτα συκοφαντίες και μηχανορραφίες από την πρώην σύζυγο του Άμπερ Χερντ, δεχόταν ένα ασφυκτικό πλήθος ακυρώσεων και αποδοκιμασιών. Το Χόλυγουντ είχε βγάλει το πόρισμά του πολύ πριν τη δίκη και το έδειχνε απροκάλυπτα! Doctor strange… τέλος! Μάγος Γκρίντελβαλντ… τέλος! Και πολλές ακόμα ακυρώσεις, με το αποκορύφωμα αδικίας να τον αποκλείουν από τον ρόλο ζωής του, με τον οποίο έχει αφήσει το δικό του στίγμα στο σινεμά και, προπάντων, στις καρδιές των θεατών! Και φυσικά, δεν μιλάμε για άλλον από τον κάπτεν Τζακ Σπάροου! Επιπροσθέτως, πρέπει να σημειωθεί πως εκτός από τις αποδοκιμασίες σχετικά με την προσωπική ζωή του, υπήρχε και μια ακόμα κάπως δικαιολογημένη ανησυχία. Τα γαλλικά του Τζόνι (όπως αποκαλούν τον νέο αυτόν «κριτικό» όρο σε κάθε σχετική ιστοσελίδα του διαδικτύου)! Γιατί η αλήθεια είναι πως, παρότι ο Τζόνι ανέκαθεν λάτρευε τη Γαλλία (στο παρελθόν παντρεύτηκε την Παραντί, έκανε οικογένεια μαζί της και σήμερα, η απάντηση στις κακοήθειες του Χόλυγουντ, ήταν να αγοράσει ένα χωριουδάκι στη Γαλλία και να ζει εκεί ήρεμος ζωγραφίζοντας και φτιάχνοντας καλό κρασί), δεν κατάφερε ποτέ να μάθει γαλλικά ή τουλάχιστον μέχρι και πριν λίγους μήνες.
Αν αναλογιστούμε, λοιπόν, όλα τα παραπάνω, συν τις δυο πλευρές που έχουν δημιουργηθεί στο διχασμένο κοινό (οι υποστηρικτές του Ντεπ και οι επικριτές του), καταλαβαίνουμε πως η Maïwenn τα έπαιξε όλα για όλα στη νέα της ταινία και η απάντησή της στη θύελλα αντιδράσεων ήταν: «Γιατί αυτόν; Επειδή ήθελα να δουλέψω μαζί του» δήλωσε η ίδια στο Screen Daily, προσθέτοντας: «Και καλύτερα να είναι κανείς πιστός στην επιθυμία του, παρά πιστός στη… γαλλικότητά του». Το μεγάλο ερώτημα είναι, όμως, αν τα κατάφερε εν τέλει ή καλύτερα, αν στο τέλος δικαιώθηκε και δεν μετάνιωσε τις επιλογές που έκανε.
Πιστεύω πως τα γεγονότα δίνουν την απάντηση από μόνα τους: Η ταινία της σήκωσε αυλαία στο φεστιβάλ των Καννών, γεγονός που αποτελεί μεγάλη τιμή για κάθε ηθοποιό και σκηνοθέτη. Επιπλέον, το επτάλεπτο χειροκρότημα που έλαβε ο Τζόνι κατά τη διάρκεια της προβολής της ταινίας, νομίζω, τα λέει όλα! Όλοι όσοι παραβρέθηκαν σηκώθηκαν όρθιοι τη στιγμή που αναφέρθηκε το όνομα του Τζόνι και για επτά λεπτά δεν σταμάτησαν να χειροκροτούν. Όσο και αν έσκυβε ευγενικά το κεφάλι του, με τον μοναδικό τρόπο που κάνει πάντα ο Τζόνι για να τους ευχαριστήσει, οι παρευρισκόμενοι δεν σταματούσαν. Επτά λεπτά χειροκροτήματος… Επτά λεπτά επιβράβευσης για την ταινία και την επιλογή της Maïwenn, η οποία θύμισε σε όσους ξέχασαν ποιος ήταν ο Τζόνι. Και επτά λεπτά χειροκροτήματος για τον Τζόνι που δεν τα παράτησε, αλλά κατάφερε να παραμείνει εκεί ακριβώς όπου είχε φτάσει τόσα χρόνια, παρότι προσπάθησαν λυσσαλέα να τον υποβιβάσουν! Για αυτόν τον λόγο, δεν κατάφερε να συγκρατήσει τη συγκίνησή του και άφησε τα δάκρυα χαράς, ανακούφισης και υπερηφάνειας να βουρκώσουν τα μάτια του. Άρα, μάλλον το τελευταίο χαρτί της Maïwenn τελείωσε την παρτίδα και την έβγαλε νικήτρια και μάλλον τα γαλλικά του Τζόνι δεν ήταν άσχημα, αν αναλογιστούμε το αποτέλεσμα.
Όσον αφορά την ταινία, η Maïwenn σκηνοθετεί εφαρμόζοντας τον κλασικισμό του σινεμά: Σταθερά πλάνα χωρίς περιστροφές και εντυπωσιακές μεταβολές, voice–over που μας διηγείται την ιστορία από την αρχή μέχρι το τέλος και πολλά πλάνα που δεν αναδεικνύουν τους πρωταγωνιστές, αλλά τη φύση. Ο κήπος των Βερσαλλιών, η ζωηρότητα της φύσης και η αριστοκρατική αρχιτεκτονική του παλατιού των Βερσαλλιών κατέχουν επιβλητική θέση στην ταινία. Όλη η ενδυματολογία είναι αριστουργηματική, με αποκορύφωμα τα φουστάνια που επιλέγει η Ζαν ντι Μπαρί. Το λευκό της αγνότητας, το αριστοκρατικό ριγέ, που όσο και αν το κορόιδευαν οι κόρες του βασιλιά, τελικά το υιοθέτησε όλη η αυλή και αποτέλεσε τη νέα μόδα και τέλος το βασιλικό γαλάζιο με τα βολάν που μάγεψε τα μάτια όλων. Άλλωστε, όταν την ενδυματολογία την υπογράφει ο οίκος Chanel, το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να ήταν άλλο από μια σικ, μεγαλεπήβολη δημιουργία!
Το σενάριο μπορεί να μην έχει ανατροπές, αλλά φροντίζει να συγκινήσει τον θεατή. Η Ζαν ντι Μπαρί είναι μια γυναίκα, η οποία δεν βίωσε ποτέ της την πραγματική αγάπη. Από όταν ήταν μικρή, η μητέρα της τής έμαθε να επιβιώνει χρησιμοποιώντας τη γυναικεία της γοητεία και με αυτόν τον τρόπο έμαθε να ζει δίπλα σε πλούσιους άντρες, τους οποίους γοήτευε όχι μόνο χάριν της ομορφιά της, αλλά και χάριν της παιδείας που είχε λάβει από κάποιον ευγενή. Ζούσε αρκετά χρόνια δίπλα στον Ζαν ντι Μπαρί χωρίς φυσικά να την παντρευτεί. Εκείνη μεγάλωνε με στοργή τον γιο του σαν να ήταν δικό της παιδί.
Κάποια στιγμή, ο Ζαν ντι Μπαρί και κάποιοι ευγενείς αποφασίζουν να στείλουν τη Ζαν σε κάποια δεξίωση τον Βερσαλλιών, προκείμενου να προσελκύσει τον βασιλιά και να την επιλέξει για ερωμένη του. Πράγματι, το σχέδιό τους έπιασε. Αν και η πρώτη τους προσωπική στιγμή στόχευε σε μία συνεύρεση ακολασίας, το δωμάτιο του βασιλιά εκείνη τη νύχτα «πνίγηκε» σε ένα πέπλο αθωότητας. Η Ζαν δεν ήταν σαν τις άλλες ερωμένες του. Είχε ατημέλητα μαλλιά, ήταν τελείως «γυμνή» στα μάτια του και τον έβλεπε όπως πραγματικά ήταν: σαν Λουδοβίκο και όχι σαν βασιλιά. Επίσης, ήταν ατρόμητη σε σημείο που δεν φοβόταν να τον προκαλέσει ερωτικά μπροστά σε όλη την αυλή. Η Ζαν τον συγκλόνισε και την αγάπησε πραγματικά. Για αυτό, παρόλες τις αντιδράσεις, την κράτησε κοντά του, μέχρι που ο φόβος της καταδίκης του στην κόλαση του επέβαλλε να την διώξει. Όταν αγαπάς κάποιον και αρρωσταίνει, δεν φοβάσαι να τον ακουμπήσεις, ακόμα και αν ξέρεις πως θα μολυνθείς, γιατί εκείνη τη στιγμή αισθάνεσαι πως με μια και μόνο αγκαλιά μπορείς να τον γιατρέψεις. Αυτό έκανε και η Ζαν για τον βασιλιά.
Το τελευταίο τους αντίο είναι συγκλονιστικό και σπαρακτικό, γιατί ήταν το πιο άδικο και εξευτελιστικό αντίο σε μια καρδιακή και αληθινή αγάπη. Η Maïwenn υποδύεται τη Ζαν με αριστοκρατική αρτιότητα και φαίνεται πως έχει μελετήσει σε βάθος τον ρόλο της, αλλά και τη γυναικεία ψυχή. Ο Τζόνι υποδύεται τον βασιλιά με έναν πολύ εκλεπτυσμένο και ευγενή τρόπο που μας δίνει την εντύπωση πως δεν παίζει μόνο τον Λουδοβίκο, αλλά και τον ίδιο τον Τζόνι σήμερα, που αντιμετωπίζει με ευγένεια πάντα τη δική του αυλή από «συνωμότες». Στη σκηνή που, κυριολεκτικά, «μπουκάρει» στο δωμάτιο του γιου του και της Αντουανέτας και τους κοιτάει με τελείως απαξιωτικό βλέμμα (επειδή προσέβαλαν τη Ζαν) χωρίς να πει ούτε μία λέξη, αποδεικνύει και ταυτοχρόνως απαντάει στο ότι ο Τζόνι δεν χρειάζεται να ξέρει μία γλώσσα για να πει αυτό που θέλει, γιατί πολύ απλά με ένα του μόνο βλέμμα μπορεί να πει όλα όσα αισθάνεται, χωρίς να χρειαστεί να αρθρώσει ούτε μία λέξη.
Τέλος, η σκηνή που η Ζαν ανεβαίνει τρέχοντας τα αμέτρητα σκαλιά των Βερσαλλιών, για να ενημερώσει με αυθόρμητο γέλιο τον αγαπημένο της πως επιτέλους έγινε αποδεκτή από την αυλή, είναι ιδιοφυής. Η Maïwenn αποτυπώνει αριστουργηματικά τον Γολγοθά που ανέβηκε η Ζαν, για να γίνει έστω και για λίγο αποδεκτή. Ακόμα κι αν δεν είστε φαν αυτού του είδους ταινιών, αφήστε τη Maïwenn και τον Τζόνι να σας ταξιδέψουν σε μία ιστορία αγάπης με τον δικό τους τρόπο.
Βαθμολογία συντάκτριας: 4/5****
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Jeanne du Barry: Release Date, Plot, Cast & Everything You Need to Know, epicdope.com, διαθέσιμο εδώ
- “I love filming with people who don’t particularly care about shooting with me”: Maïwenn on her film Jeanne du Barry, vogue.fr, διαθέσιμο εδώ
