Της Αντωνίας Πετρολέκα,
Στο Hong Kong, στο άλλοτε φημισμένο χρηματοοικονομικό και εμπορικό κέντρο της Ασίας, τώρα επικρατεί ένα περίπλοκο πολιτικό τοπίο. Τα τελευταία χρόνια, αυτή η ειδική διοικητική περιοχή, έχει γίνει «πεδίο μάχης» για ακτιβιστές που αγωνίζονται για την προστασία των πολιτικών τους ελευθεριών και των δημοκρατικών τους αξιών. Η κατάσταση στο Hong Kong έχει τραβήξει την παγκόσμια προσοχή, με τους ακτιβιστές να αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις καθώς προσπαθούν να διατηρήσουν τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και την αυτονομία τους.
Οι ρίζες του ακτιβισμού στην περιοχή μπορούν να εντοπιστούν στο μακρινό 1997, όταν η τότε Βρετανική αποικία παραδόθηκε πίσω στην Κίνα βάσει της αρχής «Μία χώρα, δύο συστήματα». Σύμφωνα με αυτή τη συμφωνία, η Κίνα υποσχέθηκε στο Hong Kong έναν υψηλό βαθμό αυτονομίας, με ανεξάρτητο νομικό σύστημα και θεμελιώδη δικαιώματα, τουλάχιστον μέχρι το 2047. Ωστόσο, με την πάροδο των χρόνων, οι πολίτες άρχισαν να παρατηρούν μια σταδιακή επιδείνωση των θεμελιωδών ελευθεριών τους, συνδεδεμένη με την αύξηση της επιρροής του Πεκίνου στις υποθέσεις της περιοχής.
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία καμπής στην ιστορία του ακτιβισμού του Hong Kong, ήταν το «Κίνημα της Ομπρέλας» το 2014. Πυροδοτούμενοι από την απόφαση της κινεζικής κυβέρνησης να επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς στην εκλογική διαδικασία του Διευθύνοντος Συμβούλου της πόλης, χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλεισαν τους δρόμους, απαιτώντας καθολική ψηφοφορία και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Αυτοί οι διαδηλωτές υιοθέτησαν την ομπρέλα ως σύμβολο προστασίας από το σπρέι πιπεριού και τα δακρυγόνα που χρησιμοποιήθηκαν από την αστυνομία κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Αν και το «Κίνημα της Ομπρέλας» δεν πέτυχε τους άμεσους στόχους του, κατάφερε να γεννήσει ένα αίσθημα αλληλεγγύης μεταξύ των κατοίκων του Hong Kong και ώθησε στην δημιουργία μιας νέας γενιάς ακτιβιστών.
Το 2019, εισήχθη νομοσχέδιο, το οποίο θα επέτρεπε την έκδοση υπόπτων για συμμετοχή σε εγκληματικές δραστηριότητες στην ηπειρωτική Κίνα, μια κίνηση που θεωρείται ευρέως ως απειλή για τη δικαστική ανεξαρτησία της περιοχής. Φοβούμενοι τη διάβρωση των πολιτικών τους ελευθεριών και το ενδεχόμενο διώξεων με πολιτικά κίνητρα, εκατομμύρια πολίτες βγήκαν στους δρόμους. Αρχικά, οι διαδηλώσεις ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνικές, αλλά αργότερα κλιμακώθηκαν σε πιο έντονες συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας. Ενώ ορισμένοι ακτιβιστές υποστήριζαν τη μη βία, άλλοι, τροφοδοτούμενοι από την απόγνωση, υιοθέτησαν πιο επιθετικές τακτικές.
Οι διαμαρτυρίες βρέθηκαν αντιμέτωπες με σκληρή στάση των αρχών και οδήγησαν στη σύλληψη πολλών ακτιβιστών, ενώ, εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων, η κυβέρνηση του Hong Kong, υπό την πίεση του Πεκίνου, εισήγαγε τον Νόμο για την Εθνική Ασφάλεια, τον Ιούνιο του 2020. Ο Νόμος για την Εθνική Ασφάλεια ποινικοποιεί πράξεις απόσχισης, ανατροπής, τρομοκρατίας και συμπαιγνίας με ξένες δυνάμεις που πιθανώς θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτός ο νόμος έχει τρομακτικά αρνητική επίδραση στην ελευθερία του λόγου και στον πολιτικό ακτιβισμό, καθώς παρέχει στις αρχές ευρείες εξουσίες να καταστείλουν κάθε μορφή διαφωνίας που εκλαμβάνεται ως απειλή για την κυριαρχία της Κίνας. Οι ακτιβιστές αντιμετωπίζουν τώρα σκληρές ποινές, συμπεριλαμβανομένης της ισόβιας κάθειρξης, επειδή υποστήριξαν μέτρα που θεωρούνται αντιεξουσιαστικά.
Η εφαρμογή του προαναφερθέντος νόμου έχει προκαλέσει εντάσεις στην κοινότητα των ακτιβιστών, οδηγώντας σε διάλυση πολιτικών οργανώσεων και αποχώρηση επιφανών ακτιβιστών από το Hong Kong. Πολλοί ακτιβιστές έχουν επιλέξει την αυτοεξορία, για να αποφύγουν πιθανές διώξεις, μειώνοντας περαιτέρω την ικανότητα για τοπική αντίσταση. Η αδυσώπητη καταδίωξη, όμως, δεν σταματά, τα μέλη της οικογένειας δύο εξόριστων ακτιβιστών, διερευνώνται από την αστυνομία εθνικής ασφάλειας. Συγκεκριμένα, τα μέλη των οικογενειών θεωρούνται ύποπτα για «παροχή βοήθειας σε άτομα που καταζητούνται από την αστυνομία και τα οποία συνεχίζουν να διαπράττουν πράξεις και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια της Κίνας». Μέχρι σήμερα, η αστυνομία στο Hong Kong έχει συλλάβει 260 άτομα βάσει του Νόμου για την εθνική ασφάλεια, ενώ 79 έχουν καταδικαστεί ή περιμένουν την καταδίκη τους.
Εκτός από την καταστολή του ακτιβισμού, το πολιτικό τοπίο του Hong Kong έχει αλλάξει δραματικά, με «τις φωνές της αντιπολίτευσης να καταπνίγονται» και τις εκλογικές διαδικασίες να τροποποιούνται, ώστε να ευνοήσουν τους υποψηφίους που ευθυγραμμίζονται με το Πεκίνο, εγείροντας ανησυχίες για τη σταδιακή διάβρωση της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα».
Επιλογικά, οι ακτιβιστές συνεχίζουν να παλεύουν ενάντια στα αντιδημοκρατικά αποτελέσματα του Νόμου για την Εθνική Ασφάλεια, στη διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών και τη συρρίκνωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους και των πολιτικών ελευθερίων. Κρίσιμος είναι και ο ρόλος της διεθνούς κοινότητα για την υποστήριξη των ακτιβιστών, με την αύξηση της ευαισθητοποίησης και την παροχή ασύλου σε όσους αντιμετωπίζουν άδικες διώξεις.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Hong Kong issues arrest warrants for eight overseas democracy activists, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- History of Hong Kong protests: riots, rallies and brollies, South China Morning Post, διαθέσιμο εδώ
- Hong Kong police target more family members of wanted democracy activists, The Japan Times, διαθέσιμο εδώ
