Της Δανάης Χιόνου,
Ο Τζέιμς Κουκ γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1728 στο Βόρειο Γιόρκσαϊρ της Αγγλίας. Ήταν γιος αγρότη και έλαβε τη βασική εκπαίδευση στο τοπικό σχολείο, ενώ σύντομα στάλθηκε να δουλέψει στο γειτονικό χωριό, όπου απέκτησε αγάπη για τη θάλασσα. Ο Κουκ δεν ήταν ευχαριστημένος από τη δουλειά του και στα 17 του χρόνια έγινε μαθητευόμενος σε μια οικογένεια, που είχε καράβια στο λιμάνι του Γουίτμπι. Ενώ ήταν εκεί άρχισε να μαθαίνει μαθηματικά και πλοήγηση και από τη δουλειά του ως μαθητευόμενος απέκτησε μεγάλη γνώση για τα εμπορικά πλοία, τα οποία χρησιμοποίησε αργότερα στα τρία μεγάλα ταξίδια του. Το 1755, ο Κουκ κατετάγη στο βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό ως απλός ναύτης και εστάλη στη Βόρειο Αμερική. Η εμπειρία του τού εξασφάλισε γρήγορη ανέλιξη και κατέληξε να διοικεί το δικό του πλοίο στο Βασιλικό Ναυτικό. Το 1762, επέστρεψε στην Αγγλία και παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Σάντγουελ με την οποία απέκτησε έξι παιδιά. Έξι χρόνια μετά, γίνεται καπετάνιος του “Endeavour Bark”.
Στις 26 Αυγούστου 1768 ο Κουκ, μετά από εντολή του βρετανικού Ναυαρχείου, ξεκίνησε το πρώτο του ταξίδι με το “Endeavour”. Σκοπός της αποστολής ήταν να μετρήσουν την απόσταση του περάσματος της Αφροδίτης μπροστά από τον Ήλιο, ένα εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο, για το οποίο έγιναν τρεις αποστολές ταυτόχρονα σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Υπήρχε και δεύτερο μέρος στην αποστολή, το οποίο ήταν σφραγισμένο μέχρι την ολοκλήρωση του πρώτου μέρους. Το ταξίδι ήταν εξαντλητικό και ο Κουκ έφτασε στις ακτές της Ταϊτής στις 13 Απριλίου, όπου ήρθε σε επαφή με τους ιθαγενείς καταφέρνοντας να ανακαλύψει πολλά πράγματα για τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους, τους μήνες που έμεινε εκεί. Ωστόσο, το βασικό κομμάτι του εξοπλισμού για το παρατηρητήριο κλάπηκε, κάτι που προκάλεσε μεγάλες εντάσεις τόσο ανάμεσα στο πλήρωμα, όσο και στις σχέσεις του με τους ιθαγενείς. Ο Κουκ εξέδωσε μια προειδοποίηση σε όλο το νησί και ο εξοπλισμός επεστράφη σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η έκλειψη του Ηλίου με το πέρασμα της Αφροδίτης παρατηρήθηκε επιτυχώς στις 3 Ιουνίου 1769.
Το δεύτερο κομμάτι της αποστολής του, όπως ανακάλυψε σε αυτό το σημείο, ήταν να πλεύσει δυτικά ώστε να αποκαλύψει αν υπάρχει γη στο νότιο ημισφαίριο. Ο Κουκ εξέπλευσε τον Αύγουστο, όμως δεν βρέθηκε κάποιο ίχνος αυτής της καινούργιας γης οπότε στράφηκε προς την Νέα Ζηλανδία, από όπου αναγκάστηκε να φύγει εξαιτίας της εχθρότητας των ιθαγενών. Πήγε στην Αυστραλία, όπου λίγοι είχαν πάει μέχρι εκείνη την εποχή, και χαρτογράφησε την περιοχή. Ο Κουκ συνέχισε δυτικά και έδωσε μια καινούργια διαδρομή από την Αυστραλία προς τη Νέα Γουινέα. Επέστρεψε στην Αγγλία τον Ιούλιο του 1771, αφού πολλοί από το πλήρωμά του αρρώστησαν και πέθαναν.
Στο δεύτερο ταξίδι του ο Κουκ επέστρεψε στο νότιο ημισφαίριο. Κανείς Ευρωπαίος δεν είχε ξαναφτάσει τόσο νότια. Η αποστολή του ήταν να ανακαλύψει την υποτιθέμενη έβδομη ήπειρο, αλλά εκείνος ήθελε να κάνει δεύτερο περίπλου της γης. Ανακάλυψε την νήσο Νέα Καληδονία και εξερεύνησε τα Φίτζι, τις νήσους Σαμόα και Βανουάτου. Έκανε τον περίπλου της Ανταρκτικής, αλλά εξαιτίας του πάγου θεώρησε ότι δεν υπήρχε γη εκεί, άποψη που ίσχυε μέχρι το 1840.
Στο τρίτο ταξίδι του, το 1778, έπλευσε προς αναζήτηση του Βόρειου περάσματος, του περάσματος μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Έκανε την πρώτη στάση του στην Νέα Ζηλανδία, όπου ανακάλυψε τα νησιά Κουκ, και στην συνέχεια αγκυροβόλησε στην Χαβάη, κάτι που κανείς Ευρωπαίος δεν είχε κάνει νωρίτερα. Έπλευσε προς την Βόρεια Αμερική και ανακάλυψε το νησί Βανκούβερ στη Βρετανική Κολομβία. Εν συνεχεία, έκανε τον γύρο της άκρης της Αλάσκας και σταμάτησε στον Αρκτικό Ωκεανό εξαιτίας του πάγου, και από εκεί επέστρεψε στην Χαβάη.
Εκεί, οι ιθαγενείς πίστευαν ότι είναι ο θεός του θερισμού, αφού είχε φτάσει την εποχή της γιορτής του θεού και, αφότου τον πήγαν στον ναό, άγιασαν τον ερχομό του και του έδωσαν την κόρη του αρχηγού της φυλής, η οποία αργότερα γέννησε ένα παιδί. Όσο ήταν εκεί μια βάρκα κλάπηκε και δολοφονήθηκαν οι φρουροί από κάποιον ιθαγενή. Για την επιστροφή της βάρκας ο Κουκ πήρε ως όμηρό του τον αρχηγό της φυλής, ο οποίος αρχικά συμφώνησε να πάει μαζί τους και να παραμείνει στο πλοίο του Κουκ μέχρι να επιστραφεί η βάρκα. Καθώς πήγαιναν προς το πλοίο προκλήθηκε πανικός, αφού οι ιθαγενείς προσπάθησαν να τον σταματήσουν. Τον χτύπησαν στο κεφάλι και τον μαχαίρωσαν θανάσιμα, όταν γύρισε για να σπρώξει μια βάρκα προς το νερό. Το υπόλοιπο πλήρωμα επέστρεψε στην Αγγλία τον Αύγουστο του 1780.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Cook, J. (1821), The Three Voyages of Captain James Cook Around the World, Ηνωμένο Βασίλειο: Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown.
- Cook, James (1728 – 1779), Australian Dictionary of Biography, Volume 1, Melbourne University Press, 1966, pp 243-244
- Captain James Cook: The World’s Explorer, cptcook.com, Διαθέσιμο εδώ
