Του Παναγιώτη Στρίκου,
Η ταινία Ψυχώ αποτελεί το «αριστούργημα» του Alfred Hitchcock, που καθιέρωσε τον δημιουργό της ως «κινηματογραφιστή του τρόμου». Η ταινία είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Robert Albert Bloch. Σαφέστερα, η υπόθεση κινείται γύρω από μία σειρά φόνων που διαπράττονται από έναν ψυχωτικό δολοφόνο σε ένα απομονωμένο μοτέλ, ενώ η σκηνή στο ντους θα αποτελέσει μία από τις κορυφαίες όχι μόνο της ταινίας, αλλά και εν γένει του κινηματογράφου, καθιστώντας την ως μία από τις επιδραστικότερες που υπήρξαν. Από τη στιγμή που η Ψυχώ κυκλοφόρησε, γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Μία επιτυχία που εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι και σήμερα. Στο παρόν άρθρο, θα σχολιάσουμε τα τεχνικά στοιχεία της εμβληματικής σκηνής της ταινίας, με τη δολοφονία στο ντους.
Αρχικά, όλη η σκηνή εμπεριέχει πάρα πολλά cut. Παρατηρούμε από πολλές διαφορετικές λήψεις την ηθοποιό, με τον Hitchcock να… κόβει πολλές φορές συγκριτικά με τις υπόλοιπες σκηνές της ταινίας. Ο ίδιος μέσω του μοντάζ επιλέγει να δώσει μια ηρεμία στον θεατή, ώστε να κορυφώσει με τη σκηνή του φόνου. Στην αρχή, δείχνει την ηθοποιό να απολαμβάνει το μπάνιο της, κάνοντας cut και στο ντους (με το να δείχνει μόνο το ντους βάζει τον θεατή σε ένα συναίσθημα ηρεμίας).
Με λίγα λόγια, όλες οι σκηνές του μοντάζ προετοιμάζουν τη σκηνή που θα εμφανιστεί ο δολοφόνος από πίσω. Μέσω του ρακόρ, καδράρει την ηθοποιό από πολλές γωνίες λήψης. Στην αρχή από μπροστά (από την πόρτα προς το μπάνιο), από αριστερά κόβει προς τα δεξιά και μετά ακόμα πιο δεξιά (θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για αόρατο μοντάζ) και όλο αυτό για να προετοιμάσει τον θεατή μέχρι τη σκηνή που θα κόψει τον άξονα για να πάει από την αντίθετη πλευρά (από το μπάνιο προς την πόρτα), ώστε να καταλήξει στο πλάνο όπου τοποθετεί με αντίθετο άξονα την ηθοποιό δεξιά του κάδρου και αριστερά ο χώρος ανοίγεται (αφήνει κενό ένα μεγάλος μέρος της κουρτίνας στα αριστερά), για να μπει ο δολοφόνος στο κάδρο. Όλη αυτή η μονταζιακή προετοιμασία λειτουργεί ώστε να εδραιώσει και να λειτουργήσει καλύτερα το πλάνο που εμφανίζεται ο δολοφόνος. Με όρους άξονα, ο Hitchcock σε αυτό το τελευταίο πλάνο τον κόβει στην τελευταία σκηνή που θέλει να καταλήξει.
Έπειτα, από τη στιγμή που διεκπεραιώνεται η σκηνή του φόνου και ύστερα, όταν εμφανίζεται στο κάδρο ο δολοφόνος, το μοντάζ αλλάζει. Ο Hitchcock επιλέγει να κάνει ακόμα περισσότερα cut για να δημιουργήσει ένταση και μέσω του ρακόρ των βλεμμάτων ανάμεσα στο θύμα και τον θύτη, ακριβώς πάνω στη στιγμή του φόνου. Αξιοσημείωτο είναι πως το μοντάζ του κόβει σε στιγμές που το μαχαίρι πέφτει πάνω στην ηθοποιό, πιθανόν να λέγαμε πως οφείλεται στον κώδικα χέιζ και γενικότερα στη λογοκρισία της εποχής στον κινηματογράφο, όπου σκηνές φόνου δεν επιτρέπονταν να φανούν απροκάλυπτα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
