Της Κατερίνας Δημητρακοπούλου,
Ο Πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ, Nayib Bukele, ανακοίνωσε πρόσφατα την υποψηφιότητά του για επανεκλογή στις εκλογές του 2024, παρά τις αντιρρήσεις από εμπειρογνώμονες και μέλη της αντιπολίτευσης, που υποστηρίζουν πως ο συνταγματικός νόμος της χώρας απαγορεύει την υποψηφιότητά του. Ο Bukele, ανέβηκε στην εξουσία στο Ελ Σαλβαδόρ το 2019, έχοντας διατελέσει Δήμαρχος του Nuevo Cuscatlán από το 2012 ως το 2015 και του San Salvador από το 2015 ως το 2018. Κατάγεται από μια οικογένεια επιχειρηματιών, με ρίζες από την Παλαιστίνη και έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην εκμάθηση τεχνικών μάρκετινγκ και διαφήμισης, τις οποίες εφαρμόζει πιστά στον πολιτικό του βίο.
Οι μεταρρυθμίσεις που έχει εφαρμόσει έχουν τεράστια απήχηση στον λαό του Ελ Σαλβαδόρ, αν και αντιμετωπίζονται με δυσπιστία από μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας. Οι σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις του αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου «πολέμου κατά της εγκληματικότητας» και περιλαμβάνουν την κατασκευή της μεγαλύτερης φυλακής στην Λατινική Αμερική, με χωρητικότητα για 40.000 φυλακισμένους. Οι νέοι νόμοι στοχεύουν κυρίως στην εξάλειψη των συμμοριών, την οποία επιτυγχάνουν μέσω της φυλάκισης ατόμων που οι αρχές υποψιάζονται, ακόμη και χωρίς ένταλμα. Οι αρχές μπορούν ακόμη και να συλλάβουν άτομα που ζωγραφίζουν γκράφιτι με μηνύματα που συνδέονται με συμμορίες, με ποινή φυλάκισης από 10 έως 15 χρόνια, καταδικάζοντας ακόμη και ανηλίκους που συμμετέχουν σε συμμορίες για έως και 10 χρόνια φυλάκισης για παιδιά από 12 ετών και έως και 20 χρόνια για παιδιά από 16 ετών. Επιπλέον, τα νέα μέτρα, περιλαμβάνουν την μεταρρύθμιση που τα τοπικά μέσα αποκαλούν «νόμο φίμωσης», καθώς κάθε μέσο ενημέρωσης που θεωρείται πως αναπαράγει ή μεταδίδει «μηνύματα ή επικοινωνίες που προέρχονται ή φέρονται να προέρχονται» από συμμορίες τιμωρείται. Τέλος, εγκαθίδρυσε την επαναχρησιμοποίηση των όπλων και αγαθών που κατάσχονται από συμμορίες, εναντίων των ιδίων των συμμοριών.
Άλλες αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε ο Bukele, συμπεριλαμβάνουν την αποπομπή πέντε δικαστών του Συνταγματικού Τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου, καθώς και το ένα τρίτο από τους 690 δικαστές της χώρας. Μια ακόμα διαμφισβητούμενη πρακτική που υιοθέτησε ο νεαρός πρόεδρος ήταν η καθιέρωση του Bitcoin ως νόμιμου τρόπου πληρωμής, κάνοντας το Ελ Σαλβαδόρ την πρώτη χώρα στον κόσμο που το καθιέρωσε.
Τα νέα μέτρα του Bukele έχουν κατακριθεί από οργανισμούς προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου για την αυστηρότητά τους, ειδικά ως προς τα δικαιώματα των ανήλικων παιδιών και τις αυθαίρετες συλλήψεις. Μέχρι στιγμής, από τους 68 χιλιάδες ανθρώπους που έχουν συλληφθεί, περίπου 5 χιλιάδες έχουν αθωωθεί και απελευθερωθεί. Επιπλέον, η διεθνής κοινότητα, κατηγορεί τον νεαρό Πρόεδρο για τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν στις φυλακές: τους θανάτους που προκύπτουν από την κακομεταχείρισή τους από τις αρχές, αλλά ακόμα και τις συνθήκες υγιεινής, καθώς στην καινούργια μέγα-φυλακή, κελιά χωρητικότητας 100 ατόμων έχουν μόνο δύο τουαλέτες και δύο νιπτήρες. Ταυτόχρονα, υπάρχουν υπαινιγμοί πως για να επιτύχει όλο αυτό το εγχείρημα, ο Bukele έχει έρθει σε συμφωνία με συμμορίες.
Στην σωρεία αρνητικών κριτικών για τις πρακτικές του Bukele προστίθεται πλέον και η υποψηφιότητά του για επανεκλογή, η οποία ανακοινώθηκε επίσημα στις 9 Ιουλίου. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, η υποψηφιότητα παραβιάζει τουλάχιστον τέσσερα άρθρα του συντάγματος, και κυριότερα το άρθρο 154, που αναφέρει ότι «η προεδρική θητεία θα είναι πενταετής και θα αρχίζει και θα τελειώνει την 1η Ιουνίου, χωρίς το άτομο που κατέχει την προεδρία να μπορεί να συνεχίσει τα καθήκοντά του ούτε για μία ακόμη μέρα».
Παρόλες τις προειδοποιήσεις για την εγκυρότητα της επανεκλογής του, ο Bukele, σημειώνει αυτή την στιγμή τα μεγαλύτερα ποσοστά έγκρισης στο εσωτερικό του Ελ Σαλβαδόρ που έχει λάβει οποιοσδήποτε προηγούμενος Πρόεδρος της χώρας ή της Λατινικής Αμερικής. Αυτή η θετική ανταπόκριση των πολιτών οφείλεται κυριότερα στην τεράστια πτώση της εγκληματικότητας που έχει σημειωθεί και στην μετάλλαξη της χώρας από μία από τις πιο επικίνδυνες στην Λατινική Αμερική, σε μία από τις ασφαλέστερες. Η τελευταία έρευνα από το FUNDAUNGO της 29ης Ιουνίου, δείχνει ποσοστά έγκρισης πάνω του 90%. Συνεπώς, παρά τις διεθνείς προειδοποιήσεις για τον αυτοαποκαλούμενο «πιο cool δικτάτορα του κόσμου», όλες οι ενδείξεις προμηνύουν την επανεκλογή του Nayib Bukele στις εκλογές τις 4ης Φεβρουαρίου για την περίοδο 2024-2029.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- El Salvador’s president is running for reelection, though critics say the constitution prohibits him, ABC NEWS, διαθέσιμο εδώ
- Bukele contra las maras: 3 polémicas medidas aprobadas por El Salvador para combatir a las pandillas, BBC, διαθέσιμο εδώ
- ¿Quién es Nayib Bukele? Esta es la historia del presidente de El Salvador, Noticiasrcn, διαθέσιμο εδώ
