Της Καρολίνας Σόμπτσυκ,
Άραγε από πού προέρχονται και πώς καθιερώνονται οι τελετές μιας θρησκευτικής πίστης; Ποιος ο λόγος που μια λατρευτική πρακτική ακολουθεί συγκεκριμένους τύπους και διαδικασίες; Η απάντηση δίνεται κατόπιν μελέτης, λιγότερο ή περισσότερο εκτενούς, και οπωσδήποτε με αναδρομή στην ιστορία των εκάστοτε πιστών. Μια «εύκολα εντοπίσιμη» θρησκεία, της οποίας οι πρακτικές ιστορικά αποδίδονται ευθέως σε μια υπερφυσική οντότητα με θεϊκό υπόβαθρο, είναι εκείνη των Ινδιάνων Λακότα, κατοίκων της περιοχής των Μεγάλων Πεδιάδων των ΗΠΑ, στις σημερινές πολιτείες Βόρεια και Νότια Ντακότα.
Οι Λακότα, κατά παράδοση κυνηγοί και πολεμιστές, είναι μια από τις επτά φυλές Σίου, συγκεκριμένα οι Τέτον Σίου. Ακόλουθοι του ανιμισμού – κατά τον οποίο όλα τα στοιχεία του κόσμου διαθέτουν τη δική τους ψυχή και συνυπάρχουν στην ίδια διάσταση – ανέπτυξαν τη δική τους πίστη γύρω από μια δεσπόζουσα θρυλική γυναικεία μορφή: τη Γυναίκα του Λευκού Βούβαλου. Η προφήτης αυτή, κατά την αποκλειστικά προφορική παράδοση των Λακότα (προφορική, όπως και των περισσότερων ινδιάνικων φυλών), πιστεύεται ότι ήταν εκείνη που προσέφερε την ιερή πίπα στη φυλή και εισήγαγε τα Επτά Ιερά Τελετουργικά, που αποτελούν τους πυλώνες ολόκληρης της πίστης τους. Η επιλογή δεν έγινε τυχαία ούτε ως προς τον βούβαλο ούτε ως προς το λευκό χρώμα.
Ο μεν βούβαλος ενσαρκώνει τις σημαντικότερες αρετές, όπως τη σωματική δύναμη και την ικανότητα να φέρνει ο άνθρωπος σε πέρας στόχους (εννοείται ηθικούς και όχι κακοπροαίρετους), καθώς και το ψυχικό σθένος που απαιτούν οι καταστάσεις της ζωής. Ξεχωρίζει για την πανάρχαια σοφία του και εορτάζεται, διότι θεωρείται άριστος οιωνός ευημερίας, εσωτερικής – ψυχικής ανάπτυξης και ειρήνης. Το δε λευκό χρώμα αντιστοιχεί στην αγνότητα, την ευφυΐα, το φως, τη δημιουργικότητα, το αποτύπωμα της ψυχής και τις φάσεις της σελήνης, τις θεϊκές επισκέψεις και τα μηνύματα των αγγέλων ή των προγόνων. Τα ολόλευκα ζώα, εξάλλου, συναντώνται πολύ σπάνια στη φύση, γι’ αυτό και θεωρούνται οιωνοί ενδεικτικοί της σοφίας και της αλήθειας. Έτσι, στο σύνολό της, η παρουσία της Λευκής Γυναίκας συμβολίζει τον κύκλο της ζωής (και του θανάτου) και την αιωνιότητα του ανθρώπινου πνεύματος.
Ο μύθος μας, λοιπόν, εκτυλίσσεται ως εξής: πριν πολλά χρόνια – υπολογίζεται γύρω στα 2.000 χρόνια πριν – οι άνθρωποι της φυλής Λακότα συγκεντρώθηκαν και κατασκήνωσαν για τις Επτά Ιερές Φωτιές, που είχαν τον χαρακτήρα της συνάθροισης ηγετών. Ο λόγος ήταν ότι η φυλή περνούσε μακρά περίοδο ασιτίας και συνεχών εχθροπραξιών, οπότε οι άνθρωποι υπέφεραν. Δυο γενναίοι και εύρωστοι νεαροί εστάλησαν για κυνήγι βουβάλων. Καθώς περιπλανούνταν, συνάντησαν μια πανέμορφη γυναικεία οπτασία ντυμένη με λευκά δέρματα ελαφιού, που αιωρείτο πάνω από το έδαφος. Στο πλάι της στεκόταν η φιγούρα ενός ολόλευκου βούβαλου. Η Γυναίκα κρατούσε ένα δεμάτιο τυλιγμένο σε φασκόμηλο.
Ο ένας νεαρός μαγεύτηκε και πόθησε ερωτικά τη γυναίκα. Ο συνοδοιπόρος του προσπάθησε να τον νουθετήσει, αυτός όμως προσέγγισε με λάγνα διάθεση την οπτασία και φυσικά τιμωρήθηκε για την απόπειρα ιεροσυλίας: ένας κεραυνός έκαψε επιτόπου τον άμυαλο νέο και άφησε κατάλοιπο μόνο τα μαυρισμένα του κόκκαλα. Ο έντιμος νέος τρόμαξε και ικέτευσε τη Γυναίκα. Αυτή τον καθησύχασε, του εξήγησε ότι ο σύντροφός του τιμωρήθηκε από την ίδια του την κακία και ότι αυτή είχε εμφανιστεί ως προφήτης και ευεργέτης της φυλής τους. Του ζήτησε να πει στους συνανθρώπους του να τοποθετήσουν τις σκηνές τους σε κύκλο αφήνοντας προς το βορρά ένα άνοιγμα, να φτιάξουν μια καινούρια μεγάλη κωνική σκηνή και μετά να την πάει στον Ταύρο Που Περπατά Όρθιος της φυλής του. Τότε μαζί επέστρεψαν στον καταυλισμό, όπου παρά τις κακουχίες και την ανέχειά τους, οι Λακότα προσέφεραν στη θεότητα από το υστέρημά τους, πράγμα που την ευχαρίστησε ιδιαίτερα. Τους δίδαξε μελωδικές προσευχές προς τον «Ισχυρό Εκ Των Άνωθεν» και τη Μητέρα Γη, τους χάρισε μια ιερή πίπα φτιαγμένη από ξύλο και κόκκινη πέτρα, τους έδωσε καπνό και τους έμαθε πώς να καπνίζουν!
Στην πίπα ήταν σκαλισμένος ένας βούβαλος και επτά κύκλοι, που αντιστοιχούσαν στα Επτά Ιερά Τελετουργικά. Τους επεσήμανε ότι η χαριτωμένη καπνιστική συνήθεια θα πρέπει να προηγείται των τελετουργικών που επίσης τους δίδαξε, με περιεχόμενο τη λατρεία και τη φροντίδα της γης, αλλά και ότι μπορεί να αξιοποιηθεί επιπρόσθετα ως πρακτική ειρηνικής/διπλωματικής προσέγγισης άλλων φυλών. Με άλλα λόγια, κατά κυριολεξία δεν τους χάρισε κάτι άλλο από την πασίγνωστη «πίπα της ειρήνης»! Μια ακόμη λεπτομέρεια της λατρείας ήταν ότι θα πρέπει να ντύνονται με ρούχα μαύρα, κόκκινα, καφέ και λευκά, ακριβώς στα χρώματα δηλαδή της γης, αλλά και των βουβάλων.
Φεύγοντας η Γυναίκα έπεσε στο έδαφος και μεταμορφώθηκε σε βούβαλο μαύρο, μετά σε κόκκινο, μετά σε καφέ και τελικά σε λευκό. Εξαφανίστηκε και έστειλε ένα μεγάλο κοπάδι μαύρων βουβάλων, τους οποίους θα μπορούσαν οι Λακότα να κυνηγήσουν και να τραφούν, βάζοντας έτσι τέλος στα βάσανά τους.
Ο μύθος της Λευκής Γυναίκας κατόρθωσε να αποτελέσει το στυλοβάτη της πίστης των Λακότα, αλλά και να εμπνεύσει το σεβασμό στη γυναικεία φύση. Δημιουργήθηκε από τις γειτονικές φυλές Μάνταν και Χιντάτσα (επίσης φυλές Σιου) η πιο σεβάσμια γυναικεία κοινότητα της περιοχής, η Κοινωνία της Λευκής Γυναίκας του Βούβαλου, η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα και τελεί προαιώνιες τελετές προσανατολισμένες στην προστασία των παιδιών και των γυναικών από την ενδοοικογενειακή βία και το βιασμό.
Παράλληλα, εξυπηρετεί για τους Λακότα το εσωτερικό αίτημα της προσδοκίας ενός καλύτερου μέλλοντος. Η ιερή αυτή μορφή σύμφωνα με τις προφητείες αναμένεται ότι θα επιστρέψει κάποτε με τη μορφή ενός πραγματικού ολόλευκου βούβαλου (εκ γενετής λευκός, χωρίς την πάθηση του αλμπινισμού) και θα προστατεύσει τους ευσεβείς Ινδιάνους από την καταστροφή και την καταπάτηση της γης τους, κατά κύριο λόγο από τις τελευταίες κυβερνήσεις των ΗΠΑ, που πράγματι στη σύγχρονη εποχή είναι συστηματική και επιθετικότερη από ποτέ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Dawn E. Bastian & Judy Mitchell (2004), Handbook of Native American Mythology, Library of Congress Cataloging-in-Publication Data.
- The Legend of the White Buffalo Woman, aktalakota.stjo.org, διαθέσιμο εδώ
- White and Albino Animal Symbolism and Meaning, whatismyspiritanimal.com, διαθέσιμο εδώ
