Tης Μαριάνθης Τσίαρα,
Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα ζήτημα που απασχολεί σε μεγάλο βαθμό την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρώπη από τις αρχές της δημιουργίας της. Tις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, λόγω των πολέμων και της κυριαρχίας της παγκοσμιοποίησης το ζήτημα έχει γίνει φλέγων. Τη φετινή χρονιά η Ευρώπη δέχτηκε περίπου ένα εκατομμύριο αιτήματα ασύλου, προερχόμενα από άτομα από την Ασία και την Μέση Ανατολή και τέσσερα εκατομμύρια Ουκρανούς πρόσφυγες, όπου υπολογίζεται ως το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα έπειτα από αυτό του 2016. Κατά την διάρκεια όμως αυτής της χρόνιας, υπήρξαν πολλά περιστατικά ανύπαρκτης οργάνωσης, κακοδιαχείρισης και αδιαφορίας προς τους μετανάστες που προσέγγισαν την Ευρώπη έχοντας ως απόρροια χιλιάδες τραυματισμούς, θανάτους και την διαβίωση σε απάνθρωπες συνθήκες.
Η αδυναμία της Ευρωπαϊκής πολιτικής έχει οδηγήσει, λοιπόν, σε πολλά ατυχήματα με τεράστιο ανθρώπινο κόστος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ναυάγιο στην Πύλο όπου στοίχισε τουλάχιστον 78 ζωές και προκάλεσε τον τραυματισμό άλλων 105 ανθρώπων, ενώ 600 άτομα ακόμα αγνοούνται. Ένα ακόμη σχετικά πρόσφατο περιστατικό είναι το μεταναστευτικό δυστύχημα στην Ιταλία, όπου περίπου 60 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ανάμεσά τους πολλά παιδιά, όταν ένα ξύλινο ιστιοφόρο που μετέφερε μετανάστες από την Τουρκία στην Ευρώπη συνετρίβη σε βράχους στα ανοικτά των ανατολικών ακτών της Καλαβρίας. Η Welt με αφορμή το περιστατικό στην Πύλο και την μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου ασκεί κριτική δημοσίως, τονίζοντας πως αυτή δεν έχει απλώς ηθική υποχρέωση προστασίας των ανθρωπιστικών ιδεών, αλλά και συμβατική: «Ίσως θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν επινοήθηκε από κάποια δεξαμενή σκέψης μιας ακτιβιστικής οργάνωσης, αλλά ότι ανάγεται σε μια συμφωνία που έχουν συνάψει τα ευρωπαϊκά κράτη ήδη πριν από την ίδρυση της Ε.Ε.: Όποιος καταφεύγει στην Ευρώπη έχει δικαίωμα σε μια στέγη πάνω από το κεφάλι του, αρκετό νερό για να πιει και πρόσβαση σε τουαλέτα.»
Γενικότερα, η Ένωση και τα κράτη-μέλη της εντείνουν τις προσπάθειές τους προκειμένου να θεσπίσουν μια αποτελεσματική, ανθρωπιστική και ασφαλή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια μέσω του καθορισμού των στρατηγικών προτεραιοτήτων. Με γνώμονα τις προτεραιότητες αυτές, το Συμβούλιο της Ε.Ε. θεσπίζει άξονες δράσης και αναθέτει τις εντολές για διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες. Επίσης, θεσπίζει νομοθεσία και καθορίζει ειδικά προγράμματα. Τα τελευταία έτη, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαμόρφωσαν ισχυρή αντίδραση έναντι των μεταναστευτικών πιέσεων.
Εξελίξεις υπήρχαν την προηγούμενη εβδομάδα με την νέα συμφωνία με θεματική το άσυλο και την μετανάστευση. Πιο συγκεκριμένα με αυτή τη συμφωνία πρόκειται να κατανεμηθεί πιο δίκαια το βάρος της φροντίδας των αιτούντων άσυλο ευνοώντας τις χώρες που καταγράφουν τις περισσότερες αφίξεις. Η συμφωνία παρά τις πολλές διαφωνίες, παραχωρήσεις και δηλώσεις όπως εκείνη του Ούγγρου πρωθυπουργού Viktor Orban όπου χαρακτήρισε την συμφωνία απαράδεκτη, εγκρίθηκε με ειδική πλειοψηφία και πρέπει ακόμα να περάσει από δύσκολες διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κι ενώ η Ουγγαρία και η Πολωνία καταψήφισαν τη συμφωνία, άλλες χώρες όπως η Ιταλία (της οποίας η θέση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αποτελεί μια από τις χώρες με τις περισσότερες αφίξεις) αποδέχθηκαν τη συμφωνία χωρίς πολλές διαπραγματεύσεις και παραχωρήσεις. Μένει να δούμε αν η συμφωνία που η Ένωση χαρακτηρίζει «τεράστιο ορόσημο» και προσδοκά ότι θα εγκριθεί έως τον Φεβρουάριο του 2024, θα έχει κάποιο αποτέλεσμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΕΕ: Οι «συνήθεις ύποπτοι» που αντιδρούν στη συμφωνία για το μεταναστευτικό, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Ναυάγιο στην Πύλο: Η σύρραξη λίγο πριν τη βύθιση – Βίντεο από το κατάστρωμα του αλιευτικού, cnn.gr , διαθέσιμο εδώ
