Tης Ασπασίας Οικονομοπούλου,
Το θέμα της μετανάστευσης είναι ένα μείζον πρόβλημα για τις ευρωπαϊκές χώρες εδώ και πολλά χρόνια, ιδιαίτερα για εκείνες του Νότου που παλεύουν με μεγάλο όγκο αφίξεων κάθε χρόνο. Αυτό το φαινόμενο όχι μόνο θέτει προκλήσεις για τις χώρες υποδοχής, αλλά ανοίγει επίσης την πόρτα σε ένα κακόβουλο επιχειρηματικό μοντέλο που εμπορεύεται ανθρώπινες ζωές. Δυστυχώς, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά μεταναστών, συχνά παράνομες, στερούνται προφυλάξεων ασφαλείας, οδηγώντας σε θλιβερό αριθμό θανάτων καθ’ οδόν. Οι μετανάστες φορτώνονται, συχνά, σε μικρά, κακώς εξοπλισμένα σκάφη και αμέτρητοι έχουν καταλήξει να παρασυρθούν στην ανοιχτή θάλασσα. Η πρόσφατη τραγωδία στα ανοικτά των ακτών της Πύλου υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για μια συλλογική λύση σε ολόκληρη την ήπειρο για τη διαχείριση της μετανάστευσης.
Στις αρχές Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση εφάρμοσε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη νομοθεσία της για τη μετανάστευση. Μεταξύ αυτών των αλλαγών ήταν η αμφιλεγόμενη απόφαση για την επιβολή προστίμου 20.000 ευρώ ανά άτομο σε χώρες μέλη που αρνούνται να δεχθούν μετανάστες. Αυτή η κίνηση συνάντησε σημαντική αντίσταση από πολλές χώρες. Η Ιταλία, υπό την ηγεσία της Giorgia Meloni, αρνήθηκε να συμμορφωθεί παρά τις υποσχέσεις για αποζημίωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ταυτόχρονα, ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Viktor Orban, χαρακτήρισε τη συμφωνία «απαράδεκτη» και ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ουγγαρίας, Zoltan Kovacs κατηγόρησε τις Βρυξέλλες για «κατάχρηση της εξουσίας τους» και απόπειρα «αναγκασμού» της Ουγγαρίας να δεχτεί περισσότερους μετανάστες.
Αυτό το υποχρεωτικό πρόστιμο έχει σίγουρα περιπλέξει τα πράγματα. Για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, που, ήδη, παλεύουν με υψηλά ποσοστά μετανάστευσης, αυτή η απόφαση ήταν μια σημαντική οπισθοδρόμηση. Οι βόρειες χώρες, πολλές από τις οποίες δεν έχουν βιώσει τόσο μεγάλης κλίμακας μετανάστευση, έσπευσαν να επικρίνουν τον χειρισμό της κατάστασης από τον Νότο. Η οικονομική επιβάρυνση των χωρών υποδοχής, που απαιτείται για την παροχή στέγης στους μετανάστες, είναι σημαντική. Επιπλέον, η απειλή προστίμων για μη συμμόρφωση μπορεί να μοιάζει με εκβιασμό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε τις αρχές της αλληλεγγύης και της συνεργασίας, αλλά οι επικριτές υποστηρίζουν, ότι καμία χώρα που επικρίνει τη στάση της Ιταλίας δεν έχει δείξει προθυμία να δεχτεί ένα ανάλογο μερίδιο εισερχόμενων μεταναστών. Αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει μια κατάσταση αδιεξόδου τα τελευταία επτά χρόνια, τοποθετώντας το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης στις νότιες χώρες που, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, είναι πιο προσιτές στους εισερχόμενους μετανάστες.
Ως απάντηση στη τραγωδία του ναυαγίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση καταβάλλει προσπάθειες για να περιορίσει τις επιχειρήσεις εμπορίας ανθρώπων. Ωστόσο, όσο αυτά τα δίκτυα παραμένουν ενεργά, ο έλεγχος των μεταναστευτικών ροών θα είναι δύσκολο έργο. Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις ενδέχεται να οδηγήσουν ακούσια σε αύξηση της παράνομης μετανάστευσης. Οι υποψήφιοι μετανάστες, έχοντας επίγνωση του κινδύνου να σταλούν στη Τυνησία ή σε άλλες χώρες εκτός Ε.Ε. εάν απορριφθούν οι αιτήσεις τους, ενδέχεται να επιλέγουν όλο και περισσότερο παράνομες μεθόδους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πίσω από την πολιτική και τις πολιτικές κρύβονται ανθρώπινες ζωές και απαιτείται απεγνωσμένα μια συνολική, δίκαιη και ανθρωπιστική προσέγγιση στη μετανάστευση.
Πρόσθετες προσπάθειες από την Ε.Ε. για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων, τη βελτίωση της διαδικασίας αίτησης ασύλου και την έναρξη διπλωματικών διαλόγων με τις χώρες προέλευσης για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της μετανάστευσης. Η Ε.Ε. θα μπορούσε επίσης να επενδύσει περισσότερα σε προγράμματα ένταξης που βοηθούν τους μετανάστες να προσαρμοστούν στο νέο τους περιβάλλον, να μάθουν τη τοπική γλώσσα και να βρουν απασχόληση. Τελικά, μια ισορροπημένη και συνεργατική προσέγγιση από όλα τα κράτη μέλη θα είναι απαραίτητη για τον αποτελεσματικό χειρισμό αυτού του περίπλοκου ζητήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η Επίτροπος Γιόχανσον για το πολύνεκρο ναυάγιο στην Ελλάδα, Euronews.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μεταναστευτικό: Όσα περιλαμβάνει ιστορική συμφωνία της ΕΕ – Τι ακριβώς είναι ο μηχανισμός υποχρεωτικής αλληλεγγύης, Έθνος, διαθέσιμο εδώ
