Του Άγγελου Βώρου,
Σε μία «ιστορική», όπως την χαρακτήρισε ο Πρωθυπουργός, ψηφοφορία προχώρησαν οι τριακόσιοι εκλεγμένοι Έλληνες βουλευτές, την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2019, οι οποίοι με ονομαστική ψήφο, υπερψήφισαν επί της αρχής και επί των άρθρων, το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για την διευκόλυνση άσκησης του εκλογικού δικαιώματος εκλογέων που βρίσκονται εκτός ελληνικής επικρατείας. Απαύγασμα της ως άνω ψηφοφορίας εν πρώτοις θα μπορούσε να θεωρηθεί η τόνωση και ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας της δημοκρατίας, η οποία τόσο ταλανίστηκε ύστερα από την κολοβή υπερψήφιση ενός πρότερου νομοσχεδίου, αναφορικά με την αναθεώρηση της διάταξης περί την απαγόρευση των διακρίσεων. Με μία δεύτερη ανάγνωση των ειρημένων και γεγραμμένων επί των φύλλων των πρακτικών, συμπεραίνεται σχεδόν αβίαστα, ότι μέσα στην γιορτή της δημοκρατίας προσφέρει μία τάση οριοθέτησης και τοποθέτησης αστερίσκων σε όσα ψηφίστηκαν. Θα μπορούσε να λεχθεί ότι ήταν μία ψηφοφορία χωρίς σαφές πρόσημο, μιας και τόσο το αρνητικό όσο και το θετικό βρίσκονται σε μία τέλεια ισορροπία, άξια να αποδιοργανώσει την πολιτική συνείδηση, οπότε και υπογραμμίζεται το γνωστό σε όλους «ναι μεν, αλλά». Έτσι και εδώ, ναι μεν εξορθολογισμός του δικαιώματος ψήφου στους απόδημους Έλληνες, αλλά με περιορισμούς». Πριν αναφερθούμε σε οτιδήποτε πιο ειδικό, άξιο μνείας είναι το πώς διαμορφώθηκε η υπερψήφιση. Περαιτέρω, επί συνόλου 296 παρόντων βουλευτών, υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου ψήφισαν 288 έναντι επτά κατά και ένα παρών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το άρθρο 4 του πλέον κατησχυμένου νομοσχεδίου, που αφορά τον τρόπο εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους των Ελλήνων του εξωτερικού, καθώς γνώρισε την μικρότερη σύμπνοια, σε συνάρτηση πάντα με την ευρύτερη εικόνα των υπολοίπων άρθρων του νομοσχεδίου, μιας και τα «παρών», έφτασαν τα 86, έναντι των «ναι», τα οποία ξεπέρασαν κατά έξι τις διακόσιες ψήφους.
Πυρήνας του νομοσχεδίου, το οποίο υπερψηφίστηκε είναι κατ’ αρχήν η συγκρατημένη αύξηση των Βουλευτών Επικρατείας από 12 σε 15, κι αυτό γιατί οι ψήφοι των αποδήμων θα αφορούν αποκλειστικά την εκλογή αυτών του βουλευτών και δεν θα ψηφίζουν από το εξωτερικό για τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας στην οποία είναι γραμμένοι. Ρύθμιση, που κρίνεται δίκαιη, αλλά σίγουρα η αύξηση των Βουλευτών κατά 3 μόνο, απηχεί μια πολύ συγκρατημένη αύξηση, όπως προαναφέρθηκε, και σαν συμπλήρωμα της θολής αυτής εικόνας, έρχεται η ρύθμιση που δίνει στα κόμματα, την ευχέρεια να επιλέξουν έναν ή περισσότερους υποψηφίους στο ψηφοδέλτιο επικρατείας, οι οποίοι θα προέρχονται από την Ελληνισμό της διασποράς.
Παράλληλα, η αυτοπρόσωπη ψήφος του απόδημου Έλληνα σε εκλογικά τμήματα που θα συσταθούν για τον σκοπό αυτό σε πρεσβείες, προξενεία και λοιπούς χώρους με εχέγγυα καταλληλότητας, προβάλλει σαν επένδυση στη δύναμη και την «φωνή» των Ελλήνων του εξωτερικού, με μοναδικό αλλά σημαντικό μείον το γεγονός ότι δεν θα είναι δυνατή η σύσταση των προαναφερόμενων χώρων σε περιοχές που δεν συμπληρώνονται τουλάχιστον 40 εκλογείς.
Μια ακόμη καινοτομία, για την οποία υπήρξε έντονη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, την 11η Δεκεμβρίου, αλλά εν τέλει οι βοές υποχώρησαν και η διάταξη «πέρασε», είναι το ότι οι εκλογείς στα τμήματα του εξωτερικού θα επιλέγουν άνευ σταυρού προτίμησης το ψηφοδέλτιο επικρατείας του κόμματος που επιθυμούν. Δεν ψηφίζουν εν ολίγοις βάσει προσώπου, αλλά με μοναδικό κριτήριο την γενικότερη πολιτική ιδεολογία τους. Επίσης δίκαιη ρύθμιση, αλλά από την άλλη πλευρά, οριακά δίκαιη μιας και ο Έλληνας του εξωτερικού θα στερείται της στήριξης ενός συγκεκριμένου προσώπου, εν αντιθέσει με τον Έλληνα, τον διαμένοντα εντός των ελληνικών ορίων. Το ποια από τις ανωτέρω δύο καταστάσεις διεκδικεί δάφνες απόλυτης πολιτικής ορθότητας, είναι άλλο ζήτημα, η ανάλυση του οποίου σε καμία περίπτωση δεν χωρεί, εν προκειμένω.
Ύστερα απ’ όλα αυτά, το νομοσχέδιο έφτασε από την θεωρία στην ρύθμιση της πράξης και πιο συγκεκριμένα έκρινε το ζήτημα της εγγραφής των κατοίκων του εξωτερικού στους ειδικά συνταγμένους καταλόγους με βασική προϋπόθεση την προγενέστερη εγγραφή του εκλογέα στους κοινούς εκλογικούς καταλόγους. Όσοι, βέβαια, δεν ήταν ήδη γραμμένοι στους κοινούς εκλογικούς καταλόγους, μπορούν να επιτύχουν την ένταξή τους στους ειδικούς καταλόγους αποδήμων εκλογέων, με την βασική προϋπόθεση ότι θα πρέπει να πληρούν μια πλειάδα κριτηρίων, μεταξύ των οποίων είναι η διαμονή του ενδιαφερόμενου προς εγγραφή στους ειδικούς καταλόγους εκλογέα, δύο ετών στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια, έχοντας παράλληλα υποβάλει φορολογική δήλωση είτε το τρέχον είτε το προηγούμενο φορολογικό έτος. Όλα αυτά θα αποδεικνύονται και θα πιστοποιούνται από την αρμόδια αρχή, ύστερα από υποβολή των αποδήμων, ηλεκτρονικής αίτησης, συνοδευόμενη από διάφορες βεβαιώσεις. Αξίζει να αναφερθεί πως από την υποβολή φορολογικής δήλωσης εξαιρούνται οι εκλογείς που δεν έχουν συμπληρώσει το τριακοστό έτος της ηλικίας τους και γι’ αυτούς έχουν ενημερώσει τις φορολογικές αρχές δια φορολογικής δήλωσης, συγγενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού.
