Της Μαρίας Λεουτσάκου,
Πόσες φορές έχει συνοδεύσει μια παρέα ένα ποτήρι κρασί ή και πόσες στιγμές ολότελα δικές μας. Ωστόσο, το ποτήρι αυτό δεν κρύβει μέσα του μόνο τις δικές μας αναμνήσεις, αλλά και μία δική του προσωπική ιστορία που έχει να μας πει. Για την εξιστόρηση της διαδρομής του θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε πολλούς δρόμους και μέσα από αυτούς να βρούμε το σημείο τομής μεταξύ ρεαλισμού και μύθων.
Αναλυτικότερα, υπάρχουν αρκετοί θρύλοι για την προέλευση του κρασιού. Ξεκινώντας από την ελληνική μυθολογία, ο Στάφυλος ως βοσκός του βασιλιά Οινέα, καθώς πρόσεχε τις κατσίκες, παρατήρησε μια «τρελή» συμπεριφορά μίας εξ αυτών. Παρακολουθώντας, λοιπόν, ο ίδιος τη συγκεκριμένη κατσίκα συνειδητοποίησε ότι η ιδιαιτερότητά της οφειλόταν στους καρπούς από τους οποίους τρεφόταν και αφού ανέφερε το γεγονός αυτό στον Οινέα, τον διέταξε να στύψει τους καρπούς, παρασκευάζοντας, τελικά, τον Οίνο. Εκδοχές άλλων πολιτισμών, όπως του Ιράν, θέλουν την προέλευση του κρασιού να οφείλεται στον Βασιλιά Jamshid και το χαρέμι του. Πιο συγκεκριμένα, μία από τις παλακίδες του Βασιλιά ήπιε τα υπολείμματα των σταφυλιών που θεωρούνταν δηλητήριο και είχαν απομείνει στο εσωτερικό του πιθαριού είτε κατά λάθος για να απαλλαχθεί από τον πονοκέφαλό της είτε για να αυτοκτονήσει, καθώς ο Jamshid την εξόρισε. Ωστόσο, μετά από την κατανάλωσή του, ξύπνησε αντιλαμβανόμενη την ανακάλυψή της, την οποία και ανακοίνωσε αμέσως στον Βασιλιά, ο οποίος τελευταίος διέταξε τα καλλιεργούμενα σταφύλια της πόλης να αποθηκεύονται για παραγωγή οίνου.
Θεωρίες και μύθοι, λοιπόν, υπάρχουν πολλοί ανά πολιτισμό. Η αληθινή ιστορία, όμως, της προέλευσής του έρχεται να μας ταξιδέψει στη Δυτική Ασία σε περιοχές των βουνών του Καυκάσου και Zagros, της κοιλάδας του ποταμού Ευφράτη και της Ανατολίας ή διαφορετικά περνώντας στο σήμερα στις χώρες Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, βόρειο Ιράν και ανατολική Τουρκία. Παράλληλα, αρχαιολογικές έρευνες πιθανολογούν ότι η πρώτη παραγωγή κρασιού έγινε μεταξύ 8.000 π.Χ. και 4.000 π.Χ. στα αρχαία οινοποιεία της Αρμενίας, η οποία ίσως να οφειλόταν στους πρωτοπόρους της οινοποιίας Shulaveri-Shomu. Από τη δυτική Ασία η «τέχνη» του κρασιού άρχισε να εξαπλώνεται με τη βοήθεια του εμπορίου και την ανταλλαγή πολιτισμών στους Φοίνικες και την Αρχαία Ελλάδα και μετέπειτα στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου.
Παράλληλα, πιθανολογείται ότι άνθρωποι της παλαιολιθικής εποχής είχαν ήδη έρθει σε επαφή με τον οίνο λόγω κάποιας τυχαίας φυσικής ζύμωσης των σταφυλιών. Ωστόσο, λόγω της οξείδωσής του έπρεπε να αναπτυχθούν τεχνικές για την καλλιέργεια του σταφυλιού, καθώς και την παραγωγή και τη φύλαξη του οίνου. Με το πέρας των αιώνων, τα αρχαία χρόνια και οι πολιτισμοί έδωσαν την σκυτάλη τους στον Μεσαίωνα, περίοδος κατά την οποία μοναστήρια και θρησκευτικά ιδρύματα έπαιξαν καίριο ρόλο στην παραγωγή κρασιού και τη διάδοσή του, ενώ άρχισε να πιστεύεται ότι έχει μέχρι και ευεργετικές ιδιότητες.
Η ιστορία, λοιπόν, του κρασιού είναι αναμφίβολα αρχέγονη, με ένα άρθρο να είναι αδύνατο να αποτυπώσει τα εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ύπαρξής του για τα οποία υπάρχουν και αρκετά πληροφοριακά κενά. Ωστόσο, αποτελεί σίγουρα έναν από τους αρχαιότερους συνοδοιπόρους της ανθρώπινης ύπαρξης και απόλαυσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η ιστορία του κρασιού, qualitywines.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η ιστορία του κρασιού: Που φτιάχτηκε το πρώτο κρασί;, argiro.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το κρασί – ιστορική αναδρομή, enologylab.gr, διαθέσιμο εδώ
