Της Νεφέλης Τσιλοπούλου,
Το 1976 ήταν η πρώτη χρονιά στην παγκόσμια αθλητική Ιστορία που στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τορόντο συμμετείχε ένας τυφλός αθλητής. Ο Robert ‘’Bob’’ Mathews (1961-2018) έχασε συνολικά την όρασή του στα 18 του χρόνια εξαιτίας μίας πάθησης, γεγονός, όμως, που δεν τον εμπόδισε να κερδίσει 8 χρυσά μετάλλια σε 7 Παραολυμπιακούς Αγώνες. Αγωνιζόταν στις μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις, ξεκινώντας από τα 800m έως τα 10.000m. Θεωρείται μία εμβληματική φιγούρα του αθλητισμού και όχι άδικα, καθώς αποτέλεσε την αρχή για τη συμπερίληψη χιλιάδων τυφλών αθλητών. Ο Bob, όμως, εισήγαγε και κάτι ακόμα που θα αναγνωριζόταν αρκετά χρόνια αργότερα: Τον ρόλο του συνοδού αθλητή (guide athlete).
Το ντοκιμαντέρ The Invisible Bond είναι μία παραγωγή της Ολυμπιακής Οργάνωσης, διανεμημένο από το Olympic Chanel, αφιερωμένο ακριβώς στην ιστορία, αλλά και στην ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα στους τυφλούς αθλητές και τους συνοδούς τους. Η αφετηρία, λοιπόν, ήταν με τον Bob και τους φίλους του που τον βοηθούσαν να τρέξει. Τρέχοντας ενωμένοι, αρχικά κρατώντας ένα σχοινί, οι πρώτοι συνοδοί αθλητές ήταν άνθρωποι που περισσότερο έκαναν μία εξυπηρέτηση. Όπως αναφέρεται και από μερικούς συνοδούς του, κατά τη διάρκεια της ενεργούς καριέρας του, ο αριθμός των αθλητών που τον συνόδευσαν πρέπει να ξεπέρασε τους 100.
Στο παρόν, το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τρεις διαφορετικές ιστορίες από τρία διαφορετικά αθλήματα. Ένα ζευγάρι στίβου ταχυτήτων, ένα ζευγάρι τρίαθλου και ένα ζευγάρι ποδηλασίας, με κοινό στόχο τους Παραολυμπιακούς στο Τόκυο. Οι τρεις τυφλοί αθλητές εξηγούν πώς είναι να αγωνίζεσαι με έναν συνοδό, πρίσμα που αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν αναλογιστούμε την εμπιστοσύνη και τη χημεία που χρειάζεται για ένα τέτοιο εγχείρημα. Από την άλλη πλευρά, οι συνοδοί αθλητές περιγράφουν από τη δική τους οπτική αυτήν τη συνύπαρξη, αλλά και τον συνδυασμό της ατομικής συμμετοχής με την ομαδική.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά μέχρι και το 2012, οι συνοδοί αθλητές αντιμετωπίζονταν σαν βοηθητικές μηχανές χωρίς καμία απολύτως επίσημη αναγνώριση. Μέχρι και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, στο βάθρο ανέβαιναν μόνο οι τυφλοί αθλητές και το μετάλλιό τους το περνούσαν οι συνοδοί τους. Από το Λονδίνο, όμως, και έπειτα αυτό άλλαξε. Στην πατρίδα του παρά-αθλητισμού για 1η φορά στην Ιστορία ανέβηκαν στο βάθρο και πήραν μετάλλιο και οι συνοδοί αθλητές, 36 χρόνια μετά την πρώτη συμμετοχή τυφλού αθλητή. Επίσης, από το 2012 και μετά αναγράφονται τα ονόματά τους στα Result Books. Το 1976 συντελέστηκε μία τομή που έφτασε την πληρότητά της το 2012.
Για την ιστορία, η μικρή μας χώρα στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκυο κέρδισε το μοναδικό χρυσό παραολυμπιακό μετάλλιο ανάμεσα στα 11 του συνόλου από ένα αντίστοιχο δίδυμο. Οι τότε 22χρονοι Γκαβέλας και Γκαραγκάνης έτρεξαν 100m και κατέρριψαν το παγκόσμιο ρεκόρ την κατηγορία T11 που αφορά την απώλεια όρασης. Οι νεότεροι στην Ιστορία και οι πρώτοι στην Ελλάδα άνοιξαν, με τη σειρά τους, έναν νέο δρόμο για ακόμα περισσότερους αθλητές με αναπηρία.
Το Invisible Bond είναι μία πολύ όμορφη παιδευτική παραγωγή, καθώς μας δίνει ερεθίσματα που στην καθημερινή ζωή δεν δεχόμαστε. Πράγματι, η προσπάθεια όλων αυτών των αθλητών και των συνοδών τους μας βάζει σε σκέψεις για το τι είμαστε πραγματικά ικανοί να καταφέρουμε!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Watch The Invisible Bond – Paralympic Stories – Olympics, διαθέσιμο εδώ
- Νάσος Γκαβέλας – Σωτήρης Γκαραγκάνης | ofka-odysseas, διαθέσιμο εδώ
- “Rising Phoenix”- «Αναδυόμενος Φοίνικας» (2020): Ένα ντοκιμαντέρ για τη γέννηση των Παραολυμπιακών Αγώνων – Off Line Post, εδώ
