Της Άννας-Μαρίας Αλεξανιάν,
Έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν οι πολιτικές κινήσεις και δηλώσεις της πρώην Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Liz Truss, στο πλαίσιο της πενθήμερης επίσκεψής της στη Ταϊβάν. Κύρια επιδίωξη του ταξιδιού αυτού, ήταν η επιθυμία της Truss να δείξει «αλληλεγγύη» στον λαό της Ταϊβάν εν μέσω επιθετικότητας από το Πεκίνο, αναφερόμενη σε αυτή ως «φάρο ελευθερίας και δημοκρατίας». «Το μέλλον σας είναι το μέλλον μας», αυτό ήταν το απλό, αλλά ηχηρό μήνυμα της Liz Truss, η οποία έγινε η πρώτη πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας που επισκέφθηκε την αυτοδιοικούμενη νησιωτική δημοκρατία, μετά τη Margaret Thatcher το 1992. Το ταξίδι της, ωστόσο, έχει παράλληλα τη δυνατότητα να ανατρέψει την προσεκτικά ισορροπημένη προσέγγιση της βρετανικής Κυβέρνησης στις κινεζικές σχέσεις, με τον Υπουργό Εξωτερικών, James Cleverly, να υποστηρίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα έπρεπε να «κατεβάσει τα ρολά στην Κίνα», καθώς αυτό θα ήταν αντιπαραγωγικό για το εθνικό συμφέρον.
Η Alicia Kearns, Πρόεδρος της Επίλεκτης Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, εξαπέλυσε μια σφοδρή επίθεση προς το πρόσωπο της Truss, αναφέροντας πως: «Το ταξίδι είναι άχρηστο, δεν είναι ουσιαστικό και κλιμακώνει την κανονική κατάσταση στην Ταϊβάν. Είναι το χειρότερο παράδειγμα διπλωματίας του Instagram». Ισχυρίστηκε ότι η επίσκεψη της Truss δεν θα ωφελούσε τον ταϊβανέζικο λαό, αλλά μάλλον θα υπονόμευε περαιτέρω την ασφάλεια και τη σταθερότητα του στενού της Ταϊβάν.
Είναι ένα έργο ματαιοδοξίας, όπως ανέφερε, που είχε στόχο να ανοικοδομήσει τη φήμη της μετά τη σύντομη θητεία της ως Πρωθυπουργού πέρυσι. Πρόσθεσε ότι το ταξίδι αυτό είναι πιθανό να κάνει τη ζωή πιο δύσκολη για τον ταϊβανέζικο λαό, ο οποίος ήδη αναγκάζεται να ζει με περισσότερη κινεζική στρατιωτική δύναμη στο «κατώφλι» του μετά την επίσκεψη της Nancy Pelosi, τότε Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ. Σημείωσε μάλιστα, πως η Liz Truss δεν ασκεί πλέον καμία επιρροή.
Ένας εκπρόσωπος της Truss απάντησε: «H πρώην πρωθυπουργός έχει προσκληθεί από την κυβέρνηση της Ταϊβάν. Εκείνοι γνωρίζουν πολύ καλύτερα τι είναι προς το συμφέρον του ταϊβανέζικου λαού. Το μέλλον της Ταϊβάν ως ελεύθερης δημοκρατίας διακυβεύεται. Η Alicia Kearns θα πρέπει να ζητήσει συγγνώμη για την κατάχρηση της θέσης της, ώστε να εμπλακεί σε μικροπολιτικές επιθέσεις».
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν σχολίασε παρά μόνο πως δεν θα εμπλακεί στις «ανεξάρτητες ταξιδιωτικές αποφάσεις ενός ατόμου που δεν είναι μέλος της κυβέρνησης». Το Πεκίνο απάντησε σε αυτή την επίσκεψη στέλνοντας πολεμικά πλοία και στρατιωτικά αεροσκάφη για να περικυκλώσουν το νησί και εκτοξεύοντας πυραύλους πάνω από αυτό. Το Υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν ανακοίνωσε ότι εντόπισε τρία κινεζικά πολεμικά πλοία, συμπεριλαμβανομένου του αεροπλανοφόρου Shandong, να περνούν από τα στενά της Ταϊβάν. Την ίδια στιγμή, η κινεζική πρεσβεία στο Λονδίνο προχώρησε σε δήλωση μετά την άφιξη της Truss στην Ταϊπέι, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψή της «επικίνδυνη πολιτική παράσταση που δεν θα κάνει παρά μόνο κακό στο Ηνωμένο Βασίλειο» και προτρέποντας το Λονδίνο «να σταματήσει να κάνει πολιτικές εκπομπές με το ζήτημα της Ταϊβάν».
Η Ταϊβάν είναι μια αυτοδιοικούμενη δημοκρατία από το 1949, αλλά το Πεκίνο τη θεωρεί ως μια επαρχία που έχει αποστατήσει και που πρέπει να επανενωθεί με την ηπειρωτική χώρα και να τεθεί πάλι υπό τον έλεγχο αυτού, ακόμα και με καταφυγή σε βίαιους τρόπους. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, η οικονομία της Ταϊβάν είναι πρότυπο για την Ασία και όχι μόνο. Τα τελευταία 30 χρόνια, το έθνος αντιμετώπισε μια σειρά από περιφερειακές και παγκόσμιες οικονομικές δυσχέριες, αλλά με ανθεκτικότητα έχει βγει από αυτές τις κρίσεις τόσο ανταγωνιστική όσο ποτέ. Η Ταϊβάν είναι η τέταρτη πιο ελεύθερη οικονομία στον κόσμο, καταγράφοντας την υψηλότερη βαθμολογία της στον Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας του 2023.
Η Liz Truss έφτασε στην Ταϊβάν στις 16 Μαΐου με την ιδέα ότι η Βρετανία θα υποστηρίξει την προσπάθειά της για ένταξη στο εμπορικό μπλοκ του Ειρηνικού, το CPTPP. Ενώ σύμφωνα με την ίδια, οι ελεύθερες δυτικές δημοκρατίες θα πρέπει να «σκληρύνουν» τη στάση τους απέναντι στο Πεκίνο, στην προσπάθειά της να ασκήσει πίεση και στον διάδοχό της, Rishi Sunak, να λάβει πιο σθεναρή στάση σε ένα πλήθος θεμάτων.
Η Тruss συναντήθηκε επίσης με τον Πρωθυπουργό της Ταϊβάν Chen Chien-jen σε μια συνάντηση που μεταδόθηκε ζωντανά στο Διαδίκτυο, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Chen περιέγραψε την επίσκεψή της ως «ιστορικά σημαντική».
Η πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας, δήλωσε ότι η Δύση πρέπει να δείξει αταλάντευτη υποστήριξη στο δημοκρατικά διοικούμενο νησί, στη κεντρική ομιλία στο Ίδρυμα Prospect, κάτι το οποίο κινδυνεύει να βλάψει περαιτέρω τους δεσμούς της Βρετανίας με το Πεκίνο. «Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε ελεύθερες δημοκρατίες όπως η Ταϊβάν ενόψει της επιθετικότητας ενός κινεζικού καθεστώτος του οποίου το ιστορικό γνωρίζουμε ήδη», είπε μεταξύ άλλων.
Ήταν ήδη ξεκάθαρο από την πρόσφατη ομιλία της στο συντηρητικό think tank «The Heritage Foundation» στην Ουάσιγκτον ότι η πρώην Πρωθυπουργός, προσπαθεί να βελτιώσει την εικόνα της διεθνώς. Ούσα υπεύθυνη για ένα από τα πιο καταστροφικά προγράμματα οικονομικής πολιτικής στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, έχασε την εμπιστοσύνη του κοινού και την εμπιστοσύνη του Συντηρητικού Κόμματος σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα την παραίτησή της μετά από 44 ημέρες στην εξουσία. Το ταξίδι της, όμως, ήρθε σε μια εποχή που οι σχέσεις μεταξύ Βρετανίας και Κίνας είναι οι χειρότερες των τελευταίων δεκαετιών, γεγονός που σίγουρα απαιτούσε μια πολύ λεπτότερη διαχείριση της κατάστασης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Observer view on Liz Truss’s intervention in Taiwan, The Guardian. Διαθέσιμο εδώ
- In Taiwan, former UK PM Truss warns against appeasing China, Reuters. Διαθέσιμο εδώ
- Jasmine Andersson, Truss urges Sunak to class China as ‘threat’ to UK security, BBC News. Διαθέσιμο εδώ
