Της Βασιλικής Βραχάτη,
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει το ”status quo” όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Η πρόσφατη ενίσχυση της άμυνας της Ρωσίας στην περιοχή αλλά και η στρατιωτική συνεργασία με την Κίνα, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στις υπόλοιπες χώρες της Ασίας και –κυρίως– στην Ιαπωνία. Για να αντικρούσει την αυξανόμενη απειλή, η Ιαπωνία επιδόθηκε σε έναν αγώνα αύξησης των στρατιωτικών εξοπλισμών και ενίσχυσης της άμυνάς της. Αντίστοιχα, χώρες όπως το Πακιστάν και η Ινδία επιθυμούν το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία και καταδίκασαν τη ρωσική εισβολή. Στον αντίποδα, η Ρωσία άνοιξε νέους δίαυλους επικοινωνίας με την Κίνα, με τη δεύτερη να διατηρεί θεωρητικά ουδέτερη στάση απέναντι στον πόλεμο, χωρίς, όμως, να λείπουν οι «επιθέσεις» σε Η.Π.Α. και ΝΑΤΟ.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Κινέζου ηγέτη Xi Jinping στη Ρωσία, το 2022 οι δύο χώρες υπέγραψαν μία συνεργασία «άνευ όρων» και θεμελίωσαν μία «φιλία χωρίς όρια», όπως ονομάστηκε αργότερα. Πρόκειται για μία στρατιωτική και ενεργειακή συνεργασία και όχι συμμαχία, δηλαδή, δεν δεσμεύει τις χώρες να υποστηρίξουν η μία την άλλη σε περίπτωση εισβολής, γεγονός που έγινε κατανοητό από τον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Απώτερος στόχος αυτής της συνεργασίας είναι ο περιορισμός της επιρροής Η.Π.Α και ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Τον Μάρτιο του 2023, η Ρωσία ανακοίνωσε πως μεραρχία αμυντικών πυραυλικών συστημάτων εγκαταστάθηκε στο Paramushir, μία από τις Κουρίλες νήσους. Η Ιαπωνία υποστηρίζει πως κάποια από αυτά τα νησιά της ανήκουν και τα διεκδικεί μέχρι και σήμερα, χωρίς όμως το Paramushir να είναι ένα από αυτά. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας σε επίσκεψή του στη Σουηδία, στο συνέδριο των Υπουργών Εξωτερικών χωρών της Ευρώπης και της περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού μίλησε για τη συνεργασία Κίνας-Ρωσίας και για τις ταυτόχρονες στρατιωτικές τους επιχειρήσεις.
Πραγματοποίησαν κοινές δοκιμαστικές πτήσεις μαχητικών, βομβαρδιστικών αεροσκαφών και κοινές ναυτικές επιχειρήσεις σε περιοχές κοντά στα σύνορα της Ιαπωνίας. Ο Ιάπωνας ΥΠΕΞ έκανε λόγο και για την αυξανόμενη προκλητικότητα της Βόρειας Κορέας που επιχειρεί δοκιμές βαλλιστικών πυραύλων στην περιοχή. Η Κίνα αντέκρουσε τις κατηγορίες υποστηρίζοντας πως προστατεύει την εθνική της κυριαρχία και τα αναπτυξιακά της συμφέροντα. Στην πρόσφατη επίσκεψη του Κινέζου Υπουργού Άμυνας, Li Shangfu στη Ρωσία, έγινε κατανοητή η επιθυμία για εμβάθυνση των σχέσεων των δύο χωρών. Μετά τη συνάντηση του με τον Ρώσο ομόλογό του Sergei Shoigu, ο Κινέζος Υπουργός δήλωσε πως θα ενισχυθούν οι στρατιωτικοί τους δεσμοί και η ανταλλαγή στρατιωτικού εξοπλισμού.
Αυτή η συνεργασία έχει προκαλέσει ανησυχία στο ΝΑΤΟ. Τόσο η Ιαπωνία όσο και η Νότια Κορέα έχουν ενισχύσει τους δεσμούς τους με το ΝΑΤΟ και με τις Η.Π.Α. Από την πλευρά της η Κίνα, αν και αρνήθηκε να καταδικάσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, ασκεί προσεκτική εξωτερική πολιτική, χωρίς να έχουν βρεθεί ίχνη αποστολής στρατιωτικής βοήθειας στη Ρωσία, γεγονός που θα εκτροχίαζε την ήδη τεταμένη κατάσταση στην περιοχή. Το ερώτημα, όμως, που επανέρχεται με τις συχνές επισκέψεις Κινέζων μελών της κυβέρνησης στη Ρωσία είναι κατά πόσο οι μεταξύ τους σχέσεις θα διατηρούνται σε μία στρατιωτική και ενεργειακή συμμαχία; Ποια είναι τα όρια αυτής της «άνευ όρων» φιλίας, εφόσον έχουν κοινά συμφέροντα;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Karl Ritter & David Keyton, China and Russia are increasing their military collaboration, Japan’s foreign minister warns, ABC News. Διαθέσιμο εδώ
- Nato concerned by China’s ‘rapid and opaque’ military buildup, says Blinken, The Guardian. Διαθέσιμο εδώ
- Vladimir Isanchekov, China’s military chief vows to bolster ties with Russia, AP News. Διαθέσιμο εδώ
