Της Ιωάννας Χατζηαντωνίου,
Ο όρος μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα έχει στιγματίσει την παρούσα δεκαετία παράλληλα με τα ζητήματα που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας. Από το Thessaloniki Summit του 2019 κιόλας ο κύριος Μαργαρίτης Σχοινάς, νυν αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπεύθυνος για την προώθηση του Ευρωπαϊκού μας τρόπου ζωής, αλλά και η νυν Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχαν θέσει ως υψηλή προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα ζητήματα του Προσφυγικού και του Μεταναστευτικού. Τώρα λοιπόν με την επίσημη έναρξη λειτουργίας της νεοσύστατης Επιτροπής, ο κύριος Σχοινάς σε συνεργασία με τη Σουηδή Επίτροπο για τις Εσωτερικές Υποθέσεις Ιλβα Γιόχανσον λαμβάνουν έμπρακτη δράση.
Ιδιαίτερα οι τελευταίες εξελίξεις που αφορούν τον Τούρκο Πρόεδρο και οι επανειλημμένες δηλώσεις-απειλές ότι θα ανοίξει τα σύνορα και ένα τεράστιο πλήθος προσφύγων θα εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω φυσικά πρώτα της χώρας μας, καθιστούν το προσφυγικό στην λίστα των υψηλών προτεραιοτήτων για τη νέα Επιτροπή. Σίγουρα η απειλή είναι άμεσος κίνδυνος για τη χώρα μας αλλά μπορεί εύκολα να επεκταθεί σε μια Ενωσιακή κρίση. Μια κρίση τόσο σε φυσικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο αξιών. Με άλλα λόγια, η κρίση αυτή θα αναδείκνυε και το πνεύμα των σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών, καθώς η απουσία εσπευσμένης αντίδρασης για βοήθεια της Ελλάδας ή η άρνηση να ανοίξουν τα σύνορα, για να διαμοιραστεί ο αριθμός των προσφυγών έτσι ώστε να βρεθεί μια βιώσιμη λύση, θα έθετε προβλήματα αλληλεγγύης, συνεργασίας και πάνω απ’ όλα εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών. Μια τέτοια κρίση με πιο άμεση έκφραση, θα αποτελούσε έναν σεισμό πολλών ρίχτερ για τις αξίες στις οποίες στηρίζεται εδώ και πολλά χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το σχέδιο δράσης ξεκινά λοιπόν, με επισκέψεις σε όλες τις πρωτεύουσες της Ένωσης με σκοπό τις συνομιλίες με τις αρμόδιες αρχές στα πλαίσια της δημιουργίας μιας κοινής πολιτικής στο ζήτημα του ασύλου, των ανοικτών συνόρων και της επίλυσης του προσφυγικού για την Ευρώπη, αλλά και της Τουρκίας ως χώρας που επηρεάζεται εξίσου από το ζήτημα. Πρώτοι σταθμοί: Αθήνα και Άγκυρα ως οι πιο έντονα εμπλεκόμενες στο ζήτημα περιοχές, όπως δήλωσε ο κύριος Σχοινάς μετά τη λήξη της συνόδου των υπουργών εσωτερικών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019, πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσκεψη στην Αθήνα, όπου ο κύριος Μητσοτάκης υποδέχτηκε τα μέλη της Επιτροπής, κύριο Σχοινά και κυρία Γιόχανσον, και εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τα μέλη για το έργο που ξεκινούν να παράγουν. Παράλληλα, δήλωσε την προθυμία του για μια καλή συνεργασία των ελληνικών αρχών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ένα κάλεσμα για αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών. Με τη σειρά του ο κύριος Σχοινάς τόνισε πως για να εξελιχθεί θετικά η κατάσταση πρέπει πρώτα να λυθεί το πρόβλημα, το οποίο επί της παρούσης επικεντρώνεται στη χώρα μας, αλλά φυσικά να συζητηθούν και μελλοντικές προοπτικές επί του θέματος, όπως και το ζήτημα του Διακανονισμού του Δουβλίνου. Και οι 3 τους αναγνώρισαν το προσφυγικό ως ένα πρόβλημα για όλη την Ένωση και όχι μόνο για την Ελλάδα, η όποια όπως ανέφερε η κυρία Γιόχανσον δέχεται μεγάλη πίεση και κάθε εβδομάδα που το πρόβλημα δεν λύνεται η κατάσταση δυσχεραίνει την πορεία της Ελλάδας αλλά και τη ζωή των κατατρεγμένων προσφύγων.
Η συνάντηση την επομένη στις 6 του μηνός με τον Τούρκο Πρόεδρο ήταν εξίσου ενδιαφέρουσα, καθώς αφενός η Τουρκία είναι το κέντρο της κρίσης και η κατάσταση της χρήζει άμεσης βοήθειας αλλά αφετέρου και δεδομένης και της πρόσφατης συνάντησης των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας στα πλαίσια της 70ης Συνόδου του ΝΑΤΟ. Το δίδυμο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποδέχτηκε ο κύριος Έρντογαν και τον οποίο στη συνέχεια συνόδευσαν και άλλα μέλη των τουρκικών αρχών, όπως ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, Φουάτ Οκτάι, ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο υφυπουργός εξωτερικών και αρμόδιος για τα ευρωπαϊκά ζητήματα Φαρούκ Καϊμακτσί και ο πρόεδρος της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, Μουσταφά Σεντόπ. Ακόμα, οι δύο επισκέπτες βρέθηκαν στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση και απέδωσα φόρο τιμής με ένα στεφάνι στα θύματα της απόπειρας πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016.
Οι συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν φαίνεται να είχαν θετικά αποτελέσματα, όπως φαίνεται από την δήλωση που έκαναν τα μέλη της Κομισιόν και δημοσιεύτηκε στην επίσημη ηλεκτρονική σελίδα. Συγκεκριμένα, οι 2 εκπρόσωποι της Ένωσης εξέφρασαν για ακόμα μια φορά την δέσμευση της Ε.Ε. να παρέχει ολοκληρωμένη βοήθεια και υποστήριξη στην Τουρκία, όπως επίσης και να συνεχιστούν οι διαδικασίες συνεργασίας και ενασχόλησης μεταξύ των 2 δρώντων. Επιπροσθέτως, τόσο ο κύριος Σχοινάς όσο και η κυρία Γιοχάνσον μοιράστηκαν στα κοινωνικά δίκτυα πως οι ίδιοι αλλά και η Ε.Ε. σε γενικό σύνολο είναι διατεθειμένοι να παραμείνουν πιστοί στις δεσμεύσεις τους προς την Τουρκία, με ειδική μνεία στην Δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας της 16ης Μαρτίου του 2016, αλλά και αναγνώρισαν τη γείτονα μας χώρα ως ένα βασικό στρατηγικό εταίρο και γείτονα.
Το Προσφυγικό και Μεταναστευτικό Ζήτημα έχει αποκτήσει σε πολλές περιπτώσεις ρόλο κλειδί τον ρου των πολιτικών εξελίξεων και τη λήψη αποφάσεων, αλλά φυσικά δεν παύει να είναι ένα πρόβλημα στην κατηγορία αυτών που πρέπει να επιλυθούν αμέσως για να μην διογκωθεί η ζημία που έχει ήδη πραγματοποιηθεί. Κατατάσσεται στα ζητήματα που αφορούν και επηρεάζουν την Ένωση ως σύνολο και όχι στα ελληνοτουρκικά ακόμα και αν η άμεση πίεση ασκείται σε αυτές τις 2 χώρες. Με σκοπό λοιπόν την επίλυση του προσφυγικού, με την δημιουργία μας κοινής πολιτικής ασύλου και διαχείρισης των συνόρων αλλά και παράλληλα την συνέχεια της Ευρωπαϊκό-τουρκικής συνεργασία, το δίδυμο Σχοινάς – Γιοχάνσον ξεκίνησαν άμεσα τις διαδικασίες για να βάλουν το σχέδιο τους σε εφαρμογή, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως η καινούργια Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν πρόκειται να σπαταλήσει χρόνο και σκοπεύει να εκπληρώσει σε μέγιστο βαθμό τις υποσχέσεις και τις δεσμεύσεις της τόσο προς τα κράτη μέλη και τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και προς τους εταίρους της, ειδικά όπως η Τουρκία που βρίσκεται σε μια κρίσιμη κατάσταση δίχως επιστροφή. Προβλέψεις υπάρχουν πολλές, αλλά δυστυχώς σε τέτοια ζητήματα μόνο ο χρόνος μπορεί να μας πει κατά πόσο επιτυχημένο ή μη θα κριθεί αυτό το πρώτο βήμα της Επιτροπής.
