Του Δημήτρη Σπυριδάκη,
Εισερχόμενοι, πλέον, στο τελευταίο δεκαήμερο πριν τις εκλογές της 21ης Μαΐου, το προεκλογικό τοπίο φαίνεται να είναι ξεκάθαρο ως προς την επόμενη μέρα. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν τη Ν.Δ. να διατηρεί μια απόσταση ασφαλείας 5 και πλέον μονάδων από τον δεύτερο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., με τη μόνη πιθανή Κυβέρνηση που θα μπορούσε να προκύψει, λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής, να είναι μια συγκυβέρνηση του κυβερνώντος κόμματος με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ταυτόχρονα, το σενάριο μιας «προοδευτικής διακυβέρνησης», με τους όρους που το παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας, φαίνεται να έχει αποκλειστεί.
Τους προηγούμενους μήνες μονοπώλησε το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας «προοδευτικής διακυβέρνησης», μιας Κυβέρνησης συνεργασίας δηλαδή, που θα αποτελούνταν από τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., το ΠΑ.ΣΟ.Κ.-ΚΙΝ.ΑΛ. και το Μέ.Ρ.Α.25. Το σύστημα της απλής αναλογικής, το οποίο είναι διαδεδομένο σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, έχει τέτοια μορφή, έτσι ώστε να ευνοεί τις συνεργασίες μεταξύ των κομμάτων, προκειμένου να σχηματιστεί Κυβέρνηση. Οι συνθήκες που επικρατούσαν στο πολιτικό σκηνικό λίγες εβδομάδες πριν, έδωσαν ελπίδες στους οπαδούς ενός τέτοιου εγχειρήματος. Η δημοσκοπική «βουτιά» της Ν.Δ. μετά την τραγωδία των Τεμπών, σε συνδυασμό με την ενίσχυση των ποσοστών των τριών προαναφερθέντων κομμάτων, άλλαξαν το προεκλογικό τοπίο, δημιουργώντας συνθήκες σχηματισμού μιας τέτοιας Κυβέρνησης, ακόμα και «ηττημένων» –όπως αποκαλέστηκε–, δηλαδή με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. να μην είναι πρώτο κόμμα.
Σήμερα, δέκα μέρες πριν τις εκλογές, το αφήγημα αυτό φαίνεται να είναι ουτοπικό. Λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η Ν.Δ. έχει πλήρως ανακτήσει τις απώλειες των Τεμπών και έχει ενισχύσει τα ποσοστά της. Αντιθέτως, Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και το Μέ.Ρ.Α.25 παρουσιάζουν στασιμότητα ή και μείωση σε σχέση με δύο μήνες πριν. Στην περίπτωση του Κ.Κ.Ε., ο Δημήτρης Κουτσούμπας, κατηγορηματικά, απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας και συμμετοχής σε ένα σχήμα προοδευτικής διακυβέρνησης ή «ανοχής» της. Ταυτόχρονα, η εικόνα στο πολιτικό τοπίο αριστερά του κέντρου μόνο ομόνοια και σύμπνοια δεν δείχνει, μετά τις τελευταίες εξελίξεις.
Καταρχάς, ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και ΠΑ.ΣΟ.Κ., δύο κόμματα που ανταγωνίζονται αμφότερα για τους ψηφοφόρους του κεντροαριστερού χώρου, φαίνεται να διαφωνούν, εκτός από την κληρονομία του Ανδρέα Παπανδρέου(!), και ως προς τις προγραμματικές τους θέσεις, με τη Χαριλάου Τρικούπη να απορρίπτει οποιαδήποτε προγραμματική σύγκλιση μετά τις κάλπες. Την ίδια στιγμή, «στα καρφιά» φαίνεται να είναι οι πρώην σύντροφοι Αλέξης Τσίπρας και Γιάνης Βαρουφάκης, με τον δεύτερο να υποστηρίζει χαρακτηριστικά: «δεν φτιάξαμε το ΜέΡΑ 25 για να γίνουμε Υπουργοί του Αλέξη Τσίπρα». Η πρόσφατη συζήτηση σχετικά με το σχέδιο «Δήμητρα», αλλά και το άνοιγμα πληγών που φτάνουν μέχρι τα γεγονότα του 2015 και τη σύγκρουση Τσίπρα-Βαρουφάκη, καθιστούν δύσκολη, έως αδύνατη, την πιθανότητα συνεργασίας των δύο, ακόμα και αν οι αριθμοί το επέτρεπαν.
Επομένως, με δεδομένα όπως αυτά διαμορφώνονται την παρούσα στιγμή, η «προοδευτική διακυβέρνηση» είναι καμένο χαρτί. Εκτός του γεγονότος ότι δεν συγκεντρώνονται τα απαραίτητα ποσοστά από τα τρία κόμματα που θα την αποτελούσαν, δεν υπάρχει και το απαραίτητο κλίμα σύγκλισης και συνεργασίας μεταξύ τους. Όπως αναφέρθηκε, το μόνο υπαρκτό σενάριο Κυβέρνησης, που δύναται να προκύψει από τις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής, είναι αυτό της Ν.Δ.-ΠΑ.ΣΟ.Κ., κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα πιθανόν. Ο Πρωθυπουργός έχει επαναλάβει πολλές φορές πως στόχος είναι η αυτοδυναμία και όχι ο σχηματισμός μιας Κυβέρνησης που δεν θα έχει προοπτική σταθερότητας και ολοκλήρωσης της τετραετίας. Με το ποσοστό που συγκεντρώνει τώρα, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο στόχος της αυτοδυναμίας βρίσκεται και πάλι «στο τραπέζι» στις δεύτερες κάλπες της ενισχυμένης αναλογικής.
Κλείνοντας, οι κάλπες της 21ης Μαΐου, όπως φαίνεται, θα αποτελέσουν μια μέτρηση δυνάμεων για τα πολιτικά κόμματα, καθώς δεν διαφαίνονται ουσιαστικές προοπτικές για σχηματισμό Κυβέρνησης. Το «τεστ» της απλής αναλογικής στη χώρα μας δεν φαίνεται να ευδοκίμησε, εξαιτίας αφενός της έλλειψης τέτοιας πολιτικής κουλτούρας, αλλά και ωριμότητας των πολιτικών φορέων να κάνουν ουσιαστικό διάλογο. Όπως όλα δείχνουν, οι εκλογές της ερχόμενης Κυριακής θα αποτελέσουν «προθέρμανση» για τις εκλογές της ενισχυμένης αναλογικής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Βαρουφάκης: Η πρόταση Τσακαλώτου κουμπώνει με το «Δήμητρα» – Δεν φτιάξαμε το ΜέΡΑ25 για να γίνουμε υπουργοί του Τσίπρα, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
