Της Αναστασίας Ερνεάνου,
«Από τα μάτια του παιδιού κύλησαν δυο δάκρυα. Αν μπορούσαν να μιλήσουν αυτά τα δάκρυα, και τι δε θα έλεγαν! Θα έκαναν και τις πέτρες να ραγίσουν από τη συγκίνηση».
Το αριστούργημα «Όλιβερ Τουίστ» αποτελεί έργο του σπουδαίου συγγραφέα διεθνούς φήμης, Τσάρλς Ντίκενς. Μάλιστα, αποτελεί το δεύτερο μυθιστόρημα στη συγγραφική καριέρα του Ντίκενς, το 1838 και το πρώτο αγγλικό μυθιστόρημα που είχε ως πρωταγωνιστή ένα παιδί.
Υπόθεση:
Το βιβλίο πραγματεύεται την πολύπαθη και ταραχώδη ζωή ενός μικρού αγοριού, του Όλιβερ Τουίστ, ο οποίος δεν πρόλαβε να ζήσει την αγάπη και τη θαλπωρή της μητέρας του, καθώς πέθανε κατευθείαν μετά τη γέννα. Από εκείνο το σημείο ξεκινούν οι δυσκολίες για το μικρό μας ήρωα. Αρχικά, βρέθηκε στο ορφανοτροφείο της εκκλησίας μαζί με ακόμα είκοσι εννέα παιδιά, υπό την επίβλεψη της ψυχρής και αδιάφορης Κυρίας Μαν. Σε ηλικία εννέα χρόνων τον μεταφέρουν σε δημόσιο άσυλο, όπου η καθημερινότητά του περιγράφεται με τις εξής τρεις λέξεις: πείνα, κρύο, ξύλο. Αφού βρίσκεται ένας πρόθυμος κύριος να τον αναλάβει, ο κύριος Σόρμπερι που κατασκευάζει φέρετρα, ο Όλιβερ ζει πλάι σε μια οικογένεια για πρώτη φορά. Ωστόσο, ούτε αυτή η εμπειρία αλλάζει τον προηγούμενο τρόπο ζωής του Όλιβερ. Φτάνοντας στα όριά του, αποφασίζει να το σκάσει και να ψάξει τη σωτηρία του στο Λονδίνο. Εκεί γνωρίζει το μικρό Τζάκ Ντόουκιν με το ψευδώνυμο «Αλεπού». Κάπως έτσι, ο ήρωάς μας μπλέκεται με μια συμμορία ληστών, με αρχηγό τον Εβραίο, έναν αδίστακτο ληστή και σκληρό άνθρωπο. Ο Όλιβερ όμως, παρά τις συνεχείς προσπάθειες, αρνείται να υπακούσει στις άνομες εντολές τους. Επιτέλους η τύχη αρχίζει να του χαμογελά! Μπαίνει στο δρόμο του ο κύριος Μπράνλοου ή μάλλον… ο Όλιβερ στο δρόμο του κυρίου Μπράνλοου σε μια απόπειρα να τον κλέψει υπό την πίεση της υπόλοιπης συμμορίας. Ένα μυστικό αποκαλύπτεται στη συνέχεια, το οποίο αποβαίνει μοιραίο για τη ζωή του πρωταγωνιστή μας. Η αλήθεια είναι, πως δε θα ήθελα να αποκαλύψω το τέλος, αλλά σίγουρα «ζήσαν αυτοί καλά».
Kριτική:
Δε θα μπορούσα να αρνηθώ πως το βιβλίο του Τσάρλς Ντίκενς «σημάδεψε» την παιδική μου ηλικία. Το συγγραφικό ταλέντο του σπουδαίου λογοτέχνη, σε συνδυασμό με τη δημιουργικότητα και τη φαντασία έδωσαν αυτό το αποτέλεσμα. Η απλότητα του λόγου αποδίδει με ακρίβεια την πλοκή του έργου και εκφράζει απόλυτα τη συναισθηματική κατάσταση των προσώπων, και ιδιαιτέρως, του μικρού Όλιβερ. Σε αυτό έγκειται και η ταύτιση που νιώθουμε μαζί του ακολουθώντας τον στις περιπέτειές του, η συναισθηματική φόρτιση που δημιουργείται με το πέρασμα από τη λύπη και το σκοτάδι στην ευτυχία και την αισιοδοξία.
Ο «Όλιβερ Τουίστ» αποκαλύπτει πτυχές της πραγματικής ζωής που μπορεί να βίωναν ή να βιώνουν ακόμη και σήμερα χιλιάδες εγκαταλελειμμένα παιδιά, τα οποία ζουν υπό το φόβο και το ρατσισμό. Ταμπέλες του τύπου «ορφανό» ή «μπάσταρδο» χαρακτηρίζουν ολόκληρη την παιδική τους ηλικία και τα «στοιχειώνουν» για μια ολόκληρη ζωή. Αυτού του είδους στερεοτυπικές και ρατσιστικές αντιλήψεις είναι πια καιρός να λησμονηθούν. Τα παιδιά αυτά χάνουν τις ομορφότερες και τρυφερότερες στιγμές της ζωής τους, επειδή κάποιος άλλος επέλεξε στη θέση τους. Δεν πρέπει όμως, να λησμονούμε ότι η εξέλιξη προέρχεται από εμάς τους ίδιους και αποτελεί μια αλλαγή, η οποία πηγάζει από μέσα μας. Όσο βρισκόμαστε δέσμιοι τέτοιων αντιλήψεων, η κοινωνία μας δε θα μπορέσει να προχωρήσει, με αποτέλεσμα το πνευματικό επίπεδο να πέφτει ολοένα και περισσότερο και τα κρούσματα της βίας και της κακοποίησης να εντείνονται ανησυχητικά!
Ο Τσάρλς Ντίκενς έδωσε μέσα από τα έργα του ένα ηχηρό μήνυμα. Έγραψε αυτό το μυθιστόρημα, για να αποδείξει πως το πνεύμα του καλού πάντα υπερνικά κάθε αντίξοη περίσταση και τελικά «θριαμβεύει». Στη σύγχρονη και “πολιτισμένη” κοινωνία τα λόγια του παραμένουν διαχρονικά και «μιλούν» στην καρδιά του καθενός με διαφορετικό τρόπο. Σε αυτό έγκειται και η μαγεία του συγγραφικού λόγου του Ντίκενς. Για όλους αυτούς τους λόγους, προτείνω ανεπιφύλακτα τον «Όλιβερ Τουίστ».
Γεννήθηκε το 2000. Σπουδάζει στο τμήμα της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων σχετικά με τα εγχώρια και τα διεθνή δρώμενα. Αγαπάει τα ταξίδια και είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη όσον αφορά τον εθελοντισμό.
