Της Γεωργίας Αλεξανδράκου Αλμπάνη,
Η ημέρα των εθνικών εκλογών πλησιάζει, η Βουλή «κλείνει» και μπαίνει σε προεκλογική περίοδο και μαζί της οι πολιτικοί της χώρας ετοιμάζονται να κερδίσουν την ψήφο του λαού. Για αυτόν τον σκοπό, χρησιμοποιούν διάφορα μέσα, καθώς η ποικιλία των γενεών που θα κληθούν να ψηφίσουν, αλλά και η διαφορά ανάμεσα στην επαρχία και στις μεγάλες ελληνικές πόλεις απαιτεί κάθε φορά άλλη αντιμετώπιση και άλλον πολιτικό χειρισμό.
Αν ρωτήσουμε τους παλιότερους, θα μας πουν για συνεχή μηνύματα στα κινητά από πολιτικά πρόσωπα, τόσο σε προεκλογικές περιόδους όσο και στη διάρκεια των τετραετιών, ιδίως στις ημέρες των γιορτών, για κυριακάτικους καφέδες σε πλατείες με αυτά τα πρόσωπα, αλλά και άλλα πολλά, λίγο έξω από τα δικά μας νερά. Με λίγα λόγια, δηλαδή, παλιότερα η αμεσότητα και η προσωπική επαφή κυριαρχούσαν. Σίγουρα, αυτές οι πρακτικές μπορούν να αποδοθούν σε διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων η απουσία της τεχνολογίας και ο λιγότερος πληθυσμός, που καθιστά ευκολότερη την άμεση επικοινωνία με το κάθε πολίτη. Με το πέρασμα των χρόνων, όμως, ένα άλλο μέσο, η τηλεόραση, έγινε ο στυλοβάτης των επικοινωνιακών σχεδίων των πολιτικών, μέσω της οποίας τα λεγόμενα «σποτάκια», διάρκειας κάποιων δευτερολέπτων ή λεπτών, προσπαθούσαν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των πολιτών για το εκάστοτε κόμμα, με τελικό σκοπό την αποκόμιση της ψήφου. Και κάπως έτσι, η αμεσότητα περιορίστηκε σημαντικά, όχι στο πεδίο της προβολής, αλλά σε αυτό της προσωπικής επαφής με τον ψηφοφόρο.
Σήμερα, οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί, η τεχνολογία έχει εξελιχθεί, οι γενιές έχουν αλλάξει και η προσέγγιση των πολιτικών προς τους πολίτες έχει διαφοροποιηθεί. Η τηλεόραση εξακολουθεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας προβολής των κομμάτων, αλλά, πλέον, έχει επιτευχθεί ένας άλλος τρόπος, ο οποίος φαίνεται πως διατηρεί μια σχετική προσωπική επαφή, συνδυάζοντάς τη με τη μαζικότητα. Αυτός δεν είναι άλλος από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram κ.λπ.).
Αναρτήσεις από στιγμές της καθημερινότητας, οπτικοακουστικά υλικά από τα επιτεύγματά τους, βίντεο που απευθύνονται στον λαό, παραθέτοντας διάφορα άτυπα ερωτηματολόγια, και άλλα πολλά περιλαμβάνονται στη νέα μέθοδο προσέγγισης του λαού. Μάλιστα, σε πολλές από αυτές το κόστος είναι μηδενικό, καθώς η διαφήμιση, όπως την ξέρουμε, δεν υφίσταται εδώ. Άλλωστε, είναι και από τους λίγους τρόπους που θα καταφέρνουν να προσεγγίσουν τις μικρότερες ηλικιακές ομάδες, οι οποίες είτε αδιαφορούν και άρα δεν έχουν επίγνωση της πολιτικής κατάστασης είτε ψηφίζουν για πρώτη φορά και πρέπει να ενημερωθούν σχετικά.
Για τους παραπάνω λόγους, οι περισσότεροι πολιτικοί έχουν λογαριασμούς σε όλα τα social media, οι οποίοι με τη βοήθεια και των επικοινωνιολόγων παραμένουν ενεργοί, δημιουργώντας στους πολίτες το αίσθημα της αμεσότητας. Είναι, όμως, έτσι; Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός σε συνέντευξή του δήλωσε αφενός ότι χρησιμοποιεί τα media, στα οποία, μάλιστα, έχει ιδιαίτερη απήχηση, αφετέρου αναφερόμενος στη διάσημη πλατφόρμα του Tik Tok, στην οποία ένα βίντεό του απέσπασε 2,4 εκατομμύρια προβολές, υποστήριξε ότι ο ίδιος στο κινητό του δεν έχει καν εγκατεστημένη την ίδια την εφαρμογή. Μήπως, λοιπόν, σημειώνεται εδώ κάποια αντίφαση; Και προφανώς το ότι ο Πρωθυπουργός ήταν ο μόνος που το παραδέχτηκε δεν σημαίνει ότι κάτι αντίστοιχο δεν ισχύει στους άλλους πολιτικούς που διατηρούν τέτοιους λογαριασμούς. Ωστόσο, όπως και να έχει, είναι ένας όντως άμεσος και εύκολος (στη χρήση και τη διακίνηση) τρόπος επικοινωνίας με τον λαό, ιδίως με τη νεολαία, είτε πρόκειται για μικρές είτε για μεγάλες εκλογικές περιφέρειες, καθώς αυτά τα μέσα δεν αναγνωρίζουν τέτοια εμπόδια.
Αρκετοί, ωστόσο, είναι αυτοί που δεν χειρίζονται τα social media από επιλογή (π.χ. ο κ. Βελόπουλος). Σαφώς, θεωρούν ότι προσφέρουν κάτι, αλλά δεν είναι και τόσο σημαντικά. Στηρίζουν, λοιπόν, τα επιχειρήματά τους στην ύπαρξη πολλών ψηφοφόρων που δεν χειρίζονται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και στην «επιτυχία» των ήδη υπαρχόντων τρόπων προσέγγισης. Πρέπει, όμως, να παραδεχτούν ότι όπως όλοι οι τομείς χρειάζεται να συμβαδίζουν με τις τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις, έτσι και η πολιτική πρέπει να τις ακολουθεί, όχι λαμβάνοντας την υπόψη χρησιμοθηρικά, αλλά ακολουθώντας τη κοινή λογική, που επιτάσσει άλλες μεθόδους επικοινωνίας.
Και σε αυτή τη προεκλογική εκστρατεία και στις άλλες που είναι να έρθουν, λίγη σημασία θα πρέπει να έχει το μέσο προσέγγισης. Αυτό που θα πρέπει να μας αφορά είναι το κατά πόσο όλα αυτά είναι έστω και λίγο πραγματικά, αν υπάρχει το ελάχιστο ενδιαφέρον που θέλουν να δείχνουν ή αν όλα γίνονται για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας. Πλέον, η πληροφορία είναι διάχυτη και αυτά που λέγονται εκατέρωθεν μπορούν να ελεγχθούν ανά πάσα στιγμή. Μήπως, λοιπόν, ήρθε η ώρα να ελέγχουμε εμείς την πολιτική αυτή πληροφορία που δεχόμαστε και όχι αυτή εμάς;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εκλογές 2023: Προεκλογική εκστρατεία «πόρτα πόρτα» ή «story story»;, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εκλογές: Καμπάνιες μέσω social media με στόχευση τους νέους ψηφοφόρους, newsbomb.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οι πολιτικοί στη «μάχη» του Tik Tok: Προεκλογικές καμπάνιες με βάρκα…τα social media, zarpanews.gr, διαθέσιμο εδώ
