Της Ζωής Σπέντζα,
Τις τελευταίες εβδομάδες, καταγράφεται μεγάλη αύξηση του αριθμού των μεταναστών στα σύνορα της πόλης του Μεξικού, η οποία αποδίδεται στη λανθασμένη διαχείριση εκ μέρους των αρχών των αιτημάτων ασύλου. Η διαδικασία φαίνεται να είναι χρονοβόρα, πράγμα που κάνει τους μετανάστες να δυσανασχετούν ολοένα και περισσότερο με αυτούς που δε διστάζουν να δίνουν επαναλαμβανόμενες παρατάσεις στην «τύχη» τους. Καθώς, όμως, η ανοχή έχει και αυτή τα όριά της και κανείς δεν μπορεί να έχει το δικαίωμα να «παίζει» με τις ανθρώπινες ζωές, οι ίδιοι ένιωσαν την ανάγκη να διαμαρτυρηθούν για τον νόμο υπέρ της απέλασής τους στα σύνορα των χωρών Η.Π.Α-Μεξικού, βάζοντας φωτιά σε ομοσπονδιακό κέντρο κράτησης μεταναστών στο Juarez στην πολιτεία Chihuahua. Δυστυχώς, το αποτέλεσμα ήταν μια ανείπωτη ανθρώπινη τραγωδία με 39 νεκρούς και 27 τραυματίες. Πρόκειται για μια φονική πυρκαγιά, η οποία έχει διχάσει το πλήθος ως προς το πού πρέπει να αποδοθούν οι ευθύνες. Αιτία αυτού του διχασμού ήταν η κατάθεση της εισαγγελίας, η οποία αναγνώρισε ότι το προσωπικό του κέντρου και οι φύλακες όχι μόνο έμειναν άπραγοι, αλλά απομακρύνθηκαν, αφήνοντας κλειδωμένα τα κελιά των θυμάτων. Άραγε ήταν «ανθρώπινο λάθος» ή «προμελετημένο έγκλημα»;
Το συμβάν αυτό αποτέλεσε την αφορμή να εξετασθεί ενδελεχώς η μεταναστευτική πολιτική μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και η στάση του Μεξικανού Προέδρου Andres Manuel Lopez Obrador. Ξεκινώντας, λοιπόν, από την περίοδο προεδρίας του Donald J. Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες, ήδη, από το 2019, ήταν πρόδηλη μια μεταναστευτική πολιτική υπέρ του κλεισίματος των συνόρων με το Μεξικό, σε μια προσπάθεια να ελεγχθεί το πλήθος μεταναστών, το οποίο επιχειρούσε να μεταβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και, συνάμα, να του χορηγηθεί άσυλο. Η απειλή του Trump για κλείσιμο των συνόρων θα είχε άμεση επίδραση στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, με το Μεξικό να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, καθώς διακυβεύονταν η εξωτερική οικονομική του πολιτική και το μέλλον των εξαγωγών του. Συγκεκριμένα, θα ερχόταν αντιμέτωπο με την επιβολή υψηλών δασμών σε όλα τα προϊόντα μεξικανικής προέλευσης, θέτοντάς το, εκτός ανταγωνισμού στις τιμές της αγοράς με τη συνακόλουθη μείωση της ζήτησης, εάν δε προέβαινε σε διμερή συμφωνία με τη γειτονική χώρα.
Απόρροια αυτής της πίεσης ήταν η αναμενόμενη αποδοχή της συμφωνίας από πλευράς του Μεξικανού Προέδρου Obrador, η οποία περιλάμβανε μέτρα για την ανάπτυξη 6.000 μελών της Εθνοφρουράς του Μεξικού στα σύνορα με τη Γουατεμάλα. Ο Trump παρουσίασε την τακτική αυτή ως μια προσπάθεια «κοινής προσέγγισης των χωρών της περιφέρειας» και κατανομής του «βάρους» χορήγησης ασύλου, ενώ στην ουσία ο ζημιωμένος της υπόθεσης είναι σε κάθε περίπτωση το Μεξικό. Μήπως πρόκειται για παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, με το Μεξικό να υποχωρεί και να ζημιώνεται; Ίσως η πρακτική του Αμερικανού Προέδρου «περάστε και αφήστε» και η προσπάθειά του να οικοδομήσει σταδιακά ένα αόρατο τείχος, με τη βεβιασμένη συγκατάθεση του Μεξικού, «πληγώνει», εν τέλει, αυτόν τον αδύναμο γείτονα; Οι δηλώσεις του Andres την περίοδο εκείνη αφορούσαν την πάση θυσία «αποφυγή της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση των Η.Π.Α.» και δεν είχαν καμία πρόθεση να εναντιωθούν στις «προσταγές» της, ακόμα και αν αυτό σήμαινε τη σύλληψη ανθρώπων που μετανάστευαν για μια καλύτερη ζωή.
Σε αντίθεση με την πολιτική του Trump, ο Λευκός Οίκος επί προεδρίας του Joe Biden, ήταν και είναι πρόθυμος να διορθώσει με ανθρώπινο «πρόσημο» το «χαλασμένο» μεταναστευτικό σύστημα, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «τα προβλήματά μας δεν εμφανίστηκαν από τη μία μέρα στην άλλη και ούτε θα λυθούν κατά αυτόν τον τρόπο». Οι αισιόδοξες δηλώσεις, όμως, για συνεργατική και σταθερή πολιτική στο ζήτημα της μετανάστευσης αντέκρουαν τουλάχιστον έως το 2022 σε ένα κανονισμό δημόσιας υγείας, με το όνομα “Title 42″, που στερούσε το δικαίωμα στους μετανάστες να αιτηθούν άσυλο, ως μέτρο προστασίας από την εξάπλωση της πανδημίας του Covid-19 και συνεπάγονταν την απέλασή τους κατά τη σύλληψή τους στα σύνορα. Ωστόσο, παρά το πέρας της κρίσιμης αυτής περιόδου, ο κανονισμός έτυχε ευρείας αποδοχής από το Ανώτατο Δικαστήριο, προκαλώντας την αναβολή επιστροφής μεταναστών και, συνεπώς, την πρόκληση αναταραχής στα καταφύγια περίθαλψής τους. Ο Πρόεδρος υποστηρίζει την ανάγκη απόσυρσης του κανονισμού, ωστόσο, στην αντίπερα όχθη υποστηρίζεται πως η κίνηση αυτή θα έχει ως συνέπεια ένα ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό κύμα.
Ο Biden θέλει να συνεργαστεί με τον Obrador, δηλώντας πως στόχος του είναι τόσο η ασφάλεια στα σύνορα όσο και η ελευθερία, η ανθρωπιά, η κατανόηση, η εξισορρόπηση των κρίσεων, με χρηματοδότηση ικανή να λύσει τη μεταναστευτική κρίση. Εμπόδιο για αυτόν είναι η αντιπολίτευση, η «δημαγωγία», όπως υποστηρίζει, του κόμματος των Ρεπουμπλικανών και ο φανφαρισμός του Trump. Αν και επιφυλακτικός, ο Δημοκρατικός Πρόεδρος ήταν διατεθειμένος να συζητήσει για «επιχειρήσεις συνοριακού ελέγχου», για τη μείωση του κινδύνου όσων μεταναστών φθάνουν παράτυπα στο αμερικανικά σύνορα, πράγμα που και έκανε, αφήνοντας έτσι ικανοποιημένη την Kυβέρνηση Obrador. Επισημαίνεται, σε αυτό το σημείο, η επιθυμία νομιμοποίησης πολλών παράτυπων μεταναστών εκ μέρους της αμερικανικής Kυβέρνησης, η οποία θα επιτευχθεί με πρόσθετους πόρους που θα ενισχύσουν τη συνοριοφυλακή.
Σε τελική ανάλυση, μπορεί το νομοσχέδιο αυτό να προσκρούει στη Ρεπουμπλικανικη αντιπολίτευση, αλλά τυγχάνει αποδοχής του Mεξικανού Προέδρου, καθιστώντας πιο φιλικές τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών από ό,τι παλαιότερα. Μήπως η κατεύθυνση προς μια ηπιότερη και πιο συλλογική πολιτική σε επίπεδο κρατών αποδειχθεί ωφέλιμη, τελικά, και για τις δύο χώρες τόσο σε οικονομικό όσο και ανθρωπιστικό επίπεδο; Καθώς το μεταναστευτικό αποτελεί κοινωνικό πρόβλημα, που απασχολεί την ανθρωπότητα στο σύνολό της, θα έπρεπε –και αυτό είναι σημαντικό να το τονίσουμε– να αντιμετωπίζεται με περισσότερη «ανθρωπιά» και επιείκεια, πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα το στεγνό συμφέρον που κυριαρχεί στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΗΠΑ: Αγωνία για τους μετανάστες στα σύνορα με το Μεξικό, kathimerini.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ο Τράμπ δείχνει τη «μυστική» συμφωνία για το μεταναστευτικό, euronews.com, Διαθέσιμο εδώ
- Οι πρόεδροι των ΗΠΑ και του Μεξικού συζήτησαν μέτρα για τον περιορισμό της μετανάστευσης, Capital.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ο Μπάιντεν υπόσχεται ανθρωπιά και σταθερότητα απέναντι σε ένα “διαλυμένο” σύστημα μετανάστευσης, Capital.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Μπάιντεν: Μεταβαίνει στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού ενώ το μεταναστευτικό οξύνεται, naftemporiki.gr, Διαθέσιμο εδώ
