Της Γιώτας Σταματογιαννοπούλου,
Η Ευρώπη αντιμετώπισε έναν δαπανηρό χειμώνα χωρίς αρκετή πρόοδο στο κλείδωμα μακροπρόθεσμων συμβάσεων για Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG), ως εναλλακτική λύση στην προμήθεια φυσικού αερίου ρωσικής προέλευσης, γεγονός που ενδέχεται να αποδειχθεί επιζήμιο τον επόμενο χειμώνα, καθώς η ανάκαμψη της κινεζικής ζήτησης, σε συνδυασμό με μια πληθώρα άλλων παραγόντων, θα μπορούσε να τροποποιήσει απότομα την αγορά.
Η αγορά LNG, για την αντικατάσταση των περιορισμένων ρωσικών ροών, βοήθησε το μπλοκ να ξεπεράσει τον πρώτο χειμώνα της σύγκρουσης στην Ουκρανία, με την Ευρώπη να εισάγει 121 εκατομμύρια τόνους καυσίμου το 2022, μια αύξηση της τάξεως του 60% από το 2021. Αυτό, όμως, ήρθε μαζί με ένα μεγάλο κόστος. Η Ευρώπη αγόραζε σε μεγάλο βαθμό στην αγορά spot του LNG, (απευθείας αγορά ή πώληση χρηματοοικονομικών μέσων και στοιχείων ενεργητικού), όπου οι τιμές ήταν πολύ υψηλότερες από εκείνες που διαπραγματεύονται στην πραγματικότητα στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμφωνιών που ευνοούνται από έμπειρους αγοραστές, όπως η Κίνα.
Οι αναλυτές εκτιμούν, ότι η Ευρώπη αντιπροσώπευε περισσότερο από το ένα τρίτο των συναλλαγών στην παγκόσμια αγορά spot του LNG το 2022, από περίπου 13% το 2021. Το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να υπερβεί το 50% φέτος εάν δεν υπογραφθούν μακροπρόθεσμες συμβάσεις και μπορεί οι τιμές spot LNG να έχουν μειωθεί περισσότερο από 82% από τότε που έφτασαν στο ρεκόρ των 70,50 δολαρίων ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες (mmBtu) το 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά αναμένεται να αυξηθούν και πάλι, με ένα ζεστό καλοκαίρι που θα μπορούσε να μειώσει τα επίπεδα υδροηλεκτρικής ενέργειας, έναν κρύο χειμώνα 2023-2024 και την ανάκαμψη της κινεζικής ζήτησης LNG. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει να μειώσει τις καθαρές εκπομπές τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030 και να τις φτάσει στο μηδέν έως το 2050. Οι κλιματικοί αυτοί, στόχοι της Ευρώπης σημαίνουν ότι οι αγοραστές LNG αγωνίζονται να δεσμευτούν στα χρονικά πλαίσια που απαιτούνται, να κλειδώσουν το LNG φθηνότερα με βάση την ανάλογη σύμβαση.
Το φυσικό αέριο είναι ορυκτό καύσιμο μεν, αλλά παράγει λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τον ορυκτό άνθρακα δε, επομένως ορισμένα κράτη της Ε.Ε. το βλέπουν, ως προσωρινή εναλλακτική λύση για την αντικατάσταση των πιο ρυπογόνων καυσίμων, γεγονός που σύμφωνα με τον διευθύνων σύμβουλο της Eurasia Group για την ενέργεια, το κλίμα και τη βιωσιμότητα, Raad Alkadiri, θα αφήσει την Ευρώπη σε θέση να μην μπορεί να κλειδώσει το LNG, ως αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου, καθώς οι παραγωγοί θέλουν μια εγγυημένη αγορά στην Ευρώπη τις επόμενες δεκαετίες.
Αξίζει να αναφερθεί ακόμη, ότι παραγωγοί και έμποροι LNG, συμπεριλαμβανομένων των QatarEnergy, Shell, Chevron και ConocoPhillips, πραγματοποίησαν τους τελευταίους μήνες συνομιλίες σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την εξασφάλιση συμφωνιών LNG, αλλά, δυστυχώς, δεν έφεραν καρπούς. Πιο συγκεκριμένα, οι συνομιλίες της QatarEnergy με τη γερμανική κυβέρνηση και κορυφαίες εταιρείες ενέργειας, όπως η RWE έχουν συναντήσει πολλά εμπόδια λόγω διαφωνιών σχετικά με τη διάρκεια της σύμβασης. Από την άλλη η Shell προσφέρει συμβάσεις προμήθειας με «ρήτρες διακοπής» για να επιτρέψει αλλαγές στη διάρκεια και τον προορισμό των συμβολαίων καθ’ όλη τη διάρκεια της συμφωνίας προμήθειας, όπως τρία, πέντε ή 10 χρόνια.
Εν κατακλείδι, οι εταιρείες της Ε.Ε. σε συνεργασία με τις Κυβερνήσεις θα πρέπει να ενεργήσουν πρώτα υπογράφοντας μια σειρά μεγάλης κλίμακας, μακροπρόθεσμων συμβάσεων με βάση το κινεζικό μοντέλο, για να αντισταθμίσουν τυχόν σκαμπανεβάσματα της ταραχώδους παγκόσμιας αγοράς LNG.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Analysis: Europe facing costly winter without enough long-term LNG deals, Euractiv, διαθέσιμο εδώ
- Brimming European LNG terminals lack room for more gas, Reuters, διαθέσιμο εδώ
