Της Κατερίνας Καλογήρου,
Λίγο έξω από το χωριό Βάστα στον νομό Αρκαδίας, βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Αγίας Θεοδώρας. Κρυμμένος εδώ και αιώνες μέσα σε ένα κατάφυτο δάσος βελανιδιών, με μια πρώτη ματιά, δε θυμίζει τίποτα παραπάνω από ένα ακόμα γραφικό εκκλησάκι, όπως τόσα άλλα που μπορεί να βρει κανείς σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Αν, όμως, το παρατηρήσουμε λίγο πιο προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε κάτι πολύ ασυνήθιστο: 17 βελανιδιές ξεφυτρώνουν από τη σκεπή του ναού, οι ρίζες των οποίων δεν μπορούν να εντοπιστούν πουθενά.
«Να γίνουν τα μαλλιά μου δέντρα και το αίμα μου νερό να τα ποτίζει», λέγεται πως παρακάλεσε τον Θεό η Αγία Θεοδώρα λίγο πριν ξεψυχήσει. Έτσι εξηγείται η παρουσία των βελανιδιών αυτών στη στέγη της εκκλησίας, αλλά και το ποταμάκι που ρέει δίπλα του, σύμφωνα με την Ορθοδοξία. Η Αγία Θεοδώρα η «Πελοποννήσια» έζησε κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ. στην Αρκαδία, όπως φανερώνει και το προσωνύμιό της, και οι εκδοχές όσον αφορά τον βίο της είναι πολλές και αμφιλεγόμενες. Η επικρατέστερη φαίνεται να είναι αυτή που τη θέλει να κατάγεται από φτωχή, αλλά βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια και σε νεαρή ηλικία να κατατάσσεται στον τοπικό στρατό στη θέση του ανήμπορου πατέρα της. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, από μικρή είχε αφιερώσει τη ζωή της στον Θεό ως άντρας μοναχός σε ένα τοπικό μοναστήρι, ενώ υπάρχει και ο θρύλος ότι ήταν η κόρη του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου Η’ και είχε διατελέσει η ίδια για έναν χρόνο ως Αυτοκράτορας.
Το κοινό, πάντως, σε όλες τις πιθανές ιστορίες είναι ότι η Αγία Θεοδώρα βρήκε μαρτυρικό θάνατο, αφού εκτελέστηκε στο χωριό Βάστα, έπειτα από αβάσιμες συκοφαντίες που την οδήγησαν στα χέρια του δήμιου. Ήταν μόλις 17 ετών όταν απεβίωσε, εξού και οι 17 βελανιδιές που φύτρωσαν στη σκεπή του ναού που χτίστηκε λίγους αιώνες αργότερα στη μνήμη της. Το φαινόμενο αυτό είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο και έχει εξασφαλίσει διεθνή φήμη στο μικρό εκκλησάκι, αφού μέχρι και σήμερα παραμένει ανεξήγητο πώς είναι δυνατόν τα δέντρα αυτά να παραμένουν ζωντανά τόσους αιώνες, τη στιγμή, μάλιστα, που οι ρίζες τους δεν έχουν έδαφος για να ευδοκιμήσουν. Για την ακρίβεια, οι ρίζες των 17 βελανιδιών δεν μπορούν να εντοπισθούν μέσα στη λίγων εκατοστών σκεπή, αλλά ούτε και στα θεμέλια της εκκλησίας, δίνοντας, έτσι, το περιθώριο σε πολλούς πιστούς να κάνουν λόγο για ένα θαύμα.
Ανέκαθεν, οι επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν μια λογική εξήγηση σε αυτό το φαινόμενο που αψηφά τους νόμους της φύσης. Το 1996, με τη χρήση πρωτοποριακών τεχνολογικών μέσων πραγματοποιήθηκε σχετική έρευνα, η οποία «έριξε φως» στο ανεξιχνίαστο μυστήριο. Η τομογραφία γεωραντάρ έδειξε ότι οι ρίζες των δέντρων έχουν διεισδύσει στους τοίχους του ναού, δημιουργώντας κενά και καταλήγοντας στο έδαφος. Με λίγα λόγια, οι ρίζες και το τσιμέντο είναι πλέον ένα αδιαίρετο κράμα, το οποίο στηρίζει ολόκληρο τον ναό. Όπως είναι φυσικό, κάθε προσπάθεια ξεριζωμού των δέντρων θα σήμαινε και την καταστροφή της εκκλησίας. Έκτοτε, έχουν πραγματοποιηθεί πολλές προσπάθειες αναπαλαίωσης και συντήρησης του ιστορικού κτιρίου. Ακόμα, όμως, και μετά από αυτά τα επιστημονικά ευρήματα, ένα ερώτημα παραμένει αναπάντητο: πώς ένα τόσο μικρό κτίριο αντέχει ένα τόσο μεγάλο φορτίο χωρίς να καταρρέει;
Όποια εξήγηση κι αν επιλέξει κανείς, τη θρησκευτική ή την επιστημονική, το σίγουρο είναι ότι ο Ιερός Ναός της Αγίας Θεοδώρας στην Αρκαδία αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς προσκυνητές, αλλά και απλούς επισκέπτες που θέλουν να δουν από κοντά αυτό το περίεργο φαινόμενο της φύσης. Ο Ναός έχει μπει και επίσημα στο βιβλίο Γκίνες, καθώς αποδεικνύει περίτρανα ότι «όπου ο Θεός βούλεται νικάται φύσεως τάξις», όπως μας λέει και ο όρθρος των Χριστουγέννων. Γιορτάζει στις 11 Σεπτεμβρίου και κάθε χρόνο συγκεντρώνει πολλούς πιστούς και επισκέπτες την ημέρα αυτή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΕΣ
- Αγία Θεοδώρα Εν Βάστα – Το θαύμα που μπήκε στο βιβλίο Γκίνες, enromiosini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γιορτάζει το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας με τα 17 δέντρα στη σκεπή του, argolikeseidhseis.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αγία Θεοδώρα Βάστα Αρκαδίας: Το εκκλησάκι θαύμα που αψηφά τους νόμους της φυσικής, huffingtonpost.gr, διαθέσιμο εδώ