Της Άννας-Νικολέτας Γρίβα,
Χριστούγεννα, Απόκριες, Πάσχα: γιορτές χριστιανικές, με βαθιά θρησκευτικό χαρακτήρα θα έλεγε κανείς. Κι όμως, κάθε χρόνο, βλέπουμε χιλιάδες ανθρώπους να τις γιορτάζουν, να βρίσκονται με τις οικογένειές τους, να περνούν χρόνο μαζί, να τηρούν τα έθιμα που ορίζει η καθεμιά, χωρίς απαραίτητα να αυτοπροσδιορίζονται ως χριστιανοί ορθόδοξοι ή καθολικοί. Το φαινόμενο αυτό πώς θα έπρεπε, λοιπόν, να το κρίνει κανείς; Είναι κάτι θετικό ή αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή;
Από τη μία πλευρά, δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί το γεγονός ότι οι γιορτές αυτές, τις τελευταίες δεκαετίες, βαδίζουν χέρι-χέρι με τον υπερκαταναλωτισμό. Διακοσμήσεις για το σπίτι, αποκριάτικες στολές, χριστουγεννιάτικα στολίδια για το δέντρο, κουνελάκια και κοτοπουλάκια, λαμπάδες με παιχνίδια… μερικά από τα καταναλωτικά αγαθά που μπορεί κανείς να συναντήσει στα καταστήματα, μήνες κιόλας πριν την αντίστοιχη εορτή. Αναμφίβολα, λοιπόν, από τον εορτασμό πολλών ανθρώπων, απουσιάζει το βαθιά πνευματικό κομμάτι των εορτών αυτών, ή τουλάχιστον επισκιάζεται από τις χαρμόσυνες αγορές τους.
Επιπλέον, δεν θα μπορούσε κανείς να αγνοήσει και τις δριμύτατες περιβαλλοντικές συνέπειες που πηγάζουν από τον καταναλωτισμό αυτόν κατά τις εορταστικές περιόδους. Χιλιάδες προϊόντα κατασκευάζονται στα εργοστάσια, χιλιάδες δέντρα κόβονται ετησίως, χιλιάδες αρνιά ψήνονται στις σούβλες… Δεν χρειάζεται να είναι κανείς βίγκαν για να συνειδητοποιήσει την υπερβολή που χαρακτηρίζει τις γιορτές.
Από την άλλη, ειδικότερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η έννοια της οικογένειας βρίσκεται χαραγμένη στις καρδιές των ανθρώπων, είναι γεγονός ότι οι εορτές αυτές, φέρνουν τις οικογένειες ακόμα πιο κοντά. Με την αφορμή των διακοπών, αλλά και των εθίμων που συνοδεύουν την κάθε γιορτή, οι άνθρωποι επιστρέφουν στα χωριά τους, στα πατρικά τους σπίτια, επισκέπτονται ηλικιωμένους συγγενείς, πηγαίνουν διακοπές όλοι μαζί… Το στόλισμα του δέντρου, το βάψιμο των αυγών, το ψήσιμο του τσουρεκιού, είναι όλα οικογενειακή υπόθεση. Σε μια εποχή όπου η έννοια της οικογένειας δείχνει να χάνει τη σημασία που κάποτε κατείχε στη ζωή των ανθρώπων, τέτοιες στιγμές είναι πραγματικά ανεκτίμητες.
Τέλος, εστιάζοντας κανείς στο νόημα των εορτών αυτών, συνειδητοποιεί πως όλες τους, με αποκορύφωμα βεβαίως τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση, είναι άρρηκτα συνυφασμένες με το αίσθημα της ελπίδας και της αισιοδοξίας. Ελπίδα που έρχεται με τη γέννηση του Σωτήρα, για όποιον πιστεύει, η οποία όμως συμβολίζει, για όλους τους ανθρώπους, την ελπίδα για νέα ζωή. Ελπίδα για τη νίκη απέναντι στον θάνατο για τον πιστό, που μεταφράζεται σε ελπίδα για το φως μετά το σκότος στη ζωή κάθε ανθρώπου.
Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, δεν είναι ανάγκη κανείς να πιστεύει, για να είναι σε θέση να γιορτάσει, και να ευχαριστηθεί τέτοιου είδους εορτές. Δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αρνητικά η συμμετοχή του οποιουδήποτε στα έθιμα των ημερών αυτών, αφού η ένωση των ανθρώπων, με όποια αφορμή κι αν πραγματοποιείται, είναι ένα από τα πράγματα που, στην τελική, δίνει νόημα στη ζωή.
Καλό Πάσχα!
