Της Πέγκυς Παναγοπούλου,
Αναδράμοντας στο μακρινό παρελθόν και έχοντας ως αφόρμηση την Αρχαϊκή Εποχή, παρατηρούμε την κυριαρχία του χαμόγελου-γέλιου στη ζωή των ανθρώπων, όπως αυτή αποτυπώνεται από τους γλύπτες στα αγάλματα με το χαρακτηριστικό μειδίαμα των μορφών. Η αναφορά αυτή κρίνεται πρόσφορη για να αντιληφθούμε τη σημασία που κατέχει το γέλιο σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, καθώς αποτελεί αναγκαίο και επιδιωκόμενο «επίτευγμα» ήδη από την αρχαιότητα.
Η παρουσία του γέλιου στη ζωή μας, άλλοτε, συνδέεται με χαρμόσυνα γεγονότα και άλλοτε αποτελεί αυθόρμητη εξωτερίκευση των συναισθημάτων που μας προκαλούνται, έπειτα από το άκουσμα ενός χιουμοριστικού-αστείου συμβάντος. Το γέλιο, ή έστω ένα απλό χαμόγελο, αποκαλύπτει, αλλά και ανανεώνει τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, συμβάλλοντας στην αισιόδοξη πρόσληψη και αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής και στην κατάκτηση της εσωτερικής γαλήνης και ηρεμίας, ενώ αποτελεί και μέσο χαλάρωσης και αποσυμπίεσης από τους εντατικούς ρυθμούς της καθημερινότητας.
Από την άλλη, το γέλιο, όντας —κατά κύριο λόγο— συλλογική διαδικασία (καθώς ένας άνθρωπος σπάνια γελά μόνος του) εκφράζει την κοινωνικότητα του ανθρώπου, ενισχύει τη διαπροσωπική επικοινωνία και περιορίζει τις εγωιστικές τάσεις. Το άτομο γίνεται προσιτό, αγαπητό και ευχάριστο, ρίχνει τις άμυνές του και αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο, να τον συνεπάρει ο αυθορμητισμός της στιγμής.
Θα αποτελούσε παράλειψη αν δεν αναφερόμουν στην ευεργετική επίδραση του γέλιου στην υγεία του ανθρώπου. Ποικίλες έρευνες αποδεικνύουν ότι το γέλιο παρατείνει τη διάρκεια ζωής και είναι ωφέλιμο για την καρδιά και το αναπνευστικό. Ένας άνθρωπος που γελάει, εισπνέει περισσότερο οξυγόνο και εκπνέει ανάλογο διοξείδιο του άνθρακα, που είναι άκρως βλαβερό για την υγεία. Επιπλέον, το γέλιο ενεργοποιεί εκατοντάδες μύες του σώματος, κυρίως στην περιοχή του προσώπου, με αποτέλεσμα να εκκρίνονται από τον εγκέφαλο ουσίες, όπως η ενδορφίνη, που συμβάλλουν στην ευεξία του ανθρώπινου οργανισμού.
Οι άνθρωποι, ωστόσο, έχουμε πάψει να γελάμε, «ξεχνάμε» να εξοπλίσουμε τις αποσκευές του ταξιδιού της ζωής με το πλατύ χαμόγελο-γέλιο, που είναι σπουδαίο «όπλο» αντίστασης στη μονόχνοτη καθημερινότητα. Πάσχουμε από την «ασθένεια» της σοβαροφάνειας, χρησιμοποιώντας το γέλιο μόνο ως έκφραση ανωτερότητας και χλευασμού απέναντι σε οτιδήποτε θεωρούμε κατώτερό μας. Αποφεύγουμε να γελάμε, προκειμένου να κρατήσουμε καλά κρυμμένα τα συναισθήματά μας, να μην δώσουμε στον «μη οικείο» άλλο πατήματα για να μας σχολιάσει και να αμφισβητήσει τη σοβαρότητά μας.
Ο γρήγορος, ασθματικός ρυθμός ζωής και το έντονο κλίμα ανταγωνισμού που επωάζει στη σύγχρονη αυτοματοποιημένη κοινωνία, δεν αφήνουν περιθώρια χαλάρωσης. Οι άνθρωποι διακατέχονται από νευρικότητα και ψυχική αστάθεια, είναι συνεχώς κακόκεφοι και γεμάτοι άγχος, να προλάβουν να ανταποκριθούν στις πολυποίκιλες υποχρεώσεις τους. Με αυτόν τον τρόπο, επέρχεται η αποξένωση και η δημιουργία απρόσωπων-επιδερμικών σχέσεων που εγκλωβίζουν την αέναη ροή της σκέψης, της φαντασίας και της έκφρασης των συναισθημάτων.
Ανασταλτικό παράγοντα έκφρασης μέσω του χαμόγελου-γέλιου, αποτελεί επίσης, η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και η αθρόα εισροή των τεχνολογικών μέσων στη σύγχρονη καθημερινότητα. Οι άνθρωποι ολοένα και απομονώνονται, καθώς επιλέγουν να περάσουν τον ελεύθερό τους χρόνο μπροστά σε μια οθόνη, αντί να συναντηθούν με φίλους και οικείους, να νιώσουν ευχάριστα, να χαλαρώσουν, να «γελάσουν».
Το χαμόγελο-γέλιο αποτελεί θεμέλιο λίθο μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας και μέσο αντίστασης απέναντι στις κακοτοπιές της ζωής. Όπως είχε πει και ένας σπουδαίος εκπρόσωπος της έβδομης τέχνης, ο Τσάρλι Τσάπλιν: «Μία μέρα χωρίς γέλιο είναι μία μέρα χαμένη». Γι’ αυτό, αγαπητοί αναγνώστες, εφοδιαστείτε με αισιοδοξία και (χαμό)γελο, γιατί… χανόμαστε!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Γιατί το γέλιο έχει θεραπευτική δράση;, vogue.gr, διαθέσιμο εδώ
