Της Γιώτας Σταματογιαννοπούλου,
Πρόσφατα, το Κοινοβούλιο της Ουγκάντα αποφάσισε να υιοθετήσει ένα νομοσχέδιο, σύμφωνα με το οποίο η αναγνώριση ως ΛΟΑΤΚΙ άτομο θα θεωρείται ποινικό αδίκημα. Μάλιστα, οι βουλευτές υποστηρίζουν ότι ο τρέχων, ήδη αυστηρός, νόμος, που αφορά την απαγόρευση των ομόφυλων σχέσεων, δεν είναι αρκετός και, αντιθέτως, χρειάζεται αυστηροποίηση.
Ενώ η ομοφυλοφιλία στην Ουγκάντα θεωρούταν ήδη παράνομη, μια νέα σειρά ποινικών αδικημάτων χειροτερεύει την ήδη δυσμενή θέση της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Η καινούργια νομοθεσία είναι τόσο παράλογη, που, εκτός από τη νομική απαγόρευση της ομοφυλοφιλίας, θέτει ως καθήκον όλων των ατόμων της κοινότητας να αναφέρουν τους ομοφυλόφιλους που γνωρίζουν, ακόμα και τα κοντινά τους πρόσωπα.
Οι νομοθέτες τροποποίησαν σημαντικά τμήματα του αρχικού νομοσχεδίου, με όλους εκτός από έναν –στην 529 εδράνων Βουλή της Ουγκάντας– να τάσσονται κατά του νομοσχεδίου. Οι υποστηρικτές της νομοθεσίας αναφέρουν ότι αυτή είναι απαραίτητη για να τιμωρηθεί ένα ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων των ΛΟΑΤΚΙ, που, όπως λένε, απειλούν τις παραδοσιακές αξίες στο συντηρητικό και θρησκευτικό κράτος της ανατολικής Αφρικής και, πιο συγκεκριμένα, «την παραδοσιακή, ετεροφυλόφιλη οικογένεια».
Τη συζήτηση για το νομοσχέδιο στο Κοινοβούλιο συνόδευσε ένα έντονο ομοφοβικό κλίμα, με τους ίδιους τους πολιτικούς να συγχέουν τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών με τη συναινετική δραστηριότητα μεταξύ ενηλίκων.
Συγκεκριμένα, το νέο νομοσχέδιο, τιμωρεί με φυλάκιση έως και 10 ετών κάθε άτομο που αυτοπροσδιορίζεται ως λεσβία, ομοφυλόφιλος, transexual, queer ή οποιαδήποτε άλλη σεξουαλικότητα ή ταυτότητα φύλου, που είναι αντίθετη με τις δυαδικές κατηγορίες ανδρών και γυναικών. Ποινικοποιεί, επίσης, την «προώθηση» της ομοφυλοφιλίας, τη «συνέργεια» και τη «συνωμοσία» για τη σύναψη σχέσεων μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα αντί-ΛΟΑΤΚΙ συναισθήματα είναι βαθιά ριζωμένα στη συντηρητική, θρησκευόμενη κοινωνία της χώρας της ανατολικής Αφρική, ενώ, μάλιστα, οι ερωτικές σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου τιμωρούνται ακόμα και με ισόβια κάθειρξη. Περισσότερες από 30 αφρικανικές χώρες φαίνεται να είναι αυτές που απαγορεύουν τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, αλλά ο νόμος της Ουγκάντα φαίνεται να είναι ο πρώτος που θα καταστήσει ποινικό αδίκημα απλώς τον προσδιορισμό ως λεσβία, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος, transexual και queer (LGBTQ), σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το νομοσχέδιο αυτό είναι παρόμοιο, σε κάποιο βαθμό, με τον νόμο που εγκρίθηκε το 2013, με τον οποίο οι ποινές έγιναν ακόμα πιο αυστηρές και ποινικοποίησαν τις σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ των γυναικών. Αναμφίβολα, ο σκληρός αυτός νόμος προκάλεσε την οργή της διεθνούς κοινότητας και, τελικά, απορρίφθηκε από ένα τοπικό δικαστήριο, για διαδικαστικούς λόγους.
Ωστόσο, η κατάσταση σήμερα είναι πιο σοβαρή, καθώς η εκτελεστική και η νομοθετική εξουσία φαίνονται αποφασισμένες για την εφαρμογή του νομοσχεδίου. Η Πρόεδρος της Βουλής της Ουγκάντας, Anita Among, προέτρεψε τους βουλευτές να απορρίψουν τον εκφοβισμό, αναφερόμενη στις υποτιθέμενες απειλές ορισμένων δυτικών χωρών ότι θα απαγορεύσουν την είσοδο στο έδαφός τους σε όσους εμπλέκονται στην υιοθέτηση του νόμου.
Η ένταση και το συντηρητικό πνεύμα έχουν «ξεφύγει» από τους διαδρόμους της Βουλής και έχουν μεταφερθεί στην κοινωνία της Ουγκάντα. Σύμφωνα με ακτιβιστές, ως επακόλουθο μίας έρευνας κοινοβουλευτικής επιτροπής που διατάχθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, ως αποτέλεσμα διάφορων καταγγελιών για «προώθηση της ομοφυλοφιλίας στα σχολεία», έχει οδηγήσει σε μία αύξηση των διακρίσεων, αλλά και της βίας, εναντίον μελών της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Ας σκεφτούμε λίγο σε αυτό το σημείο τη σοβαρότητα της κατάστασης, τον κίνδυνο που διατρέχουν οι απειλούμενοι από το νέο, ακραίο αντι – ΛΟΑΤΚΙ καθεστώς. Οι άνθρωποι αυτοί, μόνο και μόνο επειδή θέλουν να είναι αυτό που είναι και να ζήσουν ελεύθεροι, κινδυνεύουν να φυλακιστούν έως και ισόβια, να καταστραφεί η ζωή τους και να χάσουν την ιδιωτικότητα στη ζωή τους, λόγω 528 στενόμυαλων, αναχρονιστικών πολιτικών.
Μπροστά σε αυτή την παράνοια, η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να σωπάσει, αντίθετα, πρέπει να εξαντλήσει κάθε μέσο διαθέσιμο, ώστε να προστατεύσει τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων, που πραγματικά δεν ξέρουν τι τους επιφυλάσσει η μοίρα βραχυπρόθεσμα. Εκτός αυτού, οφείλει να επιβληθεί εναντίον του Προέδρου Yoweri Museveni και της Κυβέρνησής του, ώστε αυτή η επιβολή, να λειτουργήσει ως παράδειγμα για άλλες Κυβερνήσεις στον πλανήτη, με ακραία αντι–ΛΟΑΤΚΙ ρητορική. Ας δράσει, λοιπόν, η διεθνής κοινότητα, έστω την ύστατη στιγμή, για να σώσει το μέλλον όχι μόνο της παρούσας γενιάς των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων που απειλούνται στην Ουγκάντα, αλλά και των μελλοντικών. Αν δεν τελειώσει τώρα η παράνοια, δύσκολα θα αναιρεθεί στο μέλλον…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Uganda considers bill to criminalise identifying as LGBTQ, Reuters. Διαθέσιμο εδώ
- Patience Atuhaire, Uganda Anti-Homosexuality bill: Life in prison for saying you’re gay, BBC News. Διαθέσιμο εδώ
-
Uganda’s new anti-homosexuality law bans identification as LGBTQ, Al Jazeera. Διαθέσιμο εδώ
