Της Δήμητρας Τσονοπούλου,
Ο Πρωθυπουργός της Πολωνίας, Mateusz Morawiecki, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη μπορεί να δει «εξεγέρσεις», εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέλος της οποίας είναι η χώρα του, μετατραπεί σε μια «υπερκρατική κυβέρνηση», που αγνοεί τις εθνικές διαφορές. Σε ομιλία του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφέρθηκε στις προκλήσεις που είναι κρίσιμες για το κοινό μέλλον των κρατών-μελών: Οι κοινωνικές ανισότητες, ο πληθωρισμός και το αυξανόμενο κόστος ζωής, που πλήττουν όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, οι εξωτερικές απειλές, το αυξανόμενο δημόσιο χρέος, η παράνομη μετανάστευση ή η ενεργειακή κρίση, που αυξάνουν τις προκλήσεις της κλιματικής πολιτικής. Όλα αυτά οδηγούν σε κοινωνική αναταραχή και διευρύνουν τον κατάλογο σημαντικών προβλημάτων. Η κρίση χρέους έχει εγείρει το ερώτημα, για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, αν μπορεί να προσφέρει η Ε.Ε. μια καλύτερη ζωή για την επόμενη γενιά.
Στην ομιλία του, στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, στη Γερμανία, έθιξε –για μία ακόμη φορά– τα ζητήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Γηραιά Ήπειρος. Η συντηρητική πολωνική Κυβέρνηση βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της υποστήριξης της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας και είναι υπέρ του ΝΑΤΟ. Όσον αφορά, όμως, τη διαδικασία ολοκλήρωσης της Ευρώπης, έχει εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με την εμβάθυνση των θεσμών της Ε.Ε. Κατά την ομιλία του, παρουσία του Πρωθυπουργού της Βάδης-Βυρτεμβέργης, Winfried Kretschmann (Πράσινοι), τόνισε τον ρόλο των κυρίαρχων εθνικών κρατών στη «διατήρηση της ελευθερίας των εθνών». Είπε ότι η Ουκρανία πολεμά την εισβολή της Ρωσίας, για να προστατεύσει τις βασικές ευρωπαϊκές αξίες της ελευθερίας.
Όπως τόνισε ο ίδιος: «Προειδοποιώ όλους όσοι θέλουν να δημιουργήσουν μια υπερ–κρατική κυβέρνηση από μια στενή ελίτ: αν αγνοήσουμε τις πολιτισμικές διαφορές, το αποτέλεσμα θα είναι η αποδυνάμωση της Ευρώπης και μια σειρά εξεγέρσεων. Ο πόλεμος έχει φέρει την Ευρώπη σε μια «ιστορική καμπή», όπου πρέπει να αποδείξει τη δύναμή της, που προέρχεται από την ποικιλομορφία των εθνών της. Στην Ευρώπη τίποτα δεν μπορεί να διαφυλάξει τα έθνη, τον πολιτισμό τους, την κοινωνική, οικονομική, πολιτική και στρατιωτική τους ασφάλεια καλύτερα από τα εθνικά κράτη. Άλλα συστήματα είναι απατηλά ή ουτοπικά».
Η ομιλία του μπορεί να συσχετιστεί με άλλες παρόμοιες για το μέλλον της Ε.Ε., που έχουν δοθεί σχετικά πρόσφατα από άλλους ηγέτες της Ε.Ε., όπως εκείνη του Γερμανού Kαγκελάριου, Olaf Scholz, στην Πράγα, τον Αύγουστο του 2022, και εκείνη του Γάλλου Προέδρου, Emmanuel Macron, για την Ε.Ε., στη Σορβόννη, το 2017. «Εάν τα μεμονωμένα έθνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδιώξουν να κυριαρχήσουν επί των άλλων, η Ευρώπη μπορεί να πέσει θύμα των ίδιων λαθών του παρελθόντος», προειδοποίησε στη Χαϊδελβέργη, λέγοντας ότι ο «φιλοευρωπαϊσμός» του θα εκφραστεί με την υποστήριξή του στη διεύρυνση της Ε.Ε. και όχι στον περαιτέρω συγκεντρωτισμό.
Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε αντίθεση με τις Βρυξέλλες, σε ζητήματα όπως το κράτος δικαίου και η δικαστική ανεξαρτησία, και επιμένει ότι η Ε.Ε. έχει πάρα πολύ λόγο σε θέματα που αφορούν τα ατομικά συμφέροντα των 27 μελών της. Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα μηνύσει την Πολωνία για δύο αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου, οι οποίες, σύμφωνα με την Επιτροπή, αμφισβητούν την αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ε.Ε., αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής για τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας. Μάλιστα, σχολίασε: «Το να χτυπάς άλλους με το μαστίγιο των «ευρωπαϊκών αξιών», χωρίς να συμφωνείς στον ορισμό τους ή να κατανοείς ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν από συγκεκριμένες χώρες, είναι […] αυτοκαταστροφικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Τέλος, παρομοίασε τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Vladimir Putin, με τον ηγέτη της ναζιστικής Γερμανίας, Adolf Hitler. Τον χαρακτήρισε ως «φασίστα» και υποστήριξε ότι η Ευρώπη έχει «χρέος να αντιταχθεί στον ρωσικό φασισμό». Η Πολωνία, ως γειτονική χώρα της Ουκρανίας, είναι μεταξύ των εθνών που υποστηρίζουν πιο έντονα το Κίεβο με στρατιωτική, πολιτική και ανθρωπιστική βοήθεια στον πόλεμο, που έχει εισέλθει στο δεύτερο έτος του. «Η ήττα της Ουκρανίας θα ήταν η ήττα της Δύσης, μάλιστα ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου» και θα «άλλαζε δραματικά» τον κόσμο, είπε ο Morawiecki.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Statement by Prime Minister Mateusz Morawiecki in the European Parliament, Website of the Republic of Poland, διαθέσιμο εδώ
- Το… αντι-ευρωπαϊκό όραμα του Πολωνού πρωθυπουργού για την Ευρώπη, Euractiv, διαθέσιμο εδώ
- Polish PM warns of “revolts” if EU ignores nation-states, abc NEWS, διαθέσιμο εδώ
