Της Γιώτας Σταματογιαννοπούλου,
Μια ειδική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι αυτή που κατάφερε να περιγράψει, πρόσφατα, ορισμένες από τις μεθόδους παρέμβασης του Κρεμλίνου στις δημοκρατικές διαδικασίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τον περασμένο Μάρτιο, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ένας από τους στόχους των προσπαθειών του Κρεμλίνου, λοιπόν, φαίνεται να είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι βουλευτές, δηλαδή, που είναι πιστοί στη Μόσχα, μπορούν τόσο να υιοθετήσουν δημόσια θέσεις «φιλικές» προς τους Ρώσους, σε επίσημες συνεδριάσεις, όσο και να ασκήσουν πίεση στα συμφέροντα του Κρεμλίνου στο περιθώριο. Η Novaya-Europe έχει μελετήσει δεδομένα, σχετικά με τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, και έχει καταφέρει να διακρίνει διάφορα πρότυπα συμπεριφοράς πολλών ευρωβουλευτών.
Σε μία περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα, με το οποίο ζητούσε να αναγνωριστεί η Ρωσία ως κρατικός χορηγός της τρομοκρατίας με πλειοψηφία, στα τέλη Νοεμβρίου 2022. Διάφορα μέσα ενημέρωσης προσπάθησαν να εντοπίσουν μια ομάδα ευρωβουλευτών πιστών στο Κρεμλίνο και ορισμένοι από αυτούς αποδείχθηκε, πράγματι, ότι συνδέονταν με τη Ρωσία. Αλλά το ψήφισμα του Νοεμβρίου απέχει πολύ από το να είναι η πρώτη ευκαιρία να αποκαλυφθεί ποιοι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν το καθεστώς του Ρώσου Προέδρου, Vladimir Putin.
Η παρούσα σύγκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ενεργή από το 2019. Από τότε έως τον Ιανουάριο του 2023, τα μέλη του ψήφισαν συνολικά 22 ψηφίσματα, που συνδέονται άμεσα με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κρεμλίνου, τον πόλεμο της Ουκρανίας ή τις αντιρωσικές κυρώσεις. Μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022, 10 από τα 12 ψηφίσματα που εγκρίθηκαν αφορούσαν τον πόλεμο της Ουκρανίας και τα επακόλουθά του.
Η Ευρωπαική Ένωση, επίσης, καταδίκασε την επιθετικότητα της Ρωσίας και ενέκρινε τη θέσπιση πρόσθετων μέτρων για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και προστασίας των οικογενειών με παιδιά που εγκαταλείπουν την Ουκρανία. Τέλος, φαίνεται να αναγνώρισε τη Ρωσία ως κρατικό χορηγό της τρομοκρατίας.
Τον Ιανουάριο του 2023, οι ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της δημιουργίας δικαστηρίου για τη διερεύνηση των εγκλημάτων της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Από τα 705 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά μέσο όρο 531 (75%) ψήφισαν τα αντιρωσικά ψηφίσματα. Κατά μέσο όρο, λίγο περισσότεροι από 40 (6%) ψήφισαν κατά και το ίδιο ποσοστό (6%) επέλεξε να απέχει. Εκτός από την επιλογή μεταξύ αυτών των τριών επιλογών, ένας ευρωβουλευτής μπορεί, επίσης, απλά να μη συμμετάσχει στην ψηφοφορία, είτε μη παρευρισκόμενος σε μια συνεδρίαση είτε μη «πατώντας το κουμπί», αφήνοντας τη στάση του ως μη «αποκαλυφθείσα». Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας, μόνο το 4,3% των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χρησιμοποίησαν αυτές τις δύο μεθόδους, μεταξύ 2019 και 2022.
Ωστόσο, οι υπολογισμοί της Novaya-Europe δείχνουν ότι το ποσοστό των μη ψηφοφόρων ήταν τρεις φορές μεγαλύτερο, όταν επρόκειτο για αντιρωσικά ψηφίσματα. Μια τέτοια απόκλιση δε θα μπορούσε να είναι τυχαία και σημαίνει ότι ορισμένοι από τους ευρωβουλευτές επέλεξαν σκόπιμα μια στρατηγική, για να μην ψηφίσουν έγγραφα που σχετίζονται με τη Ρωσία.
Οι υπολογισμοί της Novaya-Europe, ακόμα, δείχνουν ότι τα κόμματα με λαϊκιστικές ή ριζοσπαστικές πολιτικές καταψηφίζουν ψηφίσματα επικριτικά για τον Putin πιο συχνά από άλλα. Οι ευρωβουλευτές, που μπορεί να είναι ύποπτοι για συμπάθεια προς το Κρεμλίνο, είναι αυτοί που, συχνά, δεν ακολουθούν μια συγκεκριμένη τακτική, όταν ψηφίζουν για αντιρωσικά ψηφίσματα, αλλά προτιμούν να συνδυάζουν ψήφους κατά αποχές και αρνήσεις συμμετοχής σε ψηφοφορίες. Μερικές φορές, μάλιστα, υποστηρίζουν αυτά τα έγγραφα. Ωστόσο, δεν μπορούν όλοι όσοι συχνά καταψηφίζουν αντιπολεμικά και αντιρωσικά ψηφίσματα, να θεωρούνται αυτομάτως «φιλικοί» προς τον Putin. Ο κατάλογος της Novaya-Europe περιέχει ονόματα ανθρώπων, των οποίων η πολιτική στάση περιγράφεται ευρέως ως ριζοσπαστική. Οι απόψεις τους μπορεί να διαφέρουν από ακροαριστερές έως ακροδεξιές, ανάλογα με τα κόμματα που εκπροσωπούν, αλλά αυτό που τους ενώνει είναι το γεγονός ότι οι θέσεις τους διαφέρουν δραστικά από την ευρωπαϊκή επικρατούσα προοπτική.
Ορισμένοι, λοιπόν, βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πραγματικά συνεπείς στον ριζοσπαστισμό τους. Αντιτίθενται, δηλαδή, στην καταδίκη της επιθετικότητας της Ρωσίας στην Ουκρανία ή των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και την Κίνα. Ταυτόχρονα, αρκετοί ευρωβουλευτές, που υποστήριξαν τη Ρωσία στις ψήφους τους το 2019–2021, επανεξέτασαν την προσέγγισή τους μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία. Δεν είναι ότι τώρα υποστηρίζουν αντιπολεμικά έγγραφα, αλλά επιλέγουν να απέχουν ή να παραλείπουν εντελώς τις συνεδρίες.
Είναι δύσκολο, τώρα, να αντιληφθεί κανείς πλήρως, πόσο συνεπής θα είναι αυτή η τάση μείωσης των ψήφων των ευρωβουλευτών για το Κρεμλίνο. Αλλαγή τακτικής δε σημαίνει απαραίτητα αλλαγή θέσης. Οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της Μόσχας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πιθανότατα, έμαθαν το 2022 να ενεργούν με μεγαλύτερη προσοχή, όχι μόνο να αντιτίθενται ανοιχτά σε ψηφίσματα κατά του Κρεμλίνου, αλλά να καταφεύγουν και σε άλλα μέσα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Voting data reveals Russia-friendly MEPs in EU Parliament, EUObserver, διαθέσιμο εδώ
