Του Αλέξανδρου Παντελάκου,
Πριν ξεκινήσουμε να αναλύουμε τα είδη των μετοχών θα πρέπει πρώτα να εξηγήσουμε τι ορίζουμε ως μετοχή. Μια μετοχή, λοιπόν, αποτελεί ουσιαστικά μια επένδυση σε μια ανώνυμη εταιρεία. Όταν μια εταιρεία πουλάει ένα μερίδιο των μετοχών της στην αγορά, αυτό το μερίδιο αγορών κατηγοριοποιείται σε έναν από τους δυο κύριους τύπους μετοχών, τις δημόσιες ή τις προνομιούχες. Οι μετοχές όμως κατηγοριοποιούνται και ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας, την βιομηχανία, την τοποθεσία και το στυλ της εταιρείας.
Κοινές vs Προνομιούχες μετοχές
Όταν κάποιος είναι ιδιοκτήτης κοινών μετοχών, κατέχει ταυτόχρονα ένα μερίδιο στα κέρδη της επιχείρησης, όπως επίσης και δικαίωμα ψήφου στο συμβούλιο των μετόχων. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες κοινών μετοχών κερδίζουν μερίσματα, τα οποία είναι ένα ποσό που καταβάλλεται στους μετόχους σε σταθερή βάση. Παρόλα αυτά, όμως, τα μερίσματα αυτά είναι συνήθως κυμαινόμενα και μη εγγυημένα.
Ο άλλος κύριος τύπος μετοχών, είναι οι προνομιούχες μετοχές, δηλαδή, συχνά συγκρίνονται με τα ομόλογα, καθώς κατά το σύνηθες το μέρισμα είναι σταθερό. Επιπλέον, οι προνομιούχοι μέτοχοι υποβάλλονται σε ειδική μεταχείριση, καθώς λαμβάνουν τα μερίσματα τους πριν από τους κατόχους κοινών μετοχών, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης χρεοκοπίας ή ρευστοποίησης.
Οι προνομιούχες μετοχές είναι λιγότερο ασταθείς από τις κοινές μετοχές, πράγμα που σημαίνει ότι οι μετοχές αυτές είναι λιγότερο πιθανό να χάσουν την αξία τους, αλλά ταυτόχρονα είναι και λιγότερο πιθανό να αποκτήσουν επιπρόσθετη αξία. Κατά γενική ομολογία, λοιπόν, οι προνομιούχες μετοχές επιλέγονται συνήθως από επενδυτές οι οποίοι δίνουν προτεραιότητα στο εισόδημα σε βάρος της μακροχρόνιας ανάπτυξης.
Άλλοι τύποι μετοχών
Στο εσωτερικό αυτών των ευρύτερων κατηγοριών μετοχών που αναφέρθηκαν άνωθεν, υπάρχει περαιτέρω κατηγοριοποίηση των μετοχών, η οποία γίνεται ως εξής:
- Μέγεθος της εταιρείας: Συχνά ακούμε στα αγγλικά, του όρους mid-cap και large-cap, οι οποίοι αναφέρονται είτε στην κεφαλαιοποίηση της αγοράς, είτε στην αξία μίας επιχείρησης. Οι ανώνυμες εταιρείες χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες ανάλογα το μέγεθος τους: στις μεγάλες (με αγοραστική αξία άνω των 10 δισ.), τις μεσαίες (με αγοραστική αξία μεταξύ 2 δισ. Και 10 δισ.) και τις μικρές (με αξία μεταξύ 300 εκατ. και 2 δισ.).
- Βιομηχανία: Οι εταιρείες, ανεξαρτήτου μεγέθους, χωρίζονται και σε κατηγορίες ανάλογα με τον τομέα που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά. Όπως παρατηρείται, μετοχές σε εταιρείες που ανήκουν στην ίδια βιομηχανία, υπόκεινται σε παρόμοιες διακυμάνσεις σε περίπτωση αντίδρασης στην αγορά ή εξαιτίας κάποιου οικονομικού γεγονότος.
- Τοποθεσία: Οι μετοχές πολλές φορές κατηγοριοποιούνται και ανάλογα με την γεωγραφική τοποθεσία. Συχνό φαινόμενο είναι οι επενδυτές να αγοράζουν μετοχές σε σίγουρες αγορές, όπως αυτή των Η.Π.Α και της Ευρώπης, αλλά ταυτόχρονα να ρισκάρουν αγοράζοντας μετοχές εταιρειών που ανήκουν σε αναδυόμενες και ταυτόχρονα πιο επισφαλείς αγορές.
- Στυλ: Συχνά οι μετοχές χαρακτηρίζονται και με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο, ως αναπτυξιακές μετοχές και ως μετοχές αξίας. Οι αναπτυξιακές μετοχές προέρχονται από εταιρείες, οι οποίες είτε αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς, είτε έχουν την προοπτική να αναπτυχθούν γρήγορα. Οι επενδυτές συνήθως έχουν την θέληση να πληρώσουν περισσότερο για αυτές τις μετοχές, καθώς περιμένουν μεγάλες απολαβές από μια τέτοια επένδυση. Από την άλλη μεριά, οι μετοχές αξίας είναι ουσιαστικά προς πώληση, τις οποίες ωστόσο οι επενδυτές τις έχουν χαρακτηρίσει ως καταδικασμένες και υποτιμημένες. Ο λόγος για να αγοράσει κανείς αυτές τις μετοχές, είναι η πιθανότητα ότι αυτές οι μετοχές θα αυξήσουν την αξία τους στο προσεχές μέλλον, και ότι η υποτίμηση που δέχονται στην παρούσα φάση οφείλεται σε ένα βραχυπρόθεσμο γεγονός ή επειδή θέλουν να διατηρήσουν ένα χαμηλό προφίλ.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1997, είναι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Έχει συμμετάσχει σε πληθώρα προσομοιώσεων τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό (MUN, EuroPa.S, MBE, κ.α.). Ασχολείται ενεργά με τον αθλητισμό και τον εθελοντισμό.
