Της Κωνσταντίνας Τζανουδάκη,
Λίγα λόγια γνωριμίας
Ένας μαγευτικός προορισμός για γαλήνιες και ξεκούραστες διακοπές είναι –αδιαμφισβήτητα– το νησί της Πάτμου. Αποτελεί το βορειότερο νησί των Δωδεκανήσων και συνορεύει με τη γειτονική Τουρκία. Πήρε το όνομά του από το όρος Λάτμος της Καρίας, στη Μικρά Ασία, όπου λατρευόταν η θεά Άρτεμις και, σύμφωνα με τη μυθολογία, η ίδια με τη βοήθεια του Απόλλωνα κατάφερε να πείσει τον Δία να την ανασύρει στην επιφάνεια, όταν αυτή βυθίστηκε στη θάλασσα.
Αναφέρεται, συχνά, ως «το νησί της Αποκάλυψης» ή «η Ιερουσαλήμ του Αιγαίου». Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο ευαγγελιστής Ιωάννης, μαθητής του Ιησού, οραματίστηκε την Αποκάλυψη σε σπηλιά του νησιού, όταν εξορίστηκε εκεί από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Δομιτιανό, το 95 π.Χ. Αυτό ήταν που έκανε το νησί να λάβει παγκόσμια αναγνώριση, με την ιερά Μονή του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου και το σπήλαιο της Αποκάλυψης. Έτσι, συμπεριλήφθηκε στους καταλόγους της UNESCO και στους επτά σημαντικότερους προορισμούς της Ευρώπης για προσκύνημα. Σήμερα, αναλογικά με το μέγεθός της και τον πληθυσμό της, έχει τις περισσότερες εκκλησίες και μοναστήρια στον κόσμο.
Η κατοίκηση του νησιού χρονολογείται μέσα από αρχαιολογικά κατάλοιπα από τη μέση χάλκινη περίοδο στην ακρόπολη του νησιού, το Καστέλι. Γενικότερα, η ανάπτυξη του νησιού τονώθηκε μετά την Πτώση της Κωνσταντινούπολης, που δέχτηκε πολλούς πρόσφυγες. Στις μέρες μας, η ανάπτυξη βασίζεται στον τουρισμό με επισκέπτες από διάφορα μέρη της Ευρώπης και στην αναβίωση της οινολογικής παράδοσης της Πάτμου.
Η πρωτεύουσα, πλέον, είναι η Χώρα, ένας μεσαιωνικός οικισμός γύρω από το μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη, που απέχει μόνο 3 χιλιόμετρα από το λιμάνι, το οποίο βρίσκεται στη Σκάλα, τον μεγαλύτερο οικισμό του νησιού. Τα σπίτια και τα αρχοντικά της χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα, γι’ αυτόν τον λόγο είναι μια από τις ακριβότερες περιοχές της Ευρώπης. Η μετακίνηση είναι πανεύκολη, καθώς όλα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, ενώ δίνεται και η δυνατότητα μετακίνησης με δίκυκλο για την περιήγηση στο νησί, αλλά και μέσα στα στενάκια. Είναι εντυπωσιακό ότι, με το που φτάσεις, θα αντικρίσεις στο νησί πλήθος από αυτά και υπάρχει η δυνατότητα ενοικίασης για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
Θρησκευτικός τουρισμός
Υπάρχει πλήθος μονών και εκκλησιών στο νησί, όμως, η ιερά μονή του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου, με τα επιβλητικά τείχη, στέκεται σαν κορώνα στη Χώρα. Η ανέγερση άρχισε το 1088 από τον Όσιο Χριστόδουλο, στον οποίο ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός, χάρισε με χρυσόβουλο όλο το νησί της Πάτμου. Σε περίπτωση κινδύνου, οι μοναχοί χτυπούσαν τις καμπάνες για να έρθουν οι κάτοικοι μέσα από τα τείχη και να προφυλαχτούν από τους εχθρούς. Ακόμα, κάποια μέτρα πάνω από την πύλη υπάρχει ο «δολοφόνος» ή, αλλιώς, μια καταχύστρα, δηλαδή ένα μικρό άνοιγμα, που οι μοναχοί έχυναν καυτό λάδι, νερό και μολύβι στους εχθρούς που πλησίαζαν τη Μονή.
Στο καθολικό της Μονής υπάρχει το τέμπλο, που χρονολογείται από το 1820, και φιλοτεχνήθηκε από 12 γλύπτες. Διαθέτει εικόνες και σκαλιστές παραστάσεις ασυναγώνιστης αξίας. Στη Μόνη υπάρχει και μουσείο που φιλοξενεί ασύλληπτους θησαυρούς. Ακόμα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι υπάγεται στο οικουμενικό Πατριαρχείο. Αποτελεί Πατριαρχική Εξαρχία, με τον ηγούμενό του να φέρει ειδικά προνόμια. Το πιο προσκυνηματικό, όμως, μέρος είναι το ιερό σπήλαιο της Αποκάλυψης, που βρίσκεται στα μισά της διαδρομής από το λιμάνι της Σκάλας προς τη Χώρα και συνδέεται μέσω μονοπατιού (15λεπτη πεζοπορία) με τη Μονή. Για να φτάσει κανείς στην αυλή του σπηλαίου, πρέπει να κατέβει 43 σκαλοπάτια. Εκεί, ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από το παρεκκλήσι της Αγίας Άννας μέσα στο ιερό σπήλαιο. Το πέτρωμα του σπηλαίου προέρχεται από τα βαθύτερα στρώματα και ονομάζεται τραχείτης. Στην οροφή του υπάρχει τριπλό ρήγμα, από το οποίο πιστεύεται ότι ακουγόταν η φωνή του Θεού, που υπαγόρευε στον Ιωάννη το κείμενο της Αποκαλύψεως.
Άξια θεάματος
Άλλα μέρη, που αξίζει ο επισκέπτης να δει, είναι η Πατμιάδα Σχολή, η «Κοινή του γένους σχολή», η οποία, από το 1713, αποτελεί το πνευματικό κέντρο του νησιού, αναδεικνύοντας σημαντικές προσωπικότητες του Ελληνισμού, το αρχοντικό Σημαντήρη και οι μύλοι. Το αρχοντικό Σημαντήρη βρίσκεται στη συνοικία Νιοχώρι και από ένα χαρακτηριστικό τοπικό αρχοντικό έχει μετατραπεί σε ένα λαογραφικό μουσείο. Ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από τη διακόσμηση με έπιπλα από την Οδησσό, από τους πίνακες του Γύζη ή άλλους, που απεικονίζουν την ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης. Οι μύλοι βρίσκονται στη Χώρα. Κατασκευάστηκαν το 1588 και λειτουργούσαν μέχρι το 1950 που έπεσαν σε αχρηστία. Το 2010 ανακαινίστηκαν και το 2012 βραβεύτηκαν από την EuropaNostra, την πανευρωπαϊκή ομοσπονδία πολιτιστικής κληρονομιάς. Σήμερα, ο πρώτος από τους τρεις ανεμόμυλους λειτουργεί κανονικά και μπορεί να παράγει αλεύρι.
Η ώρα της βουτιάς!
Φυσικά, ο επισκέπτης δεν μπορεί να αποχωρήσει από το νησί, χωρίς να επισκεφτεί τις μαγευτικές και πεντακάθαρες παραλίες. Μια που ξεχωρίζει για τη δύσκολη πρόσβασή της είναι η Ψιλή Άμμος. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού και θα φτάσει ο επισκέπτης εκεί, είτε με καραβάκι είτε οδικώς μέχρι ένα σημείο και μετά ως πεζός. Μπορεί η διαδρομή να είναι μεγάλη και κουραστική (30 λεπτά πεζοπορία), αλλά η επαφή με την άγρια φύση του βουνού με θέα τη θάλασσα αποζημιώνει τον κόπο. Στο τέλος της διαδρομής, τα βουνά θα συναντήσουν τον υδάτινο κόσμο, μια παραλία με πολύ ψιλή άμμο, εξού και το όνομα, με ψηλά δέντρα που προσφέρουν ίσκιο. Εκεί, υπάρχει μια ταβερνούλα με λίγα, αλλά ποιοτικά πιάτα και καλές μερίδες. Μια άλλη επιλογή, για τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ, αποτελεί η παραλία Κάμπος. Αποτελεί κομβικό σημείο για τις βόρειες παραλίες του νησιού και εκεί βρίσκεται και το πιο γνωστό για το νησί beachbar.
Προσοχή!
Είτε είστε μόνοι σας, είτε με το ταίρι σας, είτε με φίλους ή την οικογένειά σας, μην ξεχάσετε να σταματήσετε στο παγκάκι του Μέρικα (έξω από τη σκάλα στη στροφή που οδηγεί στον Κάμπο), για να απολαύσετε ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα που καθρεπτίζεται στα νερά…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Πάτμος, το ιερό νησί της Αποκάλυψης, Εκδόσεις NISSOSGR MON I.K.E
