Της Μαρίας-Λίζας Καλλονιάτη,
Οι σχέσεις Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας τίθενται σε ένα κρίσιμο διπλωματικό πλαίσιο έπειτα από την υπόθεση εξαφάνισης του Σαουδάραβα δημοσιογράφου, Τζαμάλ Κασόγκι στην Κωνσταντινούπολη. Από την πρώτη κιόλας στιγμή, οι θέσεις των δυο κρατών διίστανται και διαφοροποιούνται σε μεγάλο βαθμό, με κύριο άξονα της διαφοροποίησής τους η επίρριψη ευθυνών η μια στην άλλη.
Οι τουρκικές αρχές, θεωρούν ότι «15 Σαουδάραβες είναι σχεδόν βέβαιο» ότι εμπλέκονται στην υπόθεση. Επίσης, υποστηρίζουν ότι οι δηλώσεις των Σαουδαράβων αξιωματούχων, σχετικά με την απουσία αρχείου από κάμερες ασφαλείας δεν είναι αληθείς. Παράλληλα, σύμφωνα με πηγή που πρόσκειται στην τουρκική κυβέρνηση η αστυνομία εκτιμά από τα πρώτα της συμπεράσματα, ότι ο δημοσιογράφος δολοφονήθηκε μέσα στο προξενείο από μια ομάδα που μετέβη γι’ αυτόν τον σκοπό στην Κωνσταντινούπολη και αναχώρησε την ίδια κιόλας μέρα. Ακόμα και ο ίδιος ο Ερντογάν δήλωσε στους δημοσιογράφους, ότι οι αρχές εξετάζουν όλα τα αρχεία από το οπτικό υλικό των καμερών ασφαλείας και καταγράφουν όλες τις αφίξεις και αναχωρήσεις από τα αεροδρόμια της χώρας και πως η Τουρκία θα περιμένει τα αποτελέσματα της έρευνας της εισαγγελίας.
Όλες αυτές οι υποθέσεις των τουρκικών αρχών περί εμπλοκής της Σαουδικής Αραβίας στην εξαφάνιση-δολοφονία του δημοσιογράφου έγκειται σε αδιάσειστες πληροφορίες περί ύπαρξης ενός μαύρου βαν μπροστά από την πρεσβεία της Σ. Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη και την ξαφνική παραμονή και αναχώρηση 15 Σαουδαράβων σε ξενοδοχεία κοντά στην πρεσβεία την ημέρα της εξαφάνισης του Κασόγκι.
Ο γενικός πρόξενος της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμαντ αλ Οτάιμπι, έχει αντίθετη άποψη με όλες τις παραπάνω τουρκικές θέσεις περί εμπλοκής του Βασιλείου στην υπόθεση του Τζαμάλ Κασόγκι, δηλώνοντας ότι η χώρα του θα προσφέρει όποια βοήθεια μπορεί στην έρευνα για τον Κασόγκι, ακόμη και την άρση ασυλίας του προξενείου, απορρίπτοντας με αυτόν τον τρόπο τα σενάρια περί απαγωγής ή δολοφονίας του.
Ποιος είναι άραγε αυτός ο Τζαμάλ Κασόγκι για τον οποίο η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία βρίσκονται σε τεντωμένο σκοινί; Ο 59χρονος Τζαμάλ Κασόγκι είναι ένας Σαουδάραβας δημοσιογράφος, ο οποίος πριν από έναν χρόνο έφυγε από την Σαουδική Αραβία, καθώς δήλωσε ότι οι αρχές τον κάλεσαν να σταματήσει τις αναρτήσεις του στο Twitter κατά του βασιλικού διαδόχου. Στη στήλη που είχε στην Washington Post κλιμάκωνε μέρα με την μέρα την κριτική εις βάρος του πρίγκιπα διαδόχου, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, κατηγορώντας τον ότι καταδυναστεύει τον λαό, προκαλώντας χάος στο Λίβανο και ότι είναι ο “αρχιτέκτονας” του φρικτού πολέμου στην Υεμένη. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος τον Σεπτέμβριο του 2017 «εγκατέλειψα το σπίτι μου, την οικογένεια μου, τη δουλειά μου και υψώνω την φωνή μου. Αν συμπεριφερόμουν διαφορετικά θα πρόδιδα εκείνους που λιώνουν στις φυλακές. Μπορώ να μιλήσω ενώ τόσοι άλλοι αδυνατούν».
Η υπόθεση εξαφάνισης του Τζαμάλ Κασόγκι έρχεται να διαταράξει τις ήδη προβληματικές σχέσεις της Τουρκίας με την Σαουδική Αραβία, μετά και από την κίνηση της Τουρκίας να υποστηρίξει στρατιωτικά το Κατάρ, αφότου οι γείτονες του εμιράτου στον Κόλπο, με πρωτοβουλία της Σ. Αραβίας, επέβαλαν εμπάργκο. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η διεθνής κοινότητα δεν παραμένει αμέτοχη στην υπόθεση. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα απηύθυνε έκκληση προς την Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία για τη διενέργεια εμπεριστατωμένης έρευνας για την εξαφάνιση του εξέχοντος δημοσιογράφου. Παράλληλα, ο ΟΗΕ κάλεσε μεταξύ άλλων τις αρχές των δύο χωρών να φροντίσουν να υπάρξει διαφάνεια στην υπόθεση, δίνοντας στην δημοσιότητα τα ευρήματα της έρευνάς τους.
Η υπόθεση μέχρι και σήμερα δεν έχει διαλευκανθεί, παρότι έχουν περάσει 9 μέρες από την εξαφάνιση του δημοσιογράφου στην Κωνσταντινούπολη. Πολλά ερωτήματα μένουν αναπάντητα και τα σενάρια περί δολοφονίας όλο και πληθαίνουν.
