Της Ιόλης Βολτή,
Με αφορμή ολοένα και περισσότερες έρευνες οι οποίες αναφέρουν ότι τα social media προκαλούν στρες, μοναξιά και κατάθλιψη, θεώρησα απαραίτητο να αναφερθούμε στο άγχος και στο “FOMO” (Fear Of Missing Out) που προκαλεί το αδιάλειπτο «τσεκάρισμα» των social media. «Η παρακολούθηση των εξελίξεων διεθνώς στα μέσα ενημέρωσης μπορεί να δημιουργήσει μία κατάσταση υψηλής εγρήγορσης και διέγερσης σε μερικούς ανθρώπους, κάνοντας τον κόσμο να φαίνεται σαν ένα σκοτεινό και επικίνδυνο μέρος. Σε τέτοια άτομα, μπορεί να εμφανιστεί ένας φαύλος κύκλος που δημιουργεί ψυχαναγκαστική σχέση με τις ειδήσεις, και ένα διαρκές «τσεκάρισμα» για νέες εξελίξεις όλη την ώρα. Όσο περισσότερο κάποιος το κάνει αυτό, τόσο υπάρχουν επιπτώσεις σε άλλες πλευρές της ζωής του», διατύπωσε ο καθηγητής του Κολεγίου Μέσων Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Τέξας, Texas Tech, Μπράιαν ΜακΛάφλιν.
Ακόμα, οι νευροεπιστήμονες που μελετούν την επιρροή των social media στον εγκέφαλο ανακαλύπτουν ότι οι θετικές αλληλεπιδράσεις –όπως όταν κάποιος κάνει like σε μία φωτογραφία που «πόσταρε» κάποιος– ενεργοποιούν χημικές αντιδράσεις στον εγκέφαλο, όπως εκείνες που προκαλούνται από τη χρήση ναρκωτικών. Άλλωστε, αυτό ευσταθεί αν σκεφτεί κανείς ότι ο αλγόριθμος είναι σχεδιασμένος με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να διατηρεί την προσοχή μας για όση περισσότερη ώρα γίνεται, με αποτέλεσμα εμείς να παραμένουμε απορροφημένοι στο περιεχόμενο που προβάλλεται, χάνοντας τις πραγματικές εξελίξεις που συμβαίνουν στην πραγματική ζωή. Κρίνεται χρήσιμο να επισημάνουμε ότι τα social media αποτελούν έναν διαφορετικό κόσμο από αυτόν της πραγματικής, καθημερινής ζωής, και άρα, όταν συμμετέχουμε σε αυτό το «παιχνίδι», καλούμαστε να επιλέξουμε με ποια «πλευρά», με ποιο κόσμο θα βρισκόμαστε, ή καλούμαστε να ισορροπήσουμε αυτά τα δύο, και σε αυτό ακριβώς συνίσταται η πρόκληση.
Από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλούνται επίσης συναισθήματα ανησυχίας, καθώς και δυσκολία στον ύπνο και τη συγκέντρωση. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Computers and Human Behavior κατέληξε στο συμπέρασμα πως όσοι χρησιμοποιούσαν επτά ή περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων, είχαν τρεις φορές περισσότερο κίνδυνο να εμφανίσουν ψηλά επίπεδα άγχους.
Επιπλέον, σε μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν 600 ενήλικα άτομα, περίπου το ένα τρίτο των social media τους δημιουργούσε αρνητικά συναισθήματα, με κυριότερα την απογοήτευση και τον φθόνο. Αυτό προκλήθηκε από τη σύγκριση της ζωής τους με άλλους ανθρώπους, με βασικότερη αιτία φωτογραφίες από ταξίδια. Άλλωστε, πολλές φορές το αίσθημα της ζήλιας προκαλεί φθόνο· φθόνο γιατί κάποιος ταξιδεύει ενώ εσύ δουλεύεις ολημερίς και ολονυχτίς, γιατί ο άλλος έχει την ιδανική σχέση ή την ιδανική παρέα ενώ εσύ είσαι μόνος κ.λπ. Συγκρίνεις συνεχώς τη ζωή σου με τους άλλους, και πάντα βρίσκεις κάτι να κατηγορείς των εαυτό σου. Πώς μπορούν να λυθούν, όμως, όλα αυτά;
Μόνο μέσα από τον αυτοκαθορισμό και την απαλλαγή από τα πρότυπα που σου επιβάλλει η κοινωνία. Ζήσε τη ζωή σου όπως εσύ τη θέλεις, ανεξάρτητα από τα πρότυπα, τις κοινωνικές επιταγές ή τις τελευταίες τάσεις. Η ζωή είναι δική σου και οι προτεραιότητες και οι στόχοι σου τίθενται μόνο από σένα. Αρκεί, λοιπόν, μία βαθιά συνειδητοποίηση όλων αυτών για να αντιμετωπίσει κανείς τις επιπτώσεις των social media.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Social media: Επιδρούν καταλυτικά στην ψυχική μας υγεία, aftodioikisi.gr, διαθέσιμο εδώ
- O εθισμός στο «τσεκάρισμα» των social media έχει σημαντικές παρενέργειες στην υγεία των ανθρώπων, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Social media και αυτοεκτίμηση, polyzogopoulou.gr, διαθέσιμο εδώ
