Της Πωλίνας Παλλιεράκη,
Το κίνητρο αποτελεί μία εσωτερική κατάσταση, η οποία μας ωθεί στο να κάνουμε διαρκώς πράγματα. Είναι η αιτία που μας οδηγεί στο να εκτελέσουμε ή να παραλείψουμε μία ενέργεια. Ωστόσο, ουκ ολίγες φορές θα ακούσουμε και από τους πιο αισιόδοξους ανθρώπους να αναμοχλεύουν την εξής φράση: «δεν έχω όρεξη να κάνω κάτι», κάνοντας αισθητή την απουσία κινήτρου, σχεδίων και στόχων που τους διακατέχει.
Μάλιστα, βάσει ερευνών, το 50% των εργαζομένων στις μέρες μας αισθάνονται πως δεν έχουν κίνητρο στη δουλειά τους. Παρόλα αυτά, το να ανακτήσουμε το κίνητρό μας και να νιώσουμε πιο αισιόδοξοι και ενεργοί είναι εφικτό.
Πρώτα από όλα, είναι αναγκαίο να φέρουμε ξανά στη μνήμη μας τι σημαίνει να έχουμε κίνητρο. Είναι το κίνητρο κάτι πραγματικά τόσο σημαντικό ή μήπως όλα αυτά είναι υπερβολές;
Στην πραγματικότητα, το να διαθέτουμε κίνητρο δε συνεπάγεται την προθυμία μας να κάνουμε τα πάντα, αλλά το να είμαστε διατεθημένοι να ξεκινήσουμε κάτι το οποίο είχαμε βάλει στον νου μας εδώ και πολύ καιρό και διαρκώς το αναβάλλαμε για την επόμενη ημέρα. Δεν είναι αναγκαίο να το περιμένουμε να επιθυμήσουμε κάτι, απλά ας το ξεκινήσουμε!
Έρευνες δείχνουν πως το κίνητρο προοικονομεί την εξέλιξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας, καλύτερα από ότι η νοημοσύνη, η ικανότητα ή ο μισθός. Μάλιστα, όταν πραγματοποιήθηκε η σύγκριση του κινήτρου σε εθνικές μελέτες με αυτούς τους φαινομενικά βασικούς παράγοντες, το κίνητρο κρίθηκε ως η πιο αξιοσημείωτη συνιστώσα στον οιωνό της υπεροχής της σταδιοδρομίας. Παρόλο που το επίπεδο του κινήτρου σχετίζεται με την επιτυχία, οι πηγές του διαφέρουν μεταξύ των ατόμων και είναι ανεξάρτητες από την επιτυχία.
Ο Dan Ariely, καθηγητής συμπεριφορικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Duke, προτείνει τις παρακάτω λύσεις στο μυστήριο της εύρεσης κινήτρου:
1) Εστιάστε στο νόημα αυτού που κάνετε
Υπάρχουν πολλές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα το συγύρισμα και καθάρισμα του σπιτιού, που για πολλούς δεν είναι καθόλου ευχάριστες. Παρόλα αυτά, είναι πολύ σημαντικές. Και αυτός είναι ο λόγος που οι άνθρωποι βρίσκουν το κίνητρο για να τις πραγματοποιήσουν. Ο Dan συγκεκριμένα αναφέρει: «Τα πράγματα που μάς προσφέρουν μία βαθύτερη ευτυχία είναι εγγενή, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο και έχουν μεγάλο νόημα εντός τους. Το τρέξιμο ενός μαραθωνίου, το διάβασμα ενός βιβλίου, η δημιουργία μίας εταιρείας, η αναρρίχηση σε ένα βουνό, η επιτυχία σε κάποιο έργο… Τα πράγματα που οι άνθρωποι κρίνουν ως σημαντικά τμήματα της ζωής τους είναι αυτά που προσειδιάζουν στην αρχή της ανθρώπινης ευχαρίστησης».
2) Προσθέστε το προσωπικό σας στίγμα
Όταν νιώθουμε πως συνδεόμαστε με αυτό που κάνουμε, όταν αισθανόμαστε πως κάτι είναι δικό μας, κινητοποιούμαστε πολύ περισσότερο. Ο Dan εδώ υπογραμμίζει: «Όταν τα μείγματα κέικ εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην αγορά, προσπάθησαν να το κάνουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Παρείχαν τη σκόνη, προσθέτατε νερό, χύνατε το μείγμα σε ένα τηγάνι και έτοιμο: είχατε ένα κέικ. Αλλά αυτά τα μείγματα κέικ δεν ήταν επιτυχημένα. Οι παραγωγοί του εξέτασαν το πρόβλημα, το οποίο δεν ανιχνευόταν στη γεύση». Ποιο ήταν, λοιπόν, το πρόβλημα; Έχοντας υπεραπλουστεύσει τη διαδικασία παραγωγής του κέικ, οι μαμάδες δεν αισθάνονταν ότι δημιουργούσαν το δικό τους, ότι συνέβαλαν ουσιαστικά στο αποτέλεσμα. Έτσι, οι παραγωγοί οδηγήθηκαν σε μία πιο περίπλοκη διαδικασία δημιουργίας ενός κέικ, και οι μητέρες το προτίμησαν.
3) Μη λησμονείτε ότι υφίσταται και η «εσωτερική όψη»
Ποια η διαφορά μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής όψης; Όταν μας αναγκάζουν να ολοκληρώσουμε μία δουλειά, ακόμη κι αν στην πραγματικότητα είναι κάτι που μας ευχαριστεί, μας μοιάζει μόχθος. Για παράδειγμα, ίσως χρειαστεί να διαβάσω κάποια βιβλία, έτσι ώστε να πάω καλά προετοιμασμένος/η σε μία συνέντευξη για τη δουλειά των ονείρων μου. Η πρώτη μου αντίδραση, όμως, θα είναι η εξωτερική όψη: «Είμαι αναγκασμένος/η δηλαδή να διαβάσω έναν ολόκληρο τόμο, πριν μιλήσω γι’ αυτό το θέμα;», παρόλο που ίσως να ευχαριστιέμαι ιδιαίτερα την ανάγνωση. Αν, όμως, προσπαθήσουμε να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας όλα τα θετικά συναισθήματα που λαμβάνουμε από την ανάγνωση, μάλλον θα χάσουμε τον χρόνο μας, καθώς από εξωτερική όψη είναι άλλη μία «αγγαρεία». Η λύση είναι, λοιπόν, να σκεφτόμαστε το όμορφο συναίσθημα της ολοκλήρωσης που θα έχουμε μόλις διεκπεραιωθεί η συγκεκριμένη εργασία. Ο Dan αναφέρει: «Αν πούμε: παρακαλώ περιγράψτε μου πώς είναι να είστε ξαπλωμένοι δίπλα στο αγαπημένο σας πρόσωπο, να αισθάνεσθε το σώμα του, τη μυρωδιά του κ.λπ., είστε σε θέση να αισθανθείτε τις πράξεις, αλλά είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθείτε την πραγματική εσωτερική χαρά». Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις εργασίες.
Πολλές φορές, η αλήθεια είναι ότι έχουμε συνηθίσει να κινητοποιούμαστε από όλες τις άυλες συναισθηματικές δυνάμεις: ανάγκη αποδοχής, συναισθηματικής ολοκλήρωσης, εύρεσης ενός στόχου για τη ζωή κ.λπ. Νιώθουμε πως η εργασία και η ζωή μας πρέπει να έχει σημασία, προκειμένου να χαραχθεί στην ιστορία του βίου μας, ακόμα και μετά τον θάνατο.
Προκειμένου να παρακινήσουμε τόσο τον ίδιο μας τον εαυτό, όσο και τους υπόλοιπους ανθρώπους επιτυχημένα, θα πρέπει να έχουμε στον νου μας ότι το κίνητρο είναι θέμα αντίληψης. Η εργασία, επί παραδείγματι, δε μεταβάλλεται, μεταβάλλεται όμως ο τρόπος με τον οποίο την προσεγγίζουμε. Θα πρέπει, λοιπόν, να την επανασχεδιάσουμε έτσι, ώστε να επικεντρωθούμε στο νόημα. Μικρά βήματα κάθε φορά. Εάν αλλάξουμε τη λογική με την οποία αντιμετωπίζουμε τα πράγματα γύρω μας, τότε θα τα δούμε όλα από μία διαφορετική οπτική γωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πώς θα αποκτήσετε κίνητρο στη ζωή σας, psychologynow.gr, διαθέσιμο εδώ
- Recent Interview – Motivated Employees and Company Value, danariely.com, διαθέσιμο εδώ
- Dan Ariely – On Motivation, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
