Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Μπορεί η πανδημία να ξάφνιασε τον δυτικό κόσμο με την εμφάνισή της και το πλήγμα που επέφερε στους υγειονομικούς φορείς, αναδεικνύοντας την ανεπάρκειά τους. Πολλές είναι, όμως, οι υπανάπτυκτες χώρες που μάχονται ενάντια σε ασθένειες, που για τη δύση είναι παρελθόν. Η πληγείσα Ουγκάντα, κατά τα τέλη του 2022, ήρθε αντιμέτωπη με το όγδοο κύμα του ιού έμπολα σε όλη την ιστορία της. Ευτυχώς, τα καλά νέα είναι πως ο ιός έκανε τον κύκλο του και πλέον οι υγειονομικοί της χώρας δηλώνουν απαλλαγμένοι από τη μάστιγά του.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, και συγκεκριμένα στις 20 Σεπτεμβρίου, η χώρα της Ουγκάντα ήρθε αντιμέτωπη με άλλο ένα κρούσμα έμπολα. Ο 24χρονος άτυχος άνδρας εμφάνισε έντονα συμπτώματα του ιού στις 11 του μηνός και λίγες μέρες αργότερα κατέληξε στο νοσοκομείο μετά από πενθήμερη παραμονή. Οι αρχές της χώρας στις 20 Σεπτεμβρίου ανακοίνωσαν την έξαρση νέου κύματος επιδημίας, το οποίο κάλυψε συνολικά εννέα περιοχές της χώρας, με επίκεντρο την περιοχή της Mubende.
Το αξιοσημείωτο, βέβαια, είναι πως αν συγκρίνουμε τα στατιστικά μεταδοτικότητας του ιού έμπολα, αυτά αντιστοιχούν σε μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τον Covid–19. Η μετάδοσή του πραγματοποιείται μέσω άμεσης επαφής είτε με αίμα είτε με άλλα σωματικά υγρά, όπως σάλιο, ιδρώτας, σπερματικά υγρά ή κόπρανα. Ακόμα, η μετάδοσή του επιτυγχάνεται και μέσω επαφής με μολυσμένα αντικείμενα και επιφάνειες, όπως κλινοσκεπάσματα ή βελόνες. Εγκυκλοπαιδικά μιλώντας, τα συμπτώματα του ιού περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πόνους στο σώμα και έντονη κόπωση, τα οποία στη συνέχεια μπορεί να εξελιχθούν σε διάρροια, έμετο ή ανεξήγητη αιμορραγία. Οι αρχές της χώρας κάλεσαν τους κατοίκους να παραμείνουν σε μερική καραντίνα, να είναι προσεκτικοί με τις επαφές τους, καθώς και να αναφέρουν στις αρμόδιες αρχές οποιαδήποτε υπόνοια κρούσματος ή ύποπτα συμπτώματα.
Ευτυχώς, πλέον, η κατάσταση έχει εξυγιανθεί, με τις επίσημες αρχές να διακηρύττουν το οριστικό τέλος της επιδημίας. Πλέον, η χώρα παραμένει 42 συνεχόμενες μέρες χωρίς κρούσματα και οι ειδικοί υποστηρίζουν πως είναι ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να εκτιμήσουμε πως το τέλος έχει επέλθει. Σε αυτό το ασφαλές συμπέρασμα έχει έρθει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με τον οποίο μπορούμε να ορίσουμε το τέλος μίας επιδημίας έμπολα, όταν μετά από 42 ημέρες δεν έχουν υπάρξει νέα κρούσματα. Οι σαράντα δύο ημέρες είναι το χρονικό διάστημα επώασης του ιού.
Σε ένα γενικότερο επίπεδο, ο ιός έμπολα έχει ταλαιπωρήσει πολλάκις τις αφρικανικές χώρες. Η Ουγκάντα από το 2000 μέχρι και το 2012 είχε ανά δύο περίπου χρόνια κρούσματα έμπολα. Η τελευταία επιδημία εμφανίστηκε στη χώρα το 2013 και έκτοτε έχουν περάσει 9 χρόνια χωρίς θανάτους και κρούσματα. Από την άλλη, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπως και η Δημοκρατία του Κονγκό, είναι δύο κράτη στα οποία ο ιός διαρρέει συνεχώς. Ιδιαίτερα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό αντιμετώπισε τόσο την επιδημία του έμπολα από το 2020, αλλά και την πανδημία του Covid–19. Μεταφερόμενοι προς τα δυτικά, η Σιέρα Λεόνε είχε το τελευταίο κρούσμα του ιού το 2014, ενώ η Γουινέα πέρασε μία έντονη φάση μετάλλαξης το 2021.
Κλείνοντας, τα ευχάριστα νέα της Ουγκάντα υπενθυμίζουν στον δυτικό κόσμο πως τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Μπορεί για εμάς ο Covid να ήταν κάτι πρωτόγνωρο, όμως για πολλές αφρικανικές και υπανάπτυκτες χώρες, ασθένειες που δεν υπάρχουν στις δυτικές κοινωνίες απειλούν καθημερινά εκατομμύρια ζωές. Μακάρι η χώρα να μη χρειαστεί να έρθει αντιμέτωπη με παρόμοιες καταστάσεις και ο κόσμος για το νέο έτος να βαδίζει προς την υγεία και την ευημερία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Uganda declares end of Ebola outbreak, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Ebola outbreak in Uganda, as of 11 January 2023, European Centre for Disease Prevention and Control, διαθέσιμο εδώ
- Ebola: overview, history, origins and transmission, UK Health Security Agency, διαθέσιμο εδώ
